Μέτρα για την ακόμη μεγαλύτερα «θωράκιση» των καταναλωτών σε ενδεχόμενα νέα άλματα των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, θα περιλαμβάνονται σε πρόταση της Κομισιόν η οποία θα παρουσιαστεί στις 14 Μαρτίου. Στην πρόταση θα ενσωματώνονται επίσης παρεμβάσεις στην «αρχιτεκτονική» των χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών βιομηχανιών που πλήττονται από την ακραία μεταβλητότητα των ενεργειακών τιμών.
Σύμφωνα με προσχέδιο της πρότασης, το οποίο έχει διαρρεύσει, για την προστασία των καταναλωτών θεμελιώνεται κατʼ αρχάς το δικαίωμά τους να έχουν διαρκώς πρόσβαση σε όλους τους διαθέσιμους τύπους τιμολογίων – όπως συμβολαίων σταθερής τιμής και δυναμικής χρέωσης. Επίσης, η Κομισιόν θα «ενεργοποιήσει» τη δυνατότητα σύναψης παράλληλα περισσότερων του ενός συμβολαίων ρεύματος, υποχρεώνοντας τους προμηθευτές για πιο διαφανή πληροφόρηση των πελατών τους.
Σε περιπτώσεις κρίσης, η πρόταση θα προβλέπει επίσης την ενεργοποίηση ρυθμιζόμενων τιμών λιανικής ρεύματος, τόσο για τα νοικοκυριά όσο και τις επιχειρήσεις. Για να μπορούν να εξυπηρετήσουν αυτά τα συμβόλαια σε περιόδους αυξημένων χονδρεμπορικών τιμών, θα απαιτηθεί από τους παρόχους να διασφαλίσουν το «καλάθι» προμήθειάς τους, με μεγαλύτερη χρήση των προθεσμιακών συμβολαίων με ηλεκτροπαραγωγούς (ώστε έτσι να «κλειδώνουν» τις μελλοντικές τιμές αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας).
Τιμολόγια σταθερής χρέωσης και παράλληλες συμβάσεις
Σύμφωνα με την Κομισιόν, λόγω της ενεργειακής κρίσης, οι προμηθευτές έχουν μειώσει τα προσφερόμενα συμβόλαια σταθερής τιμής. Ωστόσο, οι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν πάντοτε τη δυνατότητα να επιλέξουν ένα προϊόν με προσιτή σταθερή τιμή και σύμβαση ορισμένου χρόνου, χωρίς οι εταιρείες να έχουν το δικαίωμα να τροποποιούν μονομερώς τους όρους και τις προϋποθέσεις της σύμβασης, πριν από τη λήξη της.
Όπως επισημαίνεται στο draft, θα πρέπει να είναι ευθύνη των προμηθευτών να διασφαλίσουν ότι το χαρτοφυλάκιο ηλεκτρικής ενέργειας είναι επαρκώς αντισταθμισμένο, ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος να καταστούν μη βιώσιμα οικονομικά τα προϊόντα τους, λόγω αλλαγών στις χονδρεμπορικές τιμές. Κατά συνέπεια, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι προμηθευτές αντισταθμίζονται σωστά όταν προσφέρουν συμβόλαια σταθερής τιμής.
Παράλληλα, στην περίπτωση χωρών με «έξυπνους» μετρητές, οι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να προμηθεύονται παράλληλα ρεύμα από δύο παρόχους. Έτσι, π.χ. ο ένας προμηθευτής θα αναλαμβάνει την τροφοδοσία με ηλεκτρική ενέργεια για τον ενεργοβόρο εξοπλισμό του νοικοκυριού, όπως για παράδειγμα των αντλιών θερμότητας. Παράλληλα, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να «μετατοπίζουν» αυτόματα την κατανάλωσή τους στις ώρες με χαμηλές χονδρεμπορικές τιμές.
Τιμές ακόμη και κάτω του κόστους σε κρίσεις
Η πρόταση δίνει επίσης ιδιαίτερη έμφαση στη διαφάνεια των προσφερόμενων τιμολογίων. Τα «κρούσματα» που παρατηρείται έλλειψη σαφήνειας αφορούν κατά κανόνα το πώς διαμορφώνεται η τιμή, τις προϋποθέσεις για την ανανέωση της σύμβασης, τις συνέπειες της καταγγελίας της σύμβασης ή τις προϋποθέσεις για την αλλαγή των όρων από τον προμηθευτή.
«Επομένως, οι βασικές πληροφορίες για τα προσφερόμενα συμβόλαια ενέργειας θα πρέπει να
παρέχονται στους καταναλωτές από τους προμηθευτές με λιτό και εύκολα κατανοητό τρόπο, πριν από την υπογραφή της σύμβασης», συμπληρώνεται.
Όπως επισημαίνεται στο προσχέδιο, σε περιόδους κρίσης τα κράτη-μέλη θα πρέπει να παρέχουν πρόσβαση σε ρυθμιζόμενες τιμές λιανικής, τόσο σε νοικοκυριά όσο και σε μικρές – μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μάλιστα, σε μία τέτοια περίπτωση θα επιτρέπεται στα κράτη-μέλη να καθορίζουν τιμές ακόμη και κάτω από το κόστος, εφόσον αυτό δεν δημιουργεί στρέβλωση μεταξύ των προμηθευτών.
Ωστόσο, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι αυτή η τιμή δεν θα δημιουργεί κίνητρο για περισσότερη κατανάλωση ρεύματος. Ως εκ τούτου, μια τέτοια ρύθμιση τιμών θα πρέπει να περιορίζεται στην απαραίτητη ποσότητα ενέργειας προς κατανάλωση. Η Κομισιόν θα καθορίζει πότε θα «ενεργοποιείται» αυτή τη δυνατότητα.
Διαμοιρασμός «πράσινης» ενέργειας
Στην πρότασή της η Κομισιόν ανοίγει επίσης τον δρόμο για τον διαμοιρασμό «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής, ώστε ένας κάτοχος έργου ΑΠΕ να μπορεί να τροφοδοτεί άλλους καταναλωτές, ή ομάδες καταναλωτών να μπορούν να αναπτύσσουν από κοινού μονάδες και να αξιοποιούν την παραγωγή τους.
Η δυνατότητα αυτή θα «ενεργοποιηθεί» για όλα τα νοικοκυριά, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους δημόσιους φορείς. Τέτοια συλλογικά εγχειρήματα θα μπορούν να μοιράζονται την ηλεκτροπαραγωγή από έργα έως 100 MW, με βάση ιδιωτικές συμφωνίες ή μέσω μίας νομικής οντότητας. Επίσης, προβλέπεται η δυνατότητα χρήσης φορέα που θα αναλαμβάνει την εγκατάσταση, τη λειτουργία, τη μέτρηση και τη συντήρηση της μονάδας ΑΠΕ ή αποθήκευσης εκ μέρους τους.
