Καλά ήταν τα νέα για τον τουρισμό τον Οκτώβριο καθώς ξεπέρασε κατά 3,3% σε όρους τζίρου τα επίπεδα του 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε σήμερα η Τράπεζα της Ελλάδος. Καλά ήταν τα νέα και για τις άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα, που κατέγραψαν αύξηση κατά 400 εκατ. ευρώ περίπου τον Οκτώβριο αλλά και κατά 5,7 δισ. ευρώ συνολικά το 10μηνο.
Παρ όλα αυτά, συνολικά το εξωτερικό ισοζύγιο της χώρας δέχεται εντεινόμενες πιέσεις: το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σημείωσε αύξηση κατά 1,6 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 2,7 δισ. ευρώ λόγω διεύρυνσης του ανοίγματος στο εμπορικό έλλειμμα.
Αναλυτικά, στον τουρισμό οι εισπράξεις ξεπέρασαν το επίπεδο του Οκτωβρίου του 2019 και ανήλθαν στο 103,3% του επιπέδου αυτού, ενώ οι αφίξεις έφθασαν οριακά το αντίστοιχο επίπεδο (99,4%). Το πλεόνασμα του ισοζυγίου μεταφορών μειώθηκε παρά τη βελτίωση του ισοζυγίου θαλάσσιων μεταφορών. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 28,6% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 16,7% σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2022, στον τουρισμό οι επιδόσεις πλησίασαν το 2019. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 92,1% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 70,4% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, αντιπροσωπεύοντας το 88,9% και το 97,4% των αντίστοιχων επιπέδων τους το 2019. Οι καθαρές εισπράξεις από μεταφορές παρουσίασαν αύξηση κατά 13,7%.
Οι τριγμοί στο ισοζύγιο
Ο τουρισμός όμως δεν μπόρεσε να αναστρέψει τη συνολική αρνητική εικόνα στο εξωτερικό ισοζύγιο της χώρας η οποία συνεχώς επιδεινώνεται:
- Τον Οκτώβριο του 2022, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2021, κυρίως λόγω της επιδείνωσης του ισοζυγίου αγαθών και, σε μικρότερο βαθμό, του ισοζυγίου υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη βελτίωση των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων.
- Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2022, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2021, κυρίως λόγω της επιδείνωσης του ισοζυγίου αγαθών, αλλά και των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων, η οποία ως ένα βαθμό αντισταθμίστηκε από τη βελτίωση του ισοζυγίου υπηρεσιών.
Αναλυτικά, τον Οκτώβριο του 2022, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σημείωσε αύξηση κατά 1,6 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 2,7 δισ. ευρώ. Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στην αύξηση των εισαγωγών, η οποία ήταν μεγαλύτερη από εκείνη των εξαγωγών. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 28,3% σε τρέχουσες τιμές (0,5% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές κατά 42,5% σε τρέχουσες τιμές (19,3% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 16,6% σε τρέχουσες τιμές (0,9% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα κατά 20,5% σε τρέχουσες τιμές (13,1% σε σταθερές τιμές).
Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων μειώθηκε σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2021, κυρίως λόγω της μείωσης των πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Το έλλειμμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων επίσης μειώθηκε σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021.
Αναφορικά με την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2022, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 6,3 δισ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 13,6 δισ. ευρώ.
Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση των εισαγωγών από εκείνη των εξαγωγών. Οι εξαγωγές σημείωσαν αύξηση κατά 39,5% σε τρέχουσες τιμές (5,3% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές κατά 46,4% σε τρέχουσες τιμές (20,5% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, σε τρέχουσες τιμές οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 25,5% και 28,0% αντίστοιχα (8,5% και 19,2% σε σταθερές τιμές).
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων μειώθηκε έναντι της ίδιας περιόδου του 2021, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από λοιπά πρωτογενή εισοδήματα. Το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε έλλειμμα έναντι πλεονάσματος την αντίστοιχη περίοδο του 2021, λόγω της καταγραφής καθαρών πληρωμών έναντι καθαρών εισπράξεων στον τομέα της γενικής κυβέρνησης.
Ισοζύγιο Κεφαλαίων
Τον Οκτώβριο του 2022, το ισοζύγιο κεφαλαίων σύμφωνα με την ΤτΕ κατέγραψε πλεόνασμα έναντι ελλείμματος τον ίδιο μήνα του 2021 και διαμορφώθηκε σε 135,4 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης των πληρωμών στους λοιπούς, εκτός της γενικής κυβέρνησης, τομείς της οικονομίας. Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2022, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων μειώθηκε σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 2,7 δισεκ. ευρώ, λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων
Τον Οκτώβριο του 2022, το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) υπερδιπλασιάστηκε και διαμορφώθηκε σε 2,6 δισ. ευρώ. Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2022, το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων αυξήθηκε κατά 6,7 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 10,9 δισ. ευρώ.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Οκτώβριο του 2022, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατέγραψαν αύξηση κατά 134,0 εκατ. ευρώ, ενώ οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού αυξήθηκαν κατά 392,7 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 959,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 481,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων καταγράφηκε μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού ως αποτέλεσμα της μείωσης κατά 753,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων των κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό και της μείωσης κατά 435,3 εκατ. ευρώ της χορήγησης δανείων σε μη κατοίκους, οι οποίες αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη στατιστική προσαρμογή που σχετίζεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 236,0 εκατ. ευρώ). Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως την αύξηση κατά 889,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET), αλλά και τη στατιστική προσαρμογή που σχετίζεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 236,0 εκατ. ευρώ), οι οποίες αντισταθμίστηκαν μερικώς από τη μείωση κατά 233,1 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2022, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 1,1 δισ. ευρώ και οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, κατέγραψαν αύξηση κατά 5,7 δισ. ευρώ.
Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο κατά 8,7 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους οφείλεται στην άνοδο κατά 83,0 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια και στην αύξηση κατά 78,0 εκατ. ευρώ τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στη μείωση κατά 6,6 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 3,9 δισ. ευρώ). Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως την άνοδο κατά 10,6 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 3,9 δισ. ευρώ), οι οποίες αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση κατά 5,1 δισ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεών τους προς μη κατοίκους.
Στο τέλος Οκτωβρίου 2022, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 11,1 δισ. ευρώ, έναντι 12,3 δισ. ευρώ στο τέλος Οκτωβρίου 2021.
