Χρονιά ορόσημο είναι το 2023 για να πιάσουν δουλειά οι Μετροπόντικες στην Αθήνα στο μέτωπο της νέας Γραμμής 4 του Μετρό, εκτιμώμενου κόστους 1,5 δισ. ευρώ.
Από την Κατεχάκη άμεσα αναμένεται να εκκινήσει τις εργασίες του ο πρώτος μετροπόντικας της Γραμμής 4 του Μετρό, γεγονός που σηματοδοτεί την έναρξη υλοποίησης του κυρίως κατασκευαστικού έργου από την κοινοπραξία ΑΒΑΞ - ALSTOM. Υπενθυμίζεται πως από την Κατεχάκη είχε ξεκινήσει και πριν 28 χρόνια, το 1994 ο ένας από τους δυο μετροπόντικες, που διάνοιξαν τα πρώτα τμήματα των Γραμμών 2 και 3 του Μετρό της Αθήνας.
Το «ταξίδι» του Μετροπόντικα
Χτες, ο υφυπουργός Υποδομών & Μεταφορών, Γ. Καραγιάννης, σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σημείωνε ότι «ο πρώτος μετροπόντικας της Γραμμής 4 του Μετρό θα ξεκινήσει το ταξίδι του από την Κατεχάκη. Ένα σημαντικό ορόσημο καθώς θα σημάνει την έναρξη του βασικού κατασκευαστικού έργου. Ένα από τα μεγαλύτερα έργα συγκοινωνιακών υποδομών στην Ευρώπη που θα εξυπηρετεί επιπλέον 340.000 επιβάτες υλοποιείται στην Αθήνα». Στελέχη εταιριών της κοινοπραξίας σημείωναν πρόσφατα ότι ο μετροπόντικας θα ξεκινήσεις εντός των επόμενων 1-2 μηνών αλλά μένει αν φανεί αν έχουν επισπευσθεί οι διαδικασίες.
Επισημαίνεται, όμως, ότι ήδη έχουν από καιρό ξεκινήσει τα πρώτα έργα, οι πρώτες εκσκαφές του φρέατος (το πρώτο κομμάτι του τούνελ με συμβατικό τρόπο). Το προσεχές διάστημα ο μετροπόντικας θα αρχίσει να «τρυπάει» το έδαφος για να ξεκινήσει το «ταξίδι» του προς τους άλλους σταθμούς με πρώτη άφιξη στο Γουδή.
Αν και, όπως αναφέρουν σχετικές πληροφορίες, επειδή δεν έχουν ακόμα απελευθερωθεί όλοι οι χώροι στα σημεία που πρόκειται να κατασκευαστούν σταθμοί, ο μετροπόντικας θα «σκάβει» και θα προχωρά στο υπέδαφος και για να μη χάνεται χρόνος θα γίνει εκ των υστέρων η «σύνδεσή» του τούνελ με τα απαραίτητα φρέατα. Δηλαδή, ο μετροπόντικας θα περάσει από τους περισσότερους σταθμούς υπογείως αρχικά χωρίς να σύνδεση, η ο οποία θα γίνει προσεχώς, με τους σταθμούς να υλοποιούνται επιφανειακά σε διάφορα χρονικά στάδια. Ωστόσο, όσον αγορά την άλλη άκρη – έξοδο της Γραμμής, στο Άλσος Βεΐκου, είχε καταγραφεί μια καθυστέρηση στην απελευθέρωση χώρων και στην παράδοση του εργοταξίου, οπότε θα ακολουθήσει αργότερα μέσα στη χρονιά η εκκίνηση των εργασιών όσον αφορά στον Μετροπόντικα 2.
