Η προσθήκη της Σερβίας στις αγορές που τροφοδοτούνται με αέριο από τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) επισπεύδει τις διαδικασίες για την αύξηση της δυναμικότητας του έργου. Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr «έρχεται πιο κοντά» -και πιο συγκεκριμένα μέχρι το τέλος του 2023- η αύξηση της ετήσιας μεταφορικής ικανότητας του αγωγού στα 5 δισ. κυβικά μέτρα (bcm), από 3 bcm που είναι αυτή τη στιγμή.
Η εμπορική λειτουργία του IGB ξεκίνησε τον προηγούμενο Οκτώβριο, με κύρια αρχική «αποστολή» να δώσει πρόσβαση στη βουλγαρική αγορά σε φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο φτάνει έως τη χώρα μας μέσω του αγωγού TAP. Σε αυτό το πλαίσιο, το μήκους 182 χιλιομέτρων έργο διασυνδέεται στην Κομοτηνή με τον Διαδριατικό Αγωγό, καταλήγοντας στη Στάρα Ζαγόρα στη γειτονική χώρα, όπου διασυνδέεται με το βουλγαρικό σύστημα μεταφοράς αερίου.
Κλειδί για την επίσπευση της αύξησης της δυναμικότητας αποτελεί το γεγονός ότι το έργο θα γίνει άμεσα «όχημα» για τη μεταφορά αζέρικου αερίου και στη Σερβία. Για αυτόν τον σκοπό, ήδη βρίσκεται σε κατασκευή ο διασυνδετήριος αγωγός Βουλγαρίας-Σερβίας (IBS), ο οποίος θα συμπληρώσει την αλυσίδα των αγωγών που θα «ενώνουν» το Μπακού με το Βελιγράδι. Ο IBS θα είναι έτοιμος στο τέλος του 2023, με συνέπεια εφεξής ο IGB με την ενισχυμένη μεταφορική του ικανότητα, να παραλαμβάνει και ποσότητες αερίου από τον TAP, που θα διέρχονται από τη Βουλγαρία για να καταλήξουν στη Σερβία.
Άμεσα το Market Test
Η κατασκευή του βουλγαρικού τμήματος του IBS, το οποίο έχει υπαχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της Ε.Ε., ξεκίνησε την προηγούμενη εβδομάδα. Θα έχει μήκος 170 χιλιόμετρα (62 χλμ. στη Βουλγαρία και 108 χλμ. στη Σερβία) και δυναμικότητα μεταφοράς 1,8 bcm, με δυνατότητα αντίστροφης ροής. Η Ε.Ε. χρηματοδοτεί με 33,6 εκατ. ευρώ το βουλγαρικό τμήμα, ενώ επιχορηγεί με 49,6 εκατ. το τμήμα που διατρέχει τη Σερβία.
Το σχέδιο της Σερβίας είναι να προμηθεύεται από το Αζερμπαϊτζάν περί τα 1,4 bcm αέριο ετησίως. Όπως είχε δηλώσει πρόσφατα η υπουργός Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων της κυβέρνησης του Βελιγραδίου, στο πλαίσιο της συνάντησής της με τους υπουργούς Οικονομικών και Ενέργειας της αζερικής κυβέρνησης, με αυτό τον τρόπο θα καλύπτει περίπου το 1/3 των αναγκών της σε αέριο.
Για να ενταχθεί σε αυτό το σχέδιο ο IGB, σύντομα η ICGB (η κοινοπραξία της ελληνοϊταλικής IGI Poseidon και της βουλγαρικής Bulgarian Energy Holding) θα πραγματοποιήσει μελέτη σκοπιμότητας για την αύξηση της πίεσής του. Η IGI Poseidon είναι κοινοπρακτικό σχήμα της ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων και της Edison.
Θα ακολουθήσει το Market Test, με σκοπό να διερευνηθεί το επενδυτικό ενδιαφέρον αξιοποίησης της ενισχυμένης δυναμικότητας του έργου, η επιτυχής έκβαση του οποίου θα επισφραγίσει την αναβάθμισή του έως το τέλος του έτους.
Καταλύτης για την εξέλιξη της Ελλάδας σε gas hub
Η αυξημένη δυναμικότητα δεν προορίζεται να καλύψει αποκλειστικά την τροφοδοσία του Βελιγραδίου με αζερικό αέριο, αφού ακόμη και στην περίπτωση της Σερβίας ο IGB θα δώσει επίσης πρόσβαση σε καύσιμο το οποίο θα καταφθάνει σε υγροποιημένη μορφή στις εγχώριες υποδομές «υποδοχής» LNG. Το ίδιο ισχύει και με αρκετές ακόμη χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης, με δεδομένο ότι ο αγωγός αποτελεί το νοτιότερο τμήμα του λεγόμενου «Κάθετου Διαδρόμου», ενός συστήματος αγωγών που διασυνδέει την Ελλάδα με τη Ρουμανία και την Ουγγαρία, εκτός από τη Βουλγαρία.
Η προοπτική μεταφοράς καυσίμου στις παραπάνω αγορές θα ξεκινήσει να γίνεται πραγματικότητα από το τέλος του έτους, με μία πρόσκαιρη τεχνική λύση που θα επιτρέψει LNG το οποίο θα καταφτάνει στο FSRU Αλεξανδρούπολης της Gastrade (που θα είναι έτοιμο στο τέλος του 2023), μέσω του IGB να διοχετεύεται εκτός συνόρων. Μόνιμη τεχνική λύση θα δοθεί τα αμέσως επόμενα έτη, με την ολοκλήρωση από τον ΔΕΣΦΑ του σταθμού συμπίεσης στην Κομοτηνή, για τη διασύνδεση του IGB με το ελληνικό σύστημα μεταφοράς.
Ο σταθμός συμπίεσης είναι απαραίτητος καθώς ο IGB λειτουργεί με υψηλότερη πίεση εισόδου (60 και στη συνέχεια 70 barg) από το ελληνικό σύστημα μεταφοράς (50 barg). Επομένως, με την κατασκευή του και την απρόσκοπτη εξαγωγή καυσίμου μέσω του ελληνοβουλγαρικού αγωγού, το έργο θα αποτελέσει σημαντικό βήμα ώστε η Ελλάδα να γίνει «πύλη εισόδου» αερίου για όλη τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Μάλιστα, ήδη «πυκνώνουν» οι trader και προμηθευτές αερίου που εγγράφονται στο μητρώο χρηστών του IGB, για τη μεταφορά ποσοτήτων στις βορειότερες χώρες.
