Την οπτική των Διευθυνόντων Συμβούλων (CEOs) για τις προκλήσεις που έχει επιφέρει η πανδημική κόπωση, καθώς και για τις προοπτικές τους για οικονομική ανάκαμψη και το μέλλον της επιχείρησής τους, περιλαμβάνει η 8η έρευνα CEO Outlook, την οποία παρουσίασε η KPMG σήμερα Δευτέρα 24 Οκτωβρίου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
Την εκδήλωση προλόγισε ο Νίκος Βουνισέας, Senior Partner της ΚPMG στην Ελλάδα, ενώ το σύνολο των αποτελεσμάτων της έρευνας παρουσίασε ο Αλκιβιάδης Σιαράβας, Marketing, Communications and Corporate Citizenship Manager της KPMG στην Ελλάδα. Η έρευνα 2022 CEO Outlook, είναι η μεγαλύτερη ετήσια έρευνα της εταιρείας, βασίζεται στις απόψεις για το μέλλον 1.325 CEOs από 11 σημαντικές αγορές, μεταξύ αυτών και 50 CEOs από την ελληνική αγορά.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι σημερινοί CEOs τόσο στον κόσμο όσο και στην Ελλάδα αναγνωρίζουν ότι η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη θα απαιτήσει μια συνεχή δέσμευση για την προώθηση της αλλαγής στους οργανισμούς τους. Η επέκταση των πρωτοβουλιών ESG, η επένδυση στον ψηφιακό μετασχηματισμό και η αντιμετώπιση της αποτελεσματικότητας των αναδυόμενων μοντέλων στο χώρο εργασίας παραμένουν σημαντικές προτεραιότητες.
Η έρευνα “2022 CEO Outlook” της KPMG, αναδεικνύει ότι σε ποσοστό 24% οι Έλληνες CEOs (και το 58% παγκοσμίως) αναμένουν ότι η ύφεση θα είναι ήπια και σύντομη. Σε ποσοστό 12% για την Ελλάδα (και το 14% παγκοσμίως), τα ανώτερα στελέχη προσδιορίζουν την ύφεση ως έναν από τους πιο πιεστικούς προβληματισμούς στις μέρες μας - σημειώνοντας ελαφριά αύξηση από τις αρχές του 2022 (9%). Ενώ η κόπωση από την πανδημία βρίσκεται στην κορυφή της λίστας (15%) για τους CEOs παγκοσμίως, για την Ελλάδα στην κορυφή της λίστας βρίσκεται η περιβαλλοντική και κλιματική αλλαγή.
Κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους, μόνο 1 στους 4 (24%) Έλληνες CEOs (και 86% των παγκόσμιων CEOs) αναμένουν την έλευση της ύφεσης, με 46% των Ελλήνων CEOs (και 71% παγκοσμίως) να προβλέπουν ότι θα επηρεάσει τα εταιρικά κέρδη έως και 10%. Μια σημαντική πλειοψηφία ανώτερων στελεχών θεωρεί ότι η ύφεση θα διαταράξει την αναμενόμενη ανάπτυξη (64% για την Ελλάδα και 73% σε παγκόσμιο επίπεδο). Ωστόσο, το 64% των Ελλήνων CEOs (και 76% παγκοσμίως) έχουν ήδη λάβει προληπτικά μέτρα ενόψει της επικείμενης ύφεσης.
Παρά τις ανησυχίες αυτές, τα ανώτερα στελέχη αισθάνονται επίσης μεγαλύτερη σιγουριά για την ανθεκτικότητα της οικονομίας τους επόμενους 6 μήνες (με μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων CEOs (84%) σε σύγκριση με το παγκόσμιο επίπεδο (73%)). Επιπλέον, το 62% των Ελλήνων και αντίστοιχα το 71% των CEOs παγκοσμίως δηλώνουν αισιοδοξία για τις προοπτικές ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας τα επόμενα 3 χρόνια και 70% των Ελλήνων CEOs (και το 85% παγκοσμίως) για την ανάπτυξη της εταιρείας τους τα επόμενα 3 χρόνια.
Ο Bill Thomas, Global Chairman & CEO της KPMG, αναφέρει σχετικά «Ζητήματα που εμφανίζονται μια φορά ανά γενιά - παγκόσμια πανδημία, γεωπολιτικές εντάσεις, πληθωριστικές πιέσεις και οικονομικές δυσκολίες - προέκυψαν αλληλοδιαδοχικά και έκαμψαν την αισιοδοξία των παγκόσμιων CEOs. Αν και δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το οικονομικό κλίμα είναι πλέον το κύριο μέλημα των επιχειρηματικών ηγετών, είναι ενθαρρυντικό να βλέπουμε υψηλά επίπεδα αισιοδοξίας μεταξύ των στελεχών για τις δικές τους εταιρείες και για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης τους. Τα γεγονότα των πρόσφατων ετών έχουν προκαλέσει πραγματικές αναταράξεις στην επιχειρηματική κοινότητα. Τα αποτελέσματά μας επιτρέπουν κάποια επιφυλακτική αισιοδοξία ότι, έχοντας καταφέρει να αντιμετωπίσουν και να ξεπεράσουν αυτές τις δυσκολίες, τα στελέχη είναι πιο σίγουρα για την ανθεκτικότητα των εταιρειών τους και επικεντρώνονται μετριάζοντας κάποιες από τις μεγαλύτερες αβεβαιότητες που αντιμετωπίζουμε σήμερα».
