Η προθεσμία για την υποβολή δήλωσης για τα ακαθάριστα οικόπεδα έχει πάρει παράταση 45 ημερών και λήγει στις 15 Ιουνίου ενώ ήδη οι πολίτες προβαίνουν σταδιακά στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να θωρακίσουν τα ακίνητά τους σε περίπτωση πυρκαγιάς αλλά και να γλιτώσουν τα τσουχτερά πρόστιμα που φέτος η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να επιβάλει.
Πρόκειται για μία νέα διαδικασία με την οποία πρέπει να εξοικειωθούν οι πολίτες και για αυτό κρίθηκε απαραίτητη η παράταση για την υποβολή δηλώσεων η οποία μάλιστα ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά την επίσκεψη του στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Ο πρωθυπουργός επεσήμανε τη σημασία που έχει ο καθαρισμός των οικοπέδων που, όπως είπε, «πέρυσι χωρίς αμφιβολία προστάτεψε περιουσίες και βοήθησε την Πυροσβεστική». «Σωστά δόθηκε παράταση ως τις 15 Ιουνίου», δήλωσε και προέτρεψε τους πολίτες για μεγαλύτερη συμμετοχή στο πλαίσιο μιας συλλογικής προσπάθειας έναντι ενός φαινομένου που θα γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο στην αντιμετώπισή του.
Οι ιδιοκτήτες καλούνται να τηρήσουν συγκεκριμένες προθεσμίες και να προβούν στις προβλεπόμενες διαδικασίες ενώ είναι υποχρεωμένοι να συντηρούν τους συγκεκριμένους χώρους καθαρούς καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Ποιοι πολίτες είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν δήλωση καθαρισμού
Υποχρέωση καθαρισμού και υποβολής δήλωσης μέχρι τις 30 Απριλίου έχουν οι ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε α) περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, β) περιοχές εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, γ) εκτάσεις που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των παραπάνω περιπτώσεων κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας και δ) εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα, για τις εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, σύμφωνα με τον δασικό χάρτη της περιοχής και κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας οφείλουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους εντός των συγκεκριμένων χρονικών ορίων. Από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας εξαιρούνται οι διαμορφωμένοι, συντηρημένοι κήποι φυτεμένες επιφάνειες ακάλυπτων χώρων κτιρίων, πολυκατοικιών, κ.α. Φυσικά, οι πολίτες που δεν είναι ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και ακάλυπτων χώρων σε αυτές τις περιοχές δεν έχουν υποχρέωση αρνητικής δήλωσης.
Τι προβλέπει ο καθαρισμός των οικοπέδων
Ο απαιτούμενος καθαρισμός περιλαμβάνει υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα, απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους, αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δέντρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους, απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων και ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού.
Οι υπόχρεοι οφείλουν για την απομάκρυνση τυχόν άλλα εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων καθώς και στην ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού. Επιπροσθέτως ακολουθούν τα προβλεπόμενα των διατάξεων του ν.4819/2021 (Α΄ 129) και της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/199776/2429/2021 κοινής υπουργικής απόφασης (Β΄ 5888), αναφορικά με τις υποχρεώσεις των πολιτών για τα απόβλητα κηπουρικών εργασιών και τις υποχρεώσεις ως προς την καθαριότητα των πεζοδρομίων.
Οι προθεσμίες για τους καθαρισμούς και την υποβολή δήλωσης
Οι ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων υποχρεούνται να προβαίνουν σε καθαρισμό των ανωτέρω χώρων κατά το χρονικό διάστημα από την 1η μέχρι την 30η Απριλίου εκάστου έτους και να τους συντηρούν καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από 1η Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου. Ωστόσο, για φέτος, δόθηκε παράταση 45 ημερών και η παράταση λήγει στις 15 Ιουνίου.
