Μία σειρά από υποχρεώσεις της Ελλάδας προς τις Βρυξέλλες φέτος αλλάζουν μορφή ή χρόνο υλοποίησης λόγω των επικείμενων εκλογών. Περιλαμβάνουν από τον νέο 2πλό πολυετή προϋπολογισμό και το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, έως την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης και την ένταξη του νέου άξονα REPowerEU σε αυτό. Μάλιστα με δεδομένο το σενάριο της 2πλής κάλπης, το θέμα του χρόνου αποκτά φέτος «ειδικές» διαστάσεις.
Στο δημοσιονομικό πεδίο και στο θέμα του νέου προϋπολογισμού το ζήτημα που τίθεται είναι πως όπως είναι φυσικό στο δρόμο προς τις εκλογές διαμορφώνεται το προεκλογικό πρόγραμμα για την επόμενη τετραετία. Ωστόσο, καθώς αυτό το πρόγραμμα θα πρέπει να υλοποιηθεί από την κυβέρνηση που θα προκύψει από την «κάλπη», δεν μπορεί να αποτυπωθεί στο νέο πολυετή προϋπολογισμό ο οποίος (βάση κοινοτικών κανόνων) θα πρέπει να κατατεθεί από την Ελλάδα, όπως και από όλα τα κράτη – μέλη, έως το τέλος Απριλίου στις Βρυξέλλες.
Ο λόγος για το Πρόγραμμα Σταθερότητας το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει προβολές έως το 2026 με δεσμευτικούς στόχους δαπανών και καταγραφή των νέων παρεμβάσεων. Προκύπτει από τις υποχρεώσεις των κρατών στο πλαίσιο της δημοσιονομικής εποπτείας. Μετά την αποτίμησή του από την Κομισιόν και την ανακοίνωση των συστάσεων οδηγεί στο μεσοπρόθεσμο Προϋπολογισμό που θεωρητικά κατατίθεται στη Βουλή περί τον Μάιο – Ιούνιο. Το ΥΠΟΙΚ έχει ήδη στείλει εγκύκλιο για την Κατάρτιση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2024 – 2027 με απαίτηση οι απαντήσεις να φτάσουν στο ΓΛΚ έως τις 6 Μαρτίου. Ωστόσο μετά μεσολαβεί ω ώρα της «κάλπης».
Έτσι, το κείμενο που θα κατατεθεί τις Βρυξέλλες τον Απρίλιο (στο πιο λογικό σενάριο για τον χρόνο των εκλογών), θα είναι αναγκαστικά μία αποτύπωση της τωρινής πραγματικότητας (σενάριο βάσης). Μετά, η νέα κυβέρνηση, θα κληθεί να το προσαρμόσει, ενσωματώνοντας το σχέδιο για την επόμενη τετραετία.
Το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και η αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης
Ο νέος αυτός προϋπολογισμός δεν είναι η μόνη υποχρέωση της Αθήνας που «μπλέκεται» με τον εκλογικό κύκλο. Το ίδιο ισχύει και με το ετήσιο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που επίσης κατατίθεται έως το τέλος Απριλίου στις Βρυξέλλες και πλέον συνδέεται με το Ταμείο Ανάκαμψης.
Αλλά και το ίδιο το Ταμείο Ανάκαμψης έχει εκκρεμότητες που θα πρέπει να περιμένουν. Στο σκέλος των δανείων η κυβέρνηση επιχειρεί να καταθέσει άμεσα το αίτημα για το πρόσθετο εργαλείο των 5 δις ευρώ περίπου από το REPowerEU. Ωστόσο, καθώς θα πρέπει να μεσολαβήσει η διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες (για την τελική δανειακή σύμβαση), είναι σχεδόν βέβαιο, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, πως δεν θα γίνει εφικτό έως τις εκλογές το αίτημα που πρέπει να ακολουθήσει για το σκέλος των επιδοτήσεων των 770 εκατομμυρίων ευρώ περίπου από το REPowerEU .
Το ίδιο ισχύει βεβαίως και με την γενική μεγάλη ενδιάμεση αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Με βάση την υφιστάμενη εικόνα θα πρέπει επίσης να περιμένει για μετά τις εκλογές.
Σημειώνεται πως οι νέοι κανονισμοί της ΕΕ επιτρέπουν σε ένα κράτος είτε να κάνει σε ένα κείμενο την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης και το αίτημα για τις επιδοτήσεις του REPowerEU (που θα ενταχθεί ως νέος άξονας σε αυτό) ή να προχωρήσει σταδιακά: πρώτα να γίνει το αίτημα για το REPowerEU και μετά η γενική αναθεώρηση. Υπενθυμίζεται πως η αναθεώρηση γίνεται μόνο μία φορά έως το 2026, ενώ το αίτημα για το REPowerEU συστήνεται να γίνει ως το τέλος Απριλίου.