Πάγωμα προσλήψεων και μειώσεις προσωπικού εξετάζονται σοβαρά από τους CEOs
Με τη συνεχιζόμενη «οικονομική αναστάτωση», υπάρχουν ενδείξεις ότι η Μεγάλη Παραίτηση (Great Resignation) ίσως υποχωρεί, με το 28% των Ελλήνων CEOs (και το 39% των CEOs παγκοσμίως) να έχουν ήδη εφαρμόσει πάγωμα προσλήψεων και το 32% για την Ελλάδα (και 46% για το παγκοσμίως) να σκέφτεται να μειώσει το εργατικό δυναμικό τους επόμενους 6 μήνες. Ωστόσο, οι προοπτικές για την τριετία εμφανίζονται πιο αισιόδοξες, με τους Έλληνες να μην αναμένουν περαιτέρω μείωση του αριθμού των απασχολουμένων σε σύγκριση με τους CEOs παγκοσμίως να αναμένει μόνο το 9%.
Η αβεβαιότητα ωθεί τον μακροπρόθεσμο ψηφιακό μετασχηματισμό
Ενώ η τρέχουσα αβεβαιότητα ωθεί τους CEOs να συνεχίσουν να δίνουν προτεραιότητα στον ψηφιακό μετασχηματισμό, 58% οι Έλληνες CEOs (και το 40% παγκοσμίως) των επιχειρήσεων έχουν βάλει προσωρινά σε παύση τις στρατηγικές ψηφιακού μετασχηματισμού και ένα άλλο 30% για την Ελλάδα (και 37% για τους CEOs παγκοσμίως) σχεδιάζει σχετικά βήματα το επόμενο 6μηνο.
Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, περισσότερο από το ένα τέταρτο πιστεύει ότι η προώθηση της ψηφιοποίησης και της συνδεσιμότητας των επιχειρήσεων είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων ανάπτυξης τα επόμενα 3 χρόνια. Το 74% των Ελλήνων και παγκόσμιων CEOs συμφωνεί επίσης, ότι οι στρατηγικές επενδύσεις του οργανισμού τους στον ψηφιακό τομέα και στους τομείς ESG είναι άρρηκτα συνδεδεμένες.
Εστίαση στους κινδύνους της φήμης και της τεχνολογίας
Η αναδυόμενη και disruptive τεχνολογία έχει αναδειχθεί ως ο κορυφαίος κίνδυνος για την ανάπτυξη των επόμενων 3 ετών. Επιπλέον, οι CEOs έχουν εντοπίσει αρκετούς άλλους τομείς ως κορυφαίους κινδύνους για την ανάπτυξη, μεταξύ τους η φήμη, τα επιτόκια, η εσωτερική κουλτούρα, τα κανονιστικά και λειτουργικά ζητήματα και η κλιματική αλλαγή.
Ο κίνδυνος φήμης — όπως η μη ευθυγράμμιση με το αίσθημα των πελατών ή του κοινού — προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία στους CEOs σε σύγκριση με τις αρχές του 2022 (10% τον Αύγουστο έναντι 3% τον Φεβρουάριο). Ως απάντηση στις γεωπολιτικές προκλήσεις, το 51% των οργανισμών έχει διακόψει τη συνεργασία με τη Ρωσία και το 34% σχεδιάζει να το κάνει τους επόμενους 6 μήνες.
Η κυβερνοασφάλεια δεν είναι πλέον η μεγαλύτερη απειλή των εταιρειών, με περισσότερες εταιρείες προετοιμασμένες έναντι επιθέσεων
Η κυβερνοασφάλεια δεν περιέχεται πλέον στους 5 κορυφαίους κινδύνους για την ανάπτυξη τον τελευταίο χρόνο. Ωστόσο, ο κυβερνοχώρος εξελίσσεται, με το 78% των Ελλήνων CEOs (και το 77% παγκοσμίως) να αναφέρουν ότι ο οργανισμός τους θεωρεί την ασφάλεια των πληροφοριών στρατηγική λειτουργία και πιθανή πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Η γεωπολιτική αβεβαιότητα εγείρει επίσης ανησυχίες για εταιρικές κυβερνοεπιθέσεις σύμφωνα με παραπάνω από τους μισούς Έλληνες CEOs (56%) και με 7 στους 10 CEOs παγκοσμίως (73%).