Το τμήμα Α της Γραμμής 4 αποτελεί τμήμα του προγραμματιζόμενου, μακροπρόθεσμα προς υλοποίηση, συνολικού έργου της Γραμμής 4 και έχει μήκος 12,8 χλμ. περίπου και επιπλέον περιλαμβάνει την Συνδετήρια Σήραγγα της Γραμμής 4 με τις Γραμμές 2 & 3 και την Σήραγγα Πρόσβασης και τον χώρο Εναπόθεσης/ Συντήρησης Συρμών Κατεχάκη. Το έργο περιλαμβάνει δεκαπέντε (15) υπόγειους σταθμούς και εννέα (9) ενδιάμεσα ή/και τερματικά φρέατα. Οι σταθμοί είναι: Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημίας, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου, Γουδή. Η κύρια σήραγγα στο σύνολο του Έργου θα είναι διπλής τροχιάς (διαμέτρου περίπου 8,5 μ εσωτερικά και περίπου 9,5 μ εξωτερικά). Θα κατασκευαστεί με μηχανήματα διάνοιξης σηράγγων ολομέτωπης κοπής (TBM), σχεδιασμένα και εξοπλισμένα σύμφωνα με την πλέον σύγχρονη τεχνολογία και λαμβάνοντας υπόψη τις αναμενόμενες γεωλογικές, υδρογεωλογικές και γεωτεχνικές συνθήκες στις περιοχές του Έργου, πλην των τμημάτων σηράγγων και υπόγειων σταθμών όπου η υπόγεια διάνοιξη θα υλοποιηθεί με συμβατικά μηχανικά μέσα.
Μια από τις σπουδαίες και καινοτομίες θα είναι η εγκατάσταση και λειτουργία αυτοματοποιημένων θυρών σε συρμούς και αποβάθρες για την ασφάλεια των επιβατών, όπως και στο Μετρό της Θεσσαλονίκης. Αυτό σημαίνει πως οι συρμοί θα εισέρχονται στο σταθμό, θα σταματούν και οι θύρες ασφαλείας θα ανοίγουν μαζί με τις θύρες του συρμού. Τεχνολογικά εξελιγμένο σύστημα σηματοδότησης και ελέγχου συρμών. Επίσης, οι συρμοί θα είναι χωρίς οδηγό, η λειτουργία τους θα ελέγχεται μέσω του Κέντρου Έλεγχου της Γραμμής 4, συρμοί σύγχρονης αισθητικής κατασκευασμένοι από υλικά φιλικά προς το περιβάλλον, σχεδόν πλήρως ανακυκλώσιμα.
Ο συνολικός σχεδιασμός
Σύμφωνα με το συνολικό σχεδιασμό της Γραμμής 4, μετά την ολοκλήρωση του πρώτου τμήματος, από την θέση αυτή θα ξεκινά το δεύτερο τμήμα της Γραμμής 4 προς Μαρούσι. Η περιοχή επομένως θα αναβαθμιστεί σε συγκοινωνιακό κόμβο με τις Γραμμές 3 και 4 του Μετρό να ενώνουν τα βόρεια και ανατολικά προάστια της Αθήνας και το κέντρο.
Τα επόμενα τμήματα που θα τεθούν υπό κατασκευή είναι τα εξής:
- Τμήμα Β: Γουδή-Μαρούσι (μήκους 9,6 χλμ και 8 σταθμούς)
- Τμήμα Γ: Ευαγγελισμός-Άνω Ηλιούπολη (μήκους 4,1 χλμ και 3 σταθμούς)
- Τμήμα Δ: Άλσος Βεΐκου-Πετρούπολη (μήκους 7,5 χλμ και 6 σταθμούς)
- Τμήμα Ε: Μαρούσι-Εθνική Οδός (μήκους 4,4 χλμ και 3 σταθμούς)
Τα οφέλη
Το τμήμα Α της Γραμμής 4 μετρό και έχει σχεδιασθεί με σκοπό την εξυπηρέτηση πολλών πυκνοκατοικημένων περιοχών της πόλης και την εξυπηρέτηση πολλών σημαντικών κτιρίων και εγκαταστάσεων, όπως Νοσοκομεία, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, Δικαστήρια και μεγάλα δημόσια κτίρια Οργανισμών ή Υπουργείων. Η διαδρομή Άλσος Βεΐκου - Πανεπιστημιούπολη θα διαρκεί 14 λεπτά, 5 λεπτά θα διαρκεί η διαδρομή Άλσος Βεΐκου - Δικαστήρια και 17 λεπτά θα διαρκεί η διαδρομή Άλσος Βεΐκου - Γουδή.
Όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή του πρώτου τμήματος, «Άλσος Βεΐκου - Γουδή», 340.000 επιβάτες θα μετακινούνται σε καθημερινή βάση, 53.000 αυτοκίνητα θα αποχωρήσουν από τους δρόμους, ενώ η απόσταση Γαλάτσι - Γουδή θα καλύπτεται σε 17 λεπτά. Συνεπώς, αναμένεται και μείωση των ρύπων με την ποσότητα CO2 που δεν θα εκλύεται στην ατμόσφαιρα της πόλης από επιβάτες που θα χρησιμοποιούν το Μετρό αντί το ΙΧ τους, η οποία και εκτιμάται σε 318 tons/ημέρα.
Στα οφέλη του έργου είναι και η αναβάθμιση των περιοχών και της αξίας των ακινήτων - καταστημάτων και η συμβολή στον πολιτισμό με την διενέργεια αρχαιολογικής έρευνας συνολικής επιφάνειας 45.000 τ.μ., ενώ οι αστικές αναπλάσεις στους 15 σταθμούς της Γραμμής 4 θα είναι 85.000τμ και 3.000 δενδροφυτεύσεις. Κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου αναμένεται να δημιουργηθούν περισσότερες από 5.000 νέες θέσεις εργασίας.
Η επέκταση προς Νιάρχος
Επίσης, ως γνωστόν, και όπως έχει από καιρό αναδείξει το insider.gr, το υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών και η Αττικό Μετρό προωθούν η σύνδεση του δικτύου με το Κέντρο Πολιτισμού στην Καλλιθέα, κάτι που επανέλαβε προ ημερών σε συνέντευξή του ο υπουργός, Κ. Καραμανλής. Λέγοντας πως «εκτός από την επέκταση προς Ίλιον που έχει ήδη δημοπρατηθεί, έχουμε πλέον αποφασίσει να δρομολογήσουμε τη σύνδεση του δικτύου με το Κέντρο Πολιτισμού στην Καλλιθέα. Μια συμβατική υποχρέωση που είχε αναλάβει το Δημόσιο το 2008 έναντι του Ιδρύματος Στ. Νιάρχου και δεν την είχε τιμήσει. Εκτιμώ ότι θα είμαστε σε θέση να δημοπρατήσουμε το έργο σε δύο χρόνια. Ήδη έχει ολοκληρωθεί η μελέτη χάραξης, με τη δημιουργία ενός υπόγειου κλάδου της γραμμής 1 μέσω διακλάδωσης μετά τον σταθμό Θησείου. Θα έχει μήκος περίπου 5 χλμ. και τέσσερις σταθμούς: Άνω Πετράλωνα, Πλατεία Δαβάκη, Λόφος Φιλαρέτου και το Κέντρο Πολιτισμού. Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός είναι 450 εκατ. ευρώ. Το έργο θα εξυπηρετήσει πυκνοκατοικημένες περιοχές των Πετραλώνων και του δήμου Καλλιθέας».
Η γραμμή προς Ίλιον
Παράλληλα, ήδη «τρέχει» η πρόσκληση ενδιαφέροντος πρώτου σταδίου του διαγωνισμού που προωθεί η ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ για την «Επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον, την επέκταση του αμαξοστασίου Ελαιώνα και αναβάθμιση των ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων του Μετρό της Αθήνας», ύψους 550 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ, με αρχαιολογίες, απρόβλεπτα κ.α.). Στο αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνεται η μελέτη και η κατασκευή τριών (3) επιμέρους αντικειμένων: α) η Επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον συμπεριλαμβανομένου ενός Σταθμού Μετεπιβίβασης, β) η επέκταση του Αμαξοστασίου του Ελαιώνα και γ) η αναβάθμιση και η αντικατάσταση Υφιστάμενων Η/Μ Συστημάτων Γραμμών 2 & 3 του Μετρό της Αθήνας. Οι προσφορές – αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν έως τις 28 Φεβρουαρίου 2023 ενώ η αποσφράγιση των φακέλων συμμετοχής (δικαιολογητικά) θα γίνει στις 6 Μαρτίου. Θα ακολουθήσει το β’ στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας, δηλαδή η πρόσκληση υποβολής προσφορών. Η επέκταση έχει μήκος περίπου 4 χλμ και περιλαμβάνει τρείς νέους Σταθμούς (Παλατιανή – Ίλιον – Άγιος Νικόλαος) και τα αντίστοιχα Φρέατα Αερισμού αυτών. Στο αντικείμενο περιλαμβάνεται επίσης και η κατασκευή ενός Σταθμού Μετεπιβίβασης, ο οποίος διαθέτει τρία (3) υπόγεια επίπεδα με πρόσβαση μέσω ραμπών, έχει συνολική χωρητικότητα περίπου 150 ΙΧ οχημάτων με άμεση διασύνδεση επιβατών με το Μετρό.