Οι υπόχρεοι για την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης οφείλουν να προβαίνουν στην υποβολή αυτής στο Εθνικό Μητρώο τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας του άρθρου 53Α του ν.4662/2020 (Α΄ 27), μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (Υ.Κ.Κ.Π.Π.) (akatharista.apps.gov.gr), ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων πυροπροστασίας των ιδιοκτησιών τους. Για τη συγκεκριμένη προθεσμία συζητείται ενδεχόμενη παράταση. Σε κάθε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας δήλωσης καθαρισμού, τεκμαίρεται ως παρασχεθείσα η συναίνεση του υπόχρεου στη διενέργεια καθαρισμού του οικοπέδου του από τον οικείο δήμο.
Τι συμβαίνει εάν το οικόπεδο ανήκει σε περισσότερους από έναν ιδιοκτήτες. Απαιτείται να κάνουν δήλωση καθαρισμού όλοι οι ιδιοκτήτες;
Σε περίπτωση που η δήλωση καθαρισμού αφορά όλο το οικόπεδο τότε αρκεί να γίνει δήλωση από έναν ιδιοκτήτη. Διαφορετικά, σε περίπτωση που στο οικόπεδο υπάρχουν κάθετες ιδιοκτησίες, δίνεται η δυνατότητα να υποβάλουν δήλωση όλοι οι ιδιοκτήτες αναφέροντας τις κάθετες ιδιοκτησίες τους.
Τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες που δεν γνωρίζουν τον ΚΑΕΚ του οικοπέδου τους
Για την εύρεση του ΚΑΕΚ οι πολίτες μπορούν να συνδεθούν στην ψηφιακή υπηρεσία του Ελληνικού Κτηματολογίου και να συμβουλευτούν τις Οδηγίες χρήσης / Δήλωση καθαρισμού. Εάν ο υπόχρεος συμπληρώνει τον ΚΑΕΚ του οικοπέδου αλλά εμφανίζεται το μήνυμα «Δεν βρέθηκε οικόπεδο ή δεν έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφησή του».
Σε περίπτωση που δεν έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση του οικοπέδου θα πρέπει να επιλέξει «Συντεταγμένες (πρότυπο ΕΓΣΑ'87)». Σε περίπτωση που έχει ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση του οικόπεδου και παρόλα αυτά εμφανίζεται το παραπάνω μήνυμα, τότε αυτό μπορεί να σημαίνει ότι στο οικόπεδο έχει μεταβιβαστεί η ψιλή κυριότητα (π.χ στα τέκνα). Επομένως, υπόχρεοι για την υποβολή της Δήλωσης Καθαρισμού είναι οι έχοντες την ψιλή κυριότητα. Εάν πάλι ο ενδιαφερόμενος συμπληρώνει τις συντεταγμένες του οικοπέδου αλλά εμφανίζεται το μήνυμα «Οι συντεταγμένες που εισάγατε ανήκουν σε οικόπεδο που δεν έχει ακόμα καταχωρηθεί στο Ελληνικό Κτηματολόγιο», μπορεί να συνεχίσει κανονικά τη διαδικασία συμπληρώνοντας όλα τα υποχρεωτικά πεδία της δήλωσης.
Οι κυρώσεις και τα πρόστιμα
Η μη υποβολή δήλωσης καθαρισμού στο Εθνικό Μητρώο επιφέρει πρόστιμο ύψους 1.000 ευρώ. Σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης, οι ιδιοκτήτες κινδυνεύουν με φυλάκιση έως 2 έτη και πρόστιμο έως 54.000 ευρώ.
Πιο αναλυτικά, η υποβολή ψευδούς δήλωσης στο Εθνικό Μητρώο, ως προς την τήρηση της σχετικής υποχρέωσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή 180 έως 360 ημερήσιες μονάδες. Το ύψος της κάθε ημερήσιας μονάδας δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 70 ευρώ, ούτε ανώτερο από 150 ευρώ. Ένα σημείο που απαιτεί προσοχή είναι ότι εάν κάποιος υποβάλει δήλωση αλλά διαπιστώσει ότι έχει συμπληρώσει λάθος κάποιο/α από τα πεδία, δεν υπάρχει τρόπος ακύρωσης/τροποποίησης/διόρθωσης της υποβληθείσας δήλωσης.
