Στις ράγες μπαίνει η διαδικασία για τη φορολόγηση τυχόν υπερεσόδων που αποκόμισαν οι προμηθευτές ρεύματος από τον Αύγουστο του 2022, πρώτο μήνα του νέου μοντέλου λιανικής, καθώς εκτός απροόπτου εντός της επόμενης εβδομάδας θα δημοσιευθεί η Κοινή Απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, για τον καθορισμό της μεθοδολογίας υπολογισμού των ποσών που θα ανακτώνται.
Υπενθυμίζεται ότι η φορολόγηση έχει θεσμοθετηθεί με ρύθμιση του ΥΠΕΝ στα μέσα Νοεμβρίου, σύμφωνα με την οποία μετά τη δημοσίευση της ΚΥΑ, με βάση τη μεθοδολογία που θα περιλαμβάνεται σε αυτήν, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) θα ξεκινήσει τον υπολογισμό της φορολόγησης των εταιρειών. Η αρχή θα γίνει με την περίοδο Αύγουστος-Οκτώβριος 2022, με την έκτακτη εισφορά να καθορίζεται και στη συνέχεια σε τριμηνιαία βάση.
Έτσι, με την «ενεργοποίηση» της μεθοδολογίας, η ΡΑΕ θα ζητήσει άμεσα τα απαραίτητα στοιχεία από όλες τις εταιρείες για το πρώτο τρίμηνο, ώστε να προσδιορίσει το ύψος φορολόγησης καθεμίας. Οι υπολογισμοί της Αρχής θα σταλούν στη συνέχεια στο ΥΠΕΝ, ώστε το υπουργείο να προχωρήσει στον καταλογισμό της έκτακτης εισφοράς για το πρώτο τρίμηνο.
Όπως αναφέρεται και στη σχετική διάταξη, τα ποσά που θα προκύψουν θα «εισρεύσουν» στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, για τη χρηματοδότηση των επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος. Ο μηχανισμός ανάκτησης των προμηθευτών ρεύματος είχε αναγγελθεί στις αρχές Οκτωβρίου από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, ενώ έρχεται σε συνέχεια της παρέμβασης για την ανάκτηση των συγκυριακών υπερβολικών εσόδων που εφαρμόσθηκε για τους ηλεκτροπαραγωγούς για το διάστημα από την έναρξη της ενεργειακής κρίσης και μέχρι την εφαρμογή του μέτρου που παρακρατά απευθείας τα υπερέσοδά τους.
Τι προβλέπει η μεθοδολογία
Ο προσδιορισμός της έκτακτης εισφοράς θα γίνεται εξατομικευμένα για κάθε προμηθευτή, δηλαδή λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερά του κόστη ανά μήνα και συνυπολογίζοντας ένα εύλογο ποσοστό κέρδους. Αυτό το εύλογο περιθώριο κέρδους θα είναι ίδιο για όλους τους προμηθευτές, το οποίο θα αποφασισθεί από το ΥΠΕΝ και επίσης θα καθορίζεται με την ΚΥΑ.
Οι συνιστώσες κόστους που θα λαμβάνονται υπόψη είναι τα λειτουργικά έξοδα των εταιρειών ανά μήνα, το κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και οι επισφάλειες από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Επίσης θα λαμβάνεται υπόψη το κόστος του hedging, για όσες εταιρείες προχωρούν σε αντιστάθμιση κινδύνου.
Επομένως, ως υπερέσοδα ενός προμηθευτή κάποιον μήνα θα θεωρούνται τα ποσά που τυχόν αυτός αποκόμισε μέσω της χρέωσης με την οποία τιμολόγησε τους πελάτες του και τα οποία υπερβαίνουν τα παραπάνω κόστη, συνυπολογίζοντας το εύλογο ποσοστό κέρδους. Όπως είναι φυσικό, αν τα ποσά που συγκέντρωσε ήταν μικρότερα από τον συγκεκριμένο «πήχυ» (δηλαδή είχε ζημία), τότε το προς ανάκτηση ποσό για τον συγκεκριμένο μήνα θα λογίζεται μηδενικό.
Για τον καθορισμό για κάθε εταιρεία της έκτακτης εισφοράς, θα υπολογίζεται το τελικό ισοζύγιο για όλο το 3μηνο απολογιστικά. Με αυτό τον τρόπο, τα υπερβολικά έσοδα που ίσως αποκόμισε ένας πάροχος κάποιο μήνα, θα απομειώνονται με βάση τις ζημίες που ίσως είχε κάποιον άλλο μήνα, μέσα στο τρίμηνο που θα εξετάζεται κάθε φορά.
