Η ΕΚΤ έδωσε στην δημοσιότητα τα στοιχεία «εξόδων» της για την στήριξη των ευρωπαϊκών ομολόγων. Αυτή την φορά για το δίμηνο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου «ξόδεψε» μόλις 729 εκατ. ευρώ για αγορές ελληνικών τίτλων χρέους μέσω του προγράμματος PEPP, το οποίο αν και έχει κλείσει συνεχίζει να επανεπενδύει ποσά που προκύπτουν από τις λήξεις ομολόγων του χαρτοφυλακίου του.
Παρά τις «μικρές» αγορές της ΕΚΤ, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων έχουν διολισθήσει με ορατό τρόπο τις τελευταίες εβδομάδες, με αποτέλεσμα η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου να πέσει κάτω από το 4% και να κινείται στα όρια του 3,7% με το spread να πέφτει κι αυτό κάτω από το 2% στα όρια του 1,9%.
Βέβαια την ίδια στιγμή ο δανεισμός του ελληνικού δημοσίου για ένα έτος με έντοκα γραμμάτια με διάρκεια 52 εβδομάδων, απέχει μόλις 1% από το δεκαετές, καθώς η σημερινή δημοπρασία έκλεισε με απόδοση 2,73% για μισό δισεκατομμύριο που δανείσθηκε το ελληνικό δημόσιο.
Δεν πρόκειται για μία «φυσιολογική» διαφορά αλλά αντανακλά σε ένα βαθμό την αξιολόγηση κινδύνου από τις αγορές αλλά και τις «ανάγκες» του τραπεζικού συστήματος στις δύο αυτές διαφορετικές διάρκειες.
Συνολικά η ΕΚΤ έχοντας «μαζέψει» σχεδόν ότι κυκλοφορούσε στις αγορές με το PEPP, διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο της τάξης των 39,607 δισ. ευρώ σε ελληνικό χρέος, γεγονός που την καθιστά τον μεγαλύτερο «παίχτη» στην δευτερογενή αγορά ελληνικών ομολόγων.
Και είναι τέτοια η απόσταση από τον επόμενο που κανείς δεν θα τολμούσε να παρέμβει στις τιμές όσο αυτή κατέχει αυτό το χαρτοφυλάκιο.
Άλλωστε αυτός ήταν και ο ρόλος του προγράμματος PEPP.
Σε λιγότερο όμως από δύο εβδομάδες τόσο ο ΟΔΔΗΧ όσο και οι… αγορές θα γνωρίζουν το πώς θα αποσυρθεί η ΕΚΤ από την γιγάντια αυτή θέση στο ελληνικό χρέος.
Στο επόμενο ΔΣ της ΕΚΤ στις 14/15 Δεκέμβρη θα αποφασισθούν και θα ανακοινωθούν τα χρονοδιαγράμματα μέσα από τα οποία η ΕΚΤ στοχεύει να μειώσει το ισοζύγιό της που αφορά στην κατοχή χρέους των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
Πρόκειται για την αντιστροφή της μεγαλύτερης κεφαλαιακής κίνησης που έγινε στην ιστορία της ΕΚΤ, καθώς το σύνολο του χαρτοφυλακίου της ξεπερνά τα 8 τρις ευρώ αν προσθέσει κανείς στα περισσότερο από 5 τρις ευρώ κρατικού χρέους που κατέχει και τα επιδοτούμενα δάνεια του προγράμματος TLTRO III.
Κάποιοι Οίκοι αξιολόγησης έχουν ήδη εκτιμήσει ότι η ΕΚΤ μέσα στην επόμενη τριετία θα αποσύρει περί τα τρία τρισ. ευρώ ρευστότητας από τις αγορές.
Πολλοί αναλυτές όμως αμφισβητούν την εκτίμηση αυτή υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα έθετε σε αμφισβήτηση την σταθερότητα αφ’ ενός του τραπεζικού συστήματος και αφ’ εταίρου θα ήταν επικίνδυνο να συμβεί αυτό που η ΕΚΤ φοβάται περισσότερο, τον κατακερματισμό της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων και την εκδήλωση μίας κρίσης χρέους πολύ βαθύτερης από εκείνη του 2010 – 2012.
Οι συνέπειες αυτής της κίνησης για τα ελληνικά ομόλογα αναμφίβολα δεν θα είναι θετικές, αλλά ήδη έχουν συγκροτηθεί στον ΟΔΔΗΧ κάποιες γραμμές άμυνας.
Όπως π.χ. είναι η σταθερά υψηλή διαθεσιμότητα του περιβόητου «μαξιλαριού» των 30 δισ. ευρώ, η συρρίκνωση σε μόλις 8 δισ. ευρώ του ετήσιου προγράμματος δανεισμού του ΥΠΟΙΚ για το 2023 και βέβαια η διεύρυνση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού (έντοκα γραμμάτια).
Όλα αυτά βέβαια θα αποδείξουν την «αξία» τους όταν η ΕΚΤ αρχίσει να αποσύρεται από την θέση του αγοραστή στην αγορά ομολόγων και περάσει, είτε στην θέση του «πωλητή», είτε απλώς σταματήσει να επανεπενδύει τις λήξεις των όσων έχει ήδη στο χαρτοφυλάκιό της.
Και τα οποία ομολογουμένως είναι πολλά, 39,6 δισ. ευρώ.
Με άλλα λόγια η απόσυρση της ΕΚΤ θα σημάνει την απόσυρση 39,6 δισ. ευρώ από την ελληνική οικονομία… σε ένα χρονοδιάγραμμα που θα μάθουμε σε λιγότερο από 10 ημέρες.