Σχεδόν τα τρία τέταρτα των παγκόσμιων οργανισμών (72%) και το 60% των ελληνικών επιχειρήσεων έχουν σχέδιο για τη διαχείριση επιθέσεων ransomware. Ωστόσο, όλο και περισσότεροι CEOs αναγνωρίζουν ότι δεν είναι καλά προετοιμασμένοι για μια επίθεση στον κυβερνοχώρο, με σχεδόν το ένα τέταρτο των παγκόσμιων CEOs (24%) και μόνο το 10% των Ελλήνων να το παραδέχονται.
Η πίεση των ενδιαφερομένων μερών αυξάνει τη λογοδοσία για τα ESG
Όταν ρωτήθηκαν ποια ήταν η κορυφαία πρόκληση για την επικοινωνία των επιδόσεων στα ζητήματα ESG προς τα ενδιαφερόμενα μέρη, 22% των Ελλήνων CEOs (και το 17% παγκοσμίως) ανέφεραν ότι ήταν ο σκεπτικισμός των ενδιαφερομένων μερών σχετικά με το «πράσινο ξέπλυμα» (greenwashing), από 4% για την Ελλάδα και 8% για το εξωτερικό το 2021. Με ποσοστό 12% οι Έλληνες CEOs (και 38% οι παγκόσμιοι CEOs) ισχυρίζονται ότι οι εταιρείες τους δυσκολεύονται να παρουσιάσουν μια συναρπαστική ιστορία σχετικά με τα ESG. Επίσης, 44% για την Ελλάδα και 72% σε παγκόσμιο επίπεδο πιστεύουν επίσης ότι ο έλεγχος των ενδιαφερομένων μερών για θέματα ESG - ισότητα φύλων, κλιματικές επιπτώσεις κ.λπ. - θα συνεχίσει να εντείνεται.
Όσον αφορά το ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό, τα διευθυντικά και ανώτερα στελέχη θεωρούν ότι το τα κατάλληλα ταλέντα και δεξιότητες είναι κλειδί για την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου άνθρακα ή παρόμοιων φιλοδοξιών. Σχεδόν το ένα πέμπτο (14%) των Ελλήνων CEOs (και το 22% παγκοσμίως) αναφέρουν ότι η έλλειψη δεξιοτήτων και εξειδίκευσης εμποδίζει την υλοποίηση των λύσεων.
Η οικονομική πίεση επιβραδύνει τις φιλοδοξίες για τα ESG
Οι παγκόσμιοι CEOs αναγνωρίζουν τη σημασία των πρωτοβουλιών ESG για τις επιχειρήσεις τους, ειδικά για τη βελτίωση των οικονομικών επιδόσεων και την προώθηση της ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, το 66% των Ελλήνων CEOs (και το 69% παγκοσμίως) παρατήρησε μεγαλύτερη ζήτηση από τα ενδιαφερόμενα μέρη για αυξημένη πληροφόρηση και διαφάνεια στα θέματα ESG, έναντι 90% και 58% για την Ελλάδα και το παγκόσμιο επίπεδο αντίστοιχα το 2021.
Παραπάνω από τους μισούς Έλληνες CEOs (56%) και σχεδόν οι μισοί CEOs παγκοσμίως(45%) συμφωνούν ότι η πρόοδος στα ESG βελτιώνει τις εταιρικές οικονομικές επιδόσεις, σημειώνοντας ίδιο ποσοστό για τους Έλληνες CEOs και αύξηση από 37% των CEOs παγκοσμίως μόλις ένα χρόνο πριν. Ωστόσο, καθώς η οικονομική αβεβαιότητα συνεχίζεται, το 34% των Ελλήνων και οι μισοί (50%) CEOs παγκοσμίως σταματούν προσωρινά ή επανεξετάζουν τις υπάρχουσες ή προγραμματισμένες προσπάθειές τους στους τομείς ESG για τους επόμενους 6 μήνες, ενώ το 26% των CEOs για την Ελλάδα (και το 34% παγκοσμίως) το έχει ήδη πράξει.
Συνοπτικά, τα 12 σημαντικότερα σημεία που προκύπτουν από τις απαντήσεις των CEOs στην Ελλάδα:
- Το 82% των Ελλήνων CEOs εκφράζουν αισιοδοξία για την προοπτική ανάπτυξης της χώρας τους τα επόμενα τρία χρόνια.
