Πάνω από 220 μεγάλα έργα συνολικού ύψους 2,3 δισ., πάνω από 400 εκατ. σε ενισχύσεις, περισσότερες από 1.500 ψηφιακές, δημόσιες υπηρεσίες και πάνω από 1 δισ. ψηφιακές συναλλαγές των πολιτών. Οι παραπάνω αριθμοί είναι ενδεικτικοί της ψηφιακής στροφής που έχει κάνει η χώρα, αρχής γενομένης της υγειονομικής κρίσης.
Μιας στροφής που θα πρέπει να συνεχίσει με τους ίδιους εντατικούς ρυθμούς το νέο έτος - διαγωνισμοί 600 εκατ. ευρώ αναμένεται να δημοπρατηθούν το επόμενο εξάμηνο - αλλά και να ανταπεξέλθει στις πολλαπλές προκλήσεις που έχουν ήδη προκύψει.
Ο μεγάλος αριθμός των έργων
Η εκκίνηση της σύγχρονης ψηφιακής επανάστασης που συντελείται στη χώρα, έγινε με την ενιαία ηλεκτρονική πύλη του δημοσίου, gov.gr και με την Βίβλο του Ψηφιακού Μετασχηματισμού, η οποία χαρτογράφησε το ψηφιακό πρόσημο της επόμενης ημέρας.
Η πανδημία βέβαια σε συνδυασμό με το Ταμείο Ανάκαμψης, αποτέλεσε επιταχυντή των εξελίξεων, θέτοντας ένα σφιχτό χρονοδιάγραμμα δημοπράτησης και υλοποίησης σε έναν μεγάλο αριθμό έργο, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό την πρώτη πρόκληση του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας. Μια πρόκληση με την οποία έρχεται αντιμέτωπο τόσο το δημόσιο όσο και οι εγχώριες εταιρείες πληροφορικής που καλούνται να υλοποιήσουν τα έργα.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι μόνο η Κοινωνία της Πληροφορίας, ο εκτελεστικός βραχίονας του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, για το οικονομικό έτος 2022, κλήθηκε να υλοποιήσει έργα προϋπολογισμού μεγαλύτερου των 500 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την έγκριση του Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2022 ενώ στο πλαίσιο του ΜΠΔΣ 2022-26, ο προϋπολογισμός των έργων θα ξεπερνά συνολικά το ποσό των 2 δισ. Ευρώ.
Από τον Σεπτέμβριο δε του 2021 έως και σήμερα έχουν υπογραφεί πάνω από 25 Προγραμματικές Συμφωνίες για εκτέλεση έργων προϋπολογισμού μεγαλύτερου των 885 εκατ. ευρώ και επίκειται να υπογραφούν σύντομα άλλες 10 προϋπολογισμού, περίπου 290 εκατ. Ευρώ. Έχοντας αυτή τη στιγμή να διαχειριστεί ένα portfolio 260 δημοσίων έργων, σε διάφορες φάσεις ωριμότητας, η εταιρεία μέσα στους επόμενους 6-10 μήνες αναμένεται να δημοπρατήσει περισσότερα από 90 έργα πληροφορικής και επικοινωνιών, προϋπολογισμού 1,4 δισ. ευρώ τα οποία θα επεκτείνουν την ψηφιοποίηση τον εκσυγχρονισμό των υποδομών σε κρίσιμους τομείς, όπως η υγεία, η δικαιοσύνη, η εκπαίδευση, η έρευνα και η καινοτομία και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Το μικρό μέγεθος της εγχώριας αγοράς πληροφορικής
Δεδομένης της ποσότητας των έργων που πρέπει να δημοπρατηθούν και να υλοποιηθούν στα χρονοδιαγράμματα που ορίζουν τα πολλαπλά χρηματοδοτικά εργαλεία που υπάρχουν σήμερα διαθέσιμα, σε πρόκληση μετατρέπεται και το μέγεθος της εγχώριας αγοράς πληροφορικής, το οποίο μοιάζει να μην επαρκεί.
Το παραπάνω επιβεβαιώνει η κινητικότητα που καταγράφεται ήδη στον κλάδο, η οποία έχει οδηγήσει σε αρκετές εξαγορές και συγχωνεύσεις αλλά και η εντατική δραστηριοποίηση μη παραδοσιακών εταιρειών στον πολλά υποσχόμενο τομέα του ICT, όπως οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι.
Εξίσου ενδεικτικοί βέβαια είναι και οι διαγωνισμοί που έχουν προκηρυχθεί μέχρι σήμερα, σε πολλούς από τους οποίους υπήρξε μόνο μια δεσμευτική προσφορά.
Για παράδειγμα, στο έργο «Αναβάθμιση του Συστήματος Τήρησης των Αρχείων των Δικαστηρίων», προϋπολογισμού 42,2 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ και δικαιωμάτων προαίρεσης), προσφορά κατέθεσε κοινοπραξία, με επικεφαλής την Profile. Μία ήταν και η προσφορά που κατατέθηκε στον διαγωνισμό για το κομβικό για την λειτουργία του δημόσιου τομέα έργο «Σχεδιασμός, Υλοποίηση, θέση και υποστήριξη της Παραγωγικής Λειτουργίας της Ενιαίας Ψηφιακής Υποδομής για την Εξυπηρέτηση Πολιτών και Επιχειρήσεων (CRM)».
Συγκεκριμένα το έργο, συνολικού ύψους 134 εκατ. ευρώ με ΦΠΑ, που αναμένεται να δημιουργήσει μια ενιαία ψηφιακή υποδομής που θα φιλοξενεί όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες του ελληνικού δημοσίου διεκδίκησε η κοινοπραξία ΟΤΕ – UniSystems. Επιπλέον μόνον ο ΟΤΕ διεκδίκησε το έργο «Παροχή Νεφο-Υπολογιστικών Υποδομών και υπηρεσιών (Cloud Services», συνολικού προϋπολογισμού 176,7 εκατ. Ευρώ.
Οι κενές θέσεις ειδικών ΤΠΕ
Την συνθήκη περιπλέκουν και οι προβλέψεις για την επάρκεια των ειδικών ΤΠΕ, η οποία αναγάγεται σε παγκόσμια πρόκληση. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που παρουσίασε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας, σε συνεργασία με την εταιρία συμβούλων Deloitte, στο πλαίσιο του Digital economy forum 2022: digital Greece in the spotlight, η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων στην Ελλάδα έχουν ακάλυπτες θέσεις ειδικών ΤΠΕ. Κι αυτό ενώ αναμένεται σημαντική αύξηση των αναγκών τους στο μέλλον, λόγω και των έργων που θα διεκδικήσουν.
Σύμφωνα με την έρευνα, στην περίοδο 2023-2030, αναμένεται επιπρόσθετη σωρευτική ζήτηση 120.000 - 140.000 ειδικών ΤΠΕ. Συνθήκη που γίνεται ακόμα πιο προβληματική δεδομένου ότι οι κύριες αιτίες που οι εταιρείες στην Ελλάδα δεν μπορούν να καλύψουν τις κενές θέσεις είναι η μη επαρκής εξειδίκευση και η μετανάστευση νέων επιστημόνων στο εξωτερικό.
Ακόμα μάλιστα κι αν υιοθετηθούν και προχωρήσουν οι δέκα δράσεις που προτείνει η έρευνα για την επίλυση του προβλήματος, το κενό θα μπορέσει να καλυφθεί από το έτος 2029 και μετά.
