«Γέμισαν» τα ταμεία των σούπερ μάρκετ οι ανατιμήσεις που καταγράφηκαν στο σύνολο των βασικών καταναλωτικών αγαθών στις αρχές του 2023, καθώς εμμένουν οι πληθωριστικές πιέσεις.
Όπως, άλλωστε, μαρτυρά η εικόνα της εγχώριας αγοράς τους τελευταίους μήνες, οι εν λόγω αυξήσεις τιμών τροφοδοτούν την όποια αύξηση πωλήσεων καταγράφουν οι μεγάλοι «παίκτες» του κλάδου της οργανωμένης λιανικής, καθώς η κατανάλωση βαίνει μειούμενη υπό το βάρος της αβεβαιότητας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η εταιρεία ερευνών IRI, τον Ιανουάριο του 2023 οι ανατιμήσεις που καταγράφηκαν στα ράφια των σούπερ μάρκετ έφτασαν πολύ κοντά στο 10% και συγκεκριμένα στο 9,8%, την ώρα που οι πωλήσεις σε τεμάχια υποχώρησαν 2,5%.
Ειδικότερα, με βάση την τιμή ανά μονάδα προϊόντος, ανοδικά κινήθηκαν όλες οι βασικές κατηγορίες ταχυκίνητων καταναλωτικών αγαθών. Στα τρόφιμα, τον πρώτο μήνα του 2023 οι αυξήσεις τιμών ανήλθαν σε 8,9%, στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και φροντίδας σε 10,9% και στα είδη σπιτιού σε 14,6%.
Ενδεικτική είναι η εικόνα των μέσων ανατιμήσεων που σημειώθηκαν στις επιμέρους κατηγορίες. Ειδικότερα, τον Ιανουάριο τις μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών κατέγραψαν τα γαλακτοκομικά με 17,7% και τα άλλα είδη σπιτιού με 14,9%. Ακολούθησαν με ανατιμήσεις της τάξης του 13,8% τα είδη προσωπικής υγιεινής αλλά και τα απορρυπαντικά/καθαριστικά σπιτιού, ενώ στο 12,4% ανήλθαν οι αυξήσεις τιμών στα προϊόντα μαγειρικής.
Ακολούθησαν με μονοψήφιες αλλά εξίσου σημαντικές ανατιμήσεις το συσκευασμένο φαγητό με 8,1%, τα κατεψυγμένα προϊόντα με 7,8%, όπως ακριβώς και τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς (7,8%).
Σε 5,2% ανήλθαν οι ανατιμήσεις στα σνακ και σε 3,5% στα μη αλκοολούχα ποτά, ενώ μικρότερες ήταν οι αυξήσεις που καταγράφηκαν στα αλκοολούχα ποτά, αφού δεν ξεπέρασαν το 2,6%.
Σύμφωνα πάντα με τα ευρήματα της IRI, τον πρώτο μήνα της νέας χρονιάς οι πωλήσεις στα ταχυκίνητα καταναλωτικά αγαθά κατέγραψαν άνοδο κατά 6,9% σε σχέση με 12 μήνες πριν. Ειδικότερα, οι πωλήσεις έφτασαν τα 652 εκατ. ευρώ από 610 εκατ. ευρώ πέρυσι.
Η μείωση των τιμών των τροφίμων το μεγάλο «στοίχημα»
Μέσα σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον, το μεγαλύτερο στοίχημα του 2023 θα αποτελέσει αναμφίβολα η προσπάθεια μείωσης των τιμών στα τρόφιμα.
Παρά τις πρώτες ενδείξεις για «φρενάρισμα» των ανατιμήσεων σε ορισμένα είδη διατροφής, η ανησυχία των καταναλωτών είναι μεγάλη. Και αυτό γιατί, όπως εξηγούν παράγοντες της αγοράς, τα προϊόντα στα οποία έχουν καταγραφεί κάποιες μειώσεις τιμών, είναι εκείνα τα οποία κατέγραψαν τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις το προηγούμενο διάστημα.