- Το 62% των Ελλήνων CEOs εκφράζουν αισιοδοξία για την προοπτική ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας τα επόμενα τρία χρόνια, παρά τις γεωπολιτικές και οικονομικές προκλήσεις, ποσοστό που παρουσιάζει μείωση σε σύγκριση με τα περσινά αποτελέσματα του 2021 CEO Outlook (76%).
- Το 24% των Ελλήνων CEOs θεωρούν ότι επίκειται ύφεση τους επόμενους 12 μήνες, με το 22% των Ελλήνων CEOs να πιστεύει ότι θα είναι ήπια και σύντομη, και 36% να έχει καταρτίσει σχέδια για την αντιμετώπισή της.
- Οι γεωπολιτικές αβεβαιότητες πιθανότατα θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τις στρατηγικές, με το 72% των Ελλήνων CEOs να προσαρμόζουν ή να σχεδιάζουν να προσαρμόσουν τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνου.
- Οι επενδύσεις θα πρέπει να συνδέονται με την ανάπτυξη και το 48% των Ελλήνων CEO αναφέρουν ότι πρέπει να στρέφουν ταχύτερα τις επενδύσεις προς τις ψηφιακές ευκαιρίες και να εκποιούν τους τομείς που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να καταστούν ψηφιακά παρωχημένοι.
- 76% των Ελλήνων CEOs σχεδιάζουν επενδύσεις έως και το 10% των εσόδων τους με στόχο να κάνουν τις επιχειρήσεις τους πιο βιώσιμες.
- Σε υψηλά σχετικά επίπεδα φαίνεται να βρίσκεται η αισιοδοξία των Ελλήνων CEOs (70%) και για την προοπτική ανάπτυξης της δικής τους επιχείρησης σε βάθος τριετίας.
- Το περιβάλλον στον κυβερνοχώρο εξελίσσεται ταχύτατα και το 78% βλέπουν την ασφάλεια των πληροφοριών ως στρατηγική λειτουργία και δυνητική πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.
- Βραχυπρόθεσμα, το 28% των CEOs έχουν προχωρήσει σε πάγωμα προσλήψεων και το 32% σκέφτονται να κάνουν περικοπές προσωπικού το επόμενο εξάμηνο.
- Η εξ αποστάσεως εργασία είχε θετικό αντίκτυπο στις προσλήψεις, στη συνεργασία και στην παραγωγικότητα τα τελευταία 2 χρόνια, αλλά το 68% των CEOs βλέπουν το in-office ως το προτιμώμενο εργασιακό περιβάλλον τα επόμενα 3 χρόνια.
- Οι Έλληνες CEOs συμφωνούν όλο και περισσότερο ότι τα προγράμματα ESG βελτιώνουν τις οικονομικές επιδόσεις, φθάνοντας στο 56%.
- Οι ελληνικές επιχειρήσεις βλέπουν να δίνεται μεγάλη έμφαση στην κοινωνική πτυχή του ESG: το 26% των CEOs πιστεύουν ότι η πρόοδος στην ένταξη, τη διαφορετικότητα και την ισότητα (IDE) έχει προχωρήσει πολύ αργά στον επιχειρηματικό κόσμο και το 82% πιστεύει ότι ο έλεγχος της απόδοσης IDE θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα 3 χρόνια.
Ο Νίκος Βουνισέας, Senior Partner της KPMG στην Ελλάδα ανέφερε σχετικά «Είναι γεγονός ότι το επιχειρηματικό πνεύμα δεσπόζει στην Ελλάδα και σε συνάρτηση με την αισιοδοξία των Ελλήνων για την οικονομία μας. Σίγουρα οι προκλήσεις είναι πολλές, καθώς ο κόσμος ανακάμπτει από την πανδημία, αλλά υπάρχουν ωστόσο ευκαιρίες και πόροι, όπως η ψηφιακή τεχνολογία, η οποία μπορούμε να συνδυάσουμε ώστε να αποκομίσουμε τα οφέλη και να διαχειριστούμε το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Με τα δεδομένα αυτά, ευελπιστώ ότι μια νέα εποχή ξημερώνει για τον επιχειρηματικό κόσμο και την κοινωνία».
Ο Αλκιβιάδης Σιαράβας, Marketing, Communications and Corporate Citizenship Manager της KPMG στην Ελλάδα δήλωσε μεταξύ άλλων «Οι CEOs τόσο στην Ελλάδα, όσο και στον κόσμο, θωρακίζονται απέναντι σε άγνωστους ή προβλεπόμενους κινδύνους, και κοιτούν με αισιοδοξία το μέλλον της επιχείρησής τους. Στην Ελλάδα φαίνεται μάλιστα ότι στην πλειοψηφία τους, εκφράζουν αισιοδοξία για την προοπτική ανάπτυξης της χώρας μας και αυτό αντικατοπτρίζει μια σειρά από επενδύσεις σε ESG, τεχνολογία και ανθρώπινο κεφάλαιο».