Θεωρείται έργο ιδιαίτερης σημασίας, που αναμένεται με την ολοκλήρωση του να αλλάξει το συγκοινωνιακό χάρτη του Λεκανοπεδίου, με την εκτιμώμενη απόσταση έως το Σύνταγμα να διαρκεί 20 λεπτά, ενώ η διαδρομή προς Ομόνοια περίπου 15 λεπτά. Το εν λόγω έργο εντάσσεται στον συνολικό σχεδιασμό του υπουργείου Υποδομών για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού στη Αττική. Πρόκειται για σημαντική επέκταση καθώς αποτελεί την πρώτη της κόκκινης, Γραμμής 2 από το 2013 οπότε και έφτασε στην Ανθούπολη και το Ελληνικό. Στόχος της Αττικό Μετρό σε επόμενο χρόνο είναι η επέκταση της γραμμής προς το Μενίδι με τρεις σταθμούς που θα διασχίζουν το Καματερό και το Ζεφύρι.
Τα ευρύτερα σχέδια
Γενικότερα, στον σχεδιασμό υπάρχουν και άλλα projects. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν το τμήμα « Ευαγγελισμός - Πάρκο "Ανδρέας Λεντάκης» (το τμήμα της Γραμμής 4 «Ευαγγελισμός - Α. Ηλιούπολη», μήκους 3 χλμ. με 3 σταθμούς), το τμήμα της Γραμμής 2 «Ελληνικό - Γλυφάδα» (επέκταση της Γραμμής 2 από το Ελληνικό μέχρι το κέντρο της Γλυφάδας, μήκους 3,6χλμ. περίπου με 3 υπόγειους σταθμούς), το τμήμα «Άλσος Βεϊκου - Πετρούπολη» (το τμήμα της Γραμμής 4 «Άλσος Βεΐκου - Πετρούπολη», μήκους 6,8 χλμ. με 6 σταθμούς) κ.α. Παλιότερα ο κ. Κουρέτας, διευθύνων σύμβουλος της Αττικό Μετρό, είχε αναφέρει ότι ωριμάζουν οι περαιτέρω επεκτάσεις της Γραμμής 4 προς Παγκράτι, Βύρωνα και Υμηττό (περιοχή της ΠΥΡΚΑΛ, που προβλέπεται για ανάπλαση), δυτικά προς Ν. Ιωνία, Ν. Φιλαδέλφεια, Αγ. Αναργύρους, με τελική κατάληξη στην Πετρούπολη, καθώς και προς τον άξονα της Λεωφ. Κηφισίας προς Μαρούσι και περαιτέρω προς Πεύκη και Λυκόβρυση. Πρόκειται, μεταξύ άλλων, για τις επεκτάσεις της Γραμμής 4 Άλσος Βεΐκου – Πετρούπολη με προϋπολογισμό 600 εκατ. ευρώ (θα διαθέτει έξι σταθμούς σε Νέα Ιωνία – Πευκάκια – Νέα Φιλαδέλφεια – Πάρκο Τρίτση – Ίλιον – Πετρούπολη) και Γουδή – Μαρούσι – Εθνική Οδός (ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ, με 8 σταθμούς και μήκος σχεδόν 14 χλμ., ωστόσο απαιτούνται κεφάλαια και χρόνος ωρίμανσης) και Ευαγγελισμός – Υμηττός. Αναφορικά με την τελευταία, η σημασία της αναδεικνύεται εν όψει και της ανάπλασης του χώρου της παλιάς ΠΥΡΚΑΛ ώστε να μεταφερθούν εκεί υπουργεία και δημόσιες υπηρεσίες.
