Με ένα πάρα πολύ καλό αποτέλεσμα στο πεδίο των φορολογικών εσόδων αλλά και με υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα έκλεισε δημοσιονομικά ο πρώτος μήνας του 2023. Τα φορολογικά έσοδα ξεπέρασαν τον στόχο κατά 620 εκατομμύρια ευρώ, δικαιολογώντας και την αισιοδοξία του οικονομικού επιτελείου που προχώρησε στο νέο πακέτο των μέτρων στήριξης.
«Κατά τον Ιανουάριο του 2023 η πορεία των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ήταν ιδιαίτερα θετική», ανέφερε ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Θεόδωρος Σκυλακάκης κατά την παρουσίαση των στοιχείων. «Τα έσοδα από φόρους ειδικότερα ανήλθαν σε 5,023 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 620 εκατ. ευρώ ή 14,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού του 2023. Ακόμα κι αν αφαιρεθούν οι αυξημένες κατά 184 εκατ. έναντι του στόχου επιστροφές εσόδων, παραμένει μια πολύ σημαντική υπέρβαση που επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης για την καλύτερη του αναμενομένου πορεία της οικονομίας καθώς ξεκινά το 2023» ανέφερε.
Αρμόδιες πηγές εξηγούν πως η μείωση της τιμής του φυσικού αερίου θα οδηγήσει σε αναθεώρηση και των στόχων για το ΑΕΠ σε επίπεδα περί το 2%. Αλλά δεδομένων των αβεβαιοτήτων (για παράδειγμα γεωπολιτικών), εξηγούν ότι δεν πρέπει να δημιουργούνται υπερβολικές προσδοκίες και να υπάρχει συντηρητική στάση. Αλλά και πως η πορεία των εσόδων είναι πολύ καλή δεδομένου πως αναμένεται και η είσπραξη από τα τέλη κυκλοφορίας.
Επισήμαναν, ωστόσο, ότι αυτή η πορεία των εσόδων δεν πρόκειται να οδηγήσει σε νέο μαζικό πακέτο στήριξης, πλην κάποιων πιθανών διορθώσεων. Εξήγησαν ότι από δω και πέρα η διαδικασία οδεύει προς τα προεκλογικά προγράμματα. «Βάλαμε ό,τι μπορούσαμε να βάλουμε στα μέτρα προσωρινού χαρακτήρα, έρχεται και το market pass, έχουμε καλύψει και τους συνταξιούχους, έχουμε προχωρήσει», επισήμαναν αρμόδιες πηγές του υπουργείου Oικονομικών. Η λογική πρέπει να είναι μιας όσο το δυνατόν αποσυνδεδεμένης από τον εκλογικό κύκλο διαχείρισης της οικονομικής πολιτικής, εξήγησαν. Και υπό αυτή την έννοια υπεραποδόσεις πρέπει να συνδέονται και με τα δημοσιονομικά περιθώρια που θα πρέπει να συντηρούνται.
Οι ίδιες πηγές εξηγούσαν πως οι στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα παραμένουν σταθεροί. Επισημάνθηκε, επίσης, πως δεν είναι στα σχέδια της κυβέρνησης μια γενικευμένη ρύθμιση οφειλών.
Γενικά ανέφεραν πως ο δημοσιονομικός χώρος τροφοδοτείται από πιθανές μειωμένες δαπάνες ενεργειακού κόστους και από τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου (που δίνει ώθηση στο ΑΕΠ), την υπεραπόδοση του 2022 αλλά και την καλύτερη πορεία του 2023 που οδηγεί σε «καθαρό» χώρο 400 εκατ ευρώ μόνο τον Ιανουάριο.
Σε γεωπολιτικό επίπεδο ανέφεραν οι ίδιες πηγές ότι η τραγική καταστροφή στην Τουρκία, αλλάζει τα δεδομένα μειώνοντας την πίεση για παράδειγμα περί εξοπλισμών για το μέλλον (πέραν αυτών που έχουν ήδη αποφασιστεί). Επίσης αν υπάρξει βελτίωση των πολιτικών σχέσεων θα υπάρξει και μια πολύ μεγάλη βελτίωση των οικονομικών σχέσεων με τη γείτονα χώρα, με σημαντικό οικονομικό αποτύπωμα. Αλλά και η γενικότερη σημασία της χώρας γεωπολιτικά στηρίζεται στις θετικές σχέσεις με τους γείτονες επισήμαναν οι ίδιες πηγές. Δηλαδή, εξήγησαν η επενδυτική βαθμίδα, η επενδυτική ελκυστικότητα, όλα αυτά βελτιώνονται όσο βελτιώνονται οι σχέσεις με γειτονικές χώρες. Για τον τουρισμό, αυτός μπορεί να επηρεαστεί οριακά και δεν είναι το μεγάλο πρόβλημα, όπως επισημάνθηκε, αφού ο ανταγωνισμός στον τουρισμό είναι ο κακός μας εαυτός τον οποίο «πρέπει να κερδίζουμε κάθε χρονιά αναφορικά με την ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών», είπαν. Γενικά, ως μικρή οικονομία η Ελλάδα έχει ως μεγάλο ανταγωνιστή του κακό της εαυτό, αναφέρθηκε.