Ποιες Αρχές είναι υπεύθυνες για τη διενέργεια των ελέγχων
Για την ορθή τήρηση του Μητρώου: α) καθιερώνεται η διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων, και β) ανατίθεται στο πυροσβεστικό σώμα και στους οικείους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), από κοινού ή μεμονωμένα, να διενεργούν ελέγχους και με χρήση σύγχρονων ηλεκτρονικών μέσων καταγραφής ή απεικόνισης της τήρησης των μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας, ανά ιδιοκτησία.
Στις αρμοδιότητες των Δήμων περιλαμβάνονται η ενημέρωση των υπόχρεων, έως την 31η Μαρτίου εκάστου έτους, με κάθε πρόσφορο μέσο, για το περιεχόμενο της υποχρέωσης καθαρισμού, όπως με ανάρτηση στην ιστοσελίδα και στον πίνακα ανακοινώσεων του οικείου Δήμου, αποστολή ενημερωτικού υλικού στην ταχυδρομική ή ηλεκτρονική διεύθυνση του υπόχρεου ή τυχόν αντικλήτου του, ενημερώσεις στα καταστήματα του Δήμου ή των Δημοτικών Διαμερισμάτων, σε τοπικούς φορείς και συλλόγους, σε συνεργασία με την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία.
Kαθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από 1η Μάϊου έως και 31 Οκτωβρίου, η διενέργεια αυτεπάγγελτης αυτοψίας, εξέτασης καταγγελιών για διαπίστωση εκπλήρωσης ή μη των υποχρεώσεων των υπόχρεων, ή/και τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων στους υπόχρεους που υπέβαλαν θετική δήλωση στο Εθνικό Μητρώο τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (Υ.Κ.Κ.Π.Π.), το οποίο και ενημερώνει για τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών.
Ακόμη, ο οικείος Δήμος δύναται να ανατρέχει στα δεδομένα που αντλούνται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα του Εθνικού Μητρώου τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 53Α του ν.4662/2020 (Α΄ 27), από τα αρχεία του, από τα δεδομένα του Εθνικού Κτηματολογίου κλπ.
Ο οικείος Δήμος προχωρά στη διενέργεια καθαρισμού του οικοπέδου σε κάθε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας δήλωσης καθαρισμού από τους υπόχρεους καθώς και στην υποβολή αίτησης προς την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία για τη διενέργεια αυτοψίας, σε περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους και σε περίπτωση βεβαίωσης από την αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία τυχόν συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς, σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων.
Στα μέτρα προβλέπεται και ο επείγων αυτεπάγγελτος καθαρισμός από τον οικείο Δήμο για την άμεση άρση του κινδύνου, σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς, ο οποίος διαπιστώνεται με σχετικό έγγραφο της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Ταυτόχρονα, στις αρμοδιότητες των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών περιλαμβάνονται η ενημέρωση με κάθε πρόσφορο μέσο του οικείου Δήμου, σε περίπτωση που από τη διενέργεια επιτόπιου ελέγχου από όργανα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ή/και τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων στους υπόχρεους που υπέβαλαν θετική δήλωση στο Εθνικό Μητρώο τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας, διαπιστωθεί η μη συμμόρφωση των υπόχρεων στην εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού και συντήρησης. Ακόμη, η Πυροσβεστική είναι υπεύθυνη για τη διενέργεια αυτοψίας κατόπιν αίτησης του οικείου δήμου σε περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους, για τη διαπίστωση ή μη συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς στους ως άνω χώρους. Στο ίδιο πλαίσιο, η αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία χορηγεί βεβαίωση σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς, προκειμένου να πραγματοποιηθεί από τον οικείο Δήμο, ο αυτεπάγγελτος καθαρισμός.