«Εκτιμώ πως μια μείωση της τιμής στα τρόφιμα θα καταγραφεί εντός του Μαρτίου», δήλωνε προ δεκαημέρου ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, εξηγώντας πως οι τιμές στα τρόφιμα παραμένουν αυξημένες, καθώς οι επιχειρήσεις του κλάδου διαθέτουν ακόμη αποθέματα, τα οποία πρέπει να πουλήσουν. «Υπάρχει σοβαρή διαφορά φάσης», παραδέχτηκε.
Για μια εκλογίκευση των τιμών μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2023, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν απρόοπτα, έκανε λόγο από την πλευρά του ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της METRO AEBE, Αριστοτέλης Παντελιάδης. «Δεν θα γυρίσουμε ποτέ στα επίπεδα που ήμασταν γιατί κάποια κόστη δεν θα ξαναγυρίσουν εκεί που ήταν, όπως η ενέργεια και το μισθολογικό κόστος. Αλλά θα υπάρξει μια ισορροπία», εκτίμησε ο κ. Παντελιάδης, μιλώντας στα μέσα Φεβρουαρίου στους δημοσιογράφους στο περιθώριο της HORECA 2023. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ενθαρρυντικό το στοιχείο ότι έχουν αρχίσει και καταγράφονται μειώσεις τιμών, ωστόσο είναι σαφώς μικρότερες έναντι των ανατιμήσεων που καταγράφηκαν το προηγούμενο διάστημα. «Υπάρχουν προϊόντα που αυξήθηκαν πάρα πολύ και έχουν μειωθεί... Για την ώρα αυτά είναι σταγόνα στον ωκεανό», εξήγησε ο ισχυρός άντρας της METRO AEBE, προσθέτοντας πως περισσότερα προϊόντα έχουν ανατιμήσεις παρά υποτιμήσεις.
Την ίδια στιγμή, υποχώρηση των διεθνών τιμών βόειου κρέατος μέσα στο 2023 «βλέπει» η Rabobank, σε πρόσφατη έκθεσή της, αναμένοντας μια εξισορρόπηση της παγκόσμιας αγοράς τους επόμενους μήνες. Σύμφωνα με τους αναλυτές του επενδυτικού οίκου, τη νέα χρονιά η σταδιακή υποχώρηση της κατανάλωσης αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση των τιμών στο βόειο κρέας. «Προς τα τέλη του 2022 η κατανάλωση αποδυναμώθηκε, ανοίγοντας το δρόμο σε μια αποκλιμάκωση των τιμών η οποία διατηρείται και στις αρχές του 2023», προβλέπει ο Angus Gidley-Baird, κορυφαίος αναλυτής της Rabobank.
Πώς τα βγάζουν πέρα οι Έλληνες
Στο μεταξύ, όπως προκύπτει από την έρευνα της Opinion Poll που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, το 44,2% των πολιτών δηλώνει πως επηρεάζεται σε τέτοιο βαθμό από τις αυξήσεις των τιμών ώστε αναγκάζεται να περιορίσει τις βασικές του ανάγκες, ενώ ένα 13,2% αποκαλύπτει πως δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη νέα πραγματικότητα. Ένα 34,7% δηλώνει πως οι αυξήσεις τιμών του δημιουργούν δυσκολίες αλλά ανταπεξέρχεται, ενώ μόλις ένα 7,7% αναφέρει πως δεν επηρεάζεται ιδιαίτερα από τις αυξήσεις των τιμών.
Το υψηλότερο ποσοστό όσων δηλώνουν ότι αναγκάζονται να περιορίσουν βασικές ανάγκες προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις αυξήσεις των τιμών συναντάται στους ανέργους (61%) και τους φοιτητές (58,3%), ενώ ακολουθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι (46,3%), οι ιδιωτικοί υπάλληλοι (45,3%), οι επιχειρηματίες (41,7%), οι συνταξιούχοι (40,6%) και τέλος οι ελεύθεροι επαγγελματίες/αυτοαπασχολούμενοι (32,8%).
Οι αυξήσεις τιμών δυσχεραίνουν τις προσπάθειες των νοικοκυριών να ανταποκριθούν συνολικά στις υποχρεώσεις τους, όπως αποπληρωμή δανείων, καρτών κλπ, με το 27,7% να δηλώνει ότι δυσκολεύεται πολύ και το 24,8% να δυσκολεύεται αρκετά. Λίγο δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του το 8,5% των συμμετεχόντων στην έρευνα και καθόλου το 19%.