Το μεσοπρόθεσμο συμπίπτει με τον χρόνο εκλογών
Οι ίδιες πηγές επισήμαιναν πως οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες και οι διαπραγματεύσεις που γίνονται ανά την ΕΕ δεν είναι βέβαιο ότι θα ολοκληρωθούν πριν τις εκλογές. Παρόλα αυτά υπάρχει μια βιασύνη, διότι όπως επισήμαιναν το θέμα των δημοσιονομικών κανόνων συμπλέει με αυτό των κρατικών ενισχύσεων, το οποίο επείγει για τους Γερμανούς.
Αναφορικά με τον χρόνο κατάθεσης του νέου Μεσοπρόθεσμου, επισήμαναν οι ίδιες πηγές ότι αυτό εξαρτάται και από το χρόνο προκήρυξης των εκλογών. Επισημαίνουν πως προέχει η κατάθεση του προγράμματος σταθερότητας (που πρέπει να γίνει πανευρωπαϊκά στα μέσα Απριλίου). Αυτό επίσης ενδεχομένως συνδέεται με την εκλογική διαδικασία.
Αίτημα για 5 δισ. δάνεια από το REPowerEU
Τυπικά προλαβαίνουμε προεκλογικά να ολοκληρώσουμε την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης με ένταξη του REPowerEU. Το ζήτημα είναι πως ουσιαστικά δεν έχει δημοσιευτεί ο κανονισμός του, αλλά «έχουμε δώσει μια εικόνα των θέσεων μας» ανάφεραν αρμόδιες πηγές. Εξήγησαν πως το αίτημα για τα δάνεια προηγείται της αναθεώρησης και η Ελλάδα θα ζητήσει 5 δισ. ευρώ επιπλέον δάνεια. Η αλλαγή θα συνδέεται με τη συνολική αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Τα δάνεια θα είναι ένα πρόσθετο εργαλείο με τους υφιστάμενους όρους αλλά με τις επιλεξιμότητες που ισχύουν στο νέο εργαλείο.
Επισήμαναν την ανάγκη και το σχέδιο να συνεχιστούν με ταχύτατους ρυθμούς - όπως ήδη συμβαίνει - τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Αναφορικά με την περιστολή δαπανών στο δημόσιο, αρμόδιες πηγές ανέφεραν ότι μείωση δαπανών σε όρους κιλοβατώρων στο γενικό λογιστήριο το δεύτερο εξάμηνο του 2022 έφτασε στο 30%. Σε σχέση με την τελευταία δόση επιχορήγησης του ευρύτερου δημοσίου που είναι συνδεδεμένη με τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους αναφέρθηκε ότι ακόμα δεν έχει διατεθεί διότι δεν έχουν έρθει όλα τα στοιχεία για τις επιδόσεις των φορέων. Επιχειρείται να γίνει αυτό εφικτό πριν τις εκλογές. Ωστόσο η εμπειρία που αντλήθηκε μπορεί να γίνει, όπως επισημάνθηκε, αφορμή για παρέμβαση στον τρόπο που θα γίνεται την επόμενη τετραετία.
Τα στοιχεία
Αναλυτικά, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου 2023, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,471 δισ. ευρώ έναντι στόχου για πλεόνασμα 917 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 1,199 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2,765 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2,147 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 15 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 7,157 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 566 εκατ. ευρώ ή 8,6% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στα αυξημένα φορολογικά έσοδα και επιτυγχάνεται παρά την αύξηση που παρατηρήθηκε στις επιστροφές των φορολογικών εσόδων.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 7,603 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 750 εκατ. ευρώ ή 10,9% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5,023 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 620 εκατ. ευρώ ή 14,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Η υπερεκτέλεση αυτή εκτιμάται ότι προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων του προηγούμενου έτους που εισπράττονται σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023 (φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, ΕΝΦΙΑ) όσο και την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους (ΦΠΑ, ΕΦΚ κλπ.).
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 445 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 184 εκατ. ευρώ από τον στόχο (261 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 601 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 86 εκατ. ευρώ από τον στόχο (515 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου 2023 ανήλθαν στα 5.686 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 12 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (5.674 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, ενώ παρουσιάζονται αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 632 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων μεταβιβάσεων τακτικού προϋπολογισμού κατά 615 εκατ. ευρώ.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται αυξημένες έναντι του στόχου κατά 110 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην εμπροσθοβαρή μεταβίβαση πόρων προς τα νοσοκομεία ύψους 176 εκατ. ευρώ. Αξιοσημείωτη είναι και η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 325 εκατ. ευρώ, με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass, για τους πρώτους μήνες εφαρμογής του, καθώς και ο ετεροχρονισμός των πληρωμών για δαπάνες εξοπλιστικών προγραμμάτων ύψους 298 εκατ. ευρώ.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 648 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υποεκτέλεση ύψους 99 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 22 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερο εξ αυτών, αριθμητικά, την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.