Το εύλογο περιθώριο δραστηριότητας
Όπως προβλέπει η ρύθμιση του ΥΠΕΝ, από την έκτακτη εισφορά που θα προκύπτει ανά τρίμηνο, οι προμηθευτές θα καταβάλουν άμεσα το 60%. Το υπόλοιπο 40% θα εισπραχθεί μετά το τέλος «ενεργοποίησης» του μηχανισμού.
Όπως είχε γράψει το Insider.gr, αρχική πρόθεση του ΥΠΕΝ ήταν να καθορισθεί ένα ενιαίος «πήχυς» για όλους τους προμηθευτές κάθε μήνα, στη βάση του οποίου θα προσδιοριζόταν για κάθε εταιρεία αν είχε ή όχι υπερέσοδα, και πόσα. Ο οριζόντιος αυτός πήχυς θα ήταν η εύλογη χρέωση του μήνα, ίδια για όλες τις εταιρείες, προσδιορίζοντας μία μέση τιμή για κάθε μία από τις κατηγορίες εξόδων.
Σκοπός ήταν να αποφευχθεί η εξατομικευμένη ανάλυση των εξόδων κάθε προμηθευτή και κάθε μήνα, καθώς η διαδικασία θα είναι χρονοβόρα. Γρήγορα, ωστόσο, διαφάνηκε πως υπάρχει μεγάλη απόκλιση στα κόστη των εταιρειών. Επομένως, ένας ενιαίος «πήχυς» θα είχε ως συνέπεια άλλες εταιρείες να υπερφορολογούνται κάποιον μήνα, και άλλες να υποφορολογούνται.
Στην πράξη, για κάθε μήνα και για κάθε προμηθευτή, θα υπολογίζεται η διαφορά ανάμεσα στη χρέωσή του και το μέσο κόστος εξασφάλισης ηλεκτρικής ενέργειας από την εγχώρια χονδρεμπορική αγορά (συνυπολογίζοντας και το κόστος εξισορρόπησης). Από το αποτέλεσμα θα αφαιρείται επιπλέον το «εύλογο περιθώριο δραστηριότητας», δηλαδή μία τιμή (σε ευρώ ανά Μεγαβατώρα) στην οποία θα ενοποιείται τόσο τα λειτουργικά έξοδα και οι επισφάλειες, όσο και το εύλογο περιθώριο κέρδους.
Άμεσα οι υπολογισμοί για το πρώτο τρίμηνο
Με το νούμερο που θα προκύπτει θα υπολογίζονται οι αυξημένες εισροές του παρόχου από την προμήθεια ρεύματος στο πελατολόγιό του. Από αυτές τις αυξημένες εισροές θα προσδιορίζονται τα υπερέσοδα, αφαιρώντας το κόστος για hedging τον συγκεκριμένο μήνα (για τις εταιρείες που προχωρούν σε αντιστάθμιση κινδύνου).
Η παραπάνω φόρμουλα αποτελεί την απλούστερη από τις δύο μεθοδολογίες που, όπως έχει γράψει το Insider.gr, είχε εισηγηθεί η ΡΑΕ στο υπουργείο. Η δεύτερη, και πιο περίπλοκη, προέβλεπε τον διακριτό υπολογισμό των λειτουργικών εξόδων και του κόστους των επισφαλειών (δηλαδή σε αυτήν δεν υπάρχει το «εύλογο περιθώριο δραστηριότητας». Ωστόσο δεν προκρίθηκε από το υπουργείο, καθώς θεωρήθηκε πιο χρονοβόρα.
Επομένως, η επεξεργασία από τη ΡΑΕ δεν πρόκειται να καθυστερήσει, με δεδομένο μάλιστα ότι οι υπολογισμοί της προς το ΥΠΕΝ θα αφορούν εκτιμήσεις των έκτακτων εισφορών – αφού οι τελικές εκκαθαρίσεις θα γίνουν στο τέλος εφαρμογής του μηχανισμού, όπως και οι καταβολές από τις εταιρείες του 40% των προς ανάκτηση ποσών.
Είναι ενδεικτικό ότι, αφού λάβει τα στοιχεία για το πρώτο τρίμηνο από τις εταιρείες (τα οποία θα ζητήσει μέσα σε ελάχιστα 24ωρα από τη δημοσίευση της ΚΥΑ), δεν θα χρειαστεί περισσότερο από μία βδομάδα για να ολοκληρώσει τους υπολογισμούς της και να τους στείλει στο υπουργείο.
