Στις ράγες μπαίνει άμεσα η διαδικασία αποτύπωσης του ενδιαφέροντος ξένων και Ελλήνων χρηστών για την προοπτική μετατροπής της Ελλάδας σε «πύλη εισόδου» φυσικού αερίου, με προορισμό έως την Κεντρική Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΔΕΣΦΑ πρόκειται να ξεκινήσει μέσα στον Μάρτιο την αρχική και διερευνητική φάση αυτής της διαδικασίας (δηλαδή του Market Test), η οποία θα παράσχει τις πρώτες ενδείξεις για τις ποσότητες καυσίμου που διεθνείς και εγχώριοι «παίκτες» ενδιαφέρονται να μεταφέρουν στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω της χώρας μας, σε μακροχρόνια βάση.
Το ενδιαφέρον αυτό θα είναι μη δεσμευτικό και θα «μεταφραστεί» στη συνέχεια από τον ΔΕΣΦΑ σε συγκεκριμένες επενδύσεις που θα πρέπει να γίνουν σε τμήματα του εθνικού συστήματος μεταφοράς, ώστε να αυξηθεί η δυναμικότητα μεταφοράς καυσίμου. Έτσι, στη δεύτερη φάση του Market Test, οι «παίκτες» της αγοράς θα κληθούν να «κλειδώσουν» μέρος αυτής της πρόσθετης δυναμικότητας μακροχρόνια, μετουσιώνοντας σε δεσμευτικές προσφορές το ενδιαφέρον που είχαν υποβάλει στην πρώτη φάση.
Η δεύτερη φάση του Market Test αναμένεται να ξεκινήσει προς το καλοκαίρι και να ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους. Η αίσια έκβασή της θα σημαίνει πως θα «ξεκλειδώσει» ένα νέο «κύμα» επενδύσεων για την επαύξηση του εθνικού συστήματος μεταφοράς, πέρα από τα έργα αναβάθμισης που δρομολογεί ήδη ο ΔΕΣΦΑ και τα οποία κρίνονται απαραίτητα για την απρόσκοπτη λειτουργία των υποδομών που βρίσκονται ήδη στα σκαριά (όπως του FSRU Αλεξανδρούπολης), αλλά και της προοπτικής αύξησης της δυναμικότητας τόσο του ελληνοβουλγαρικού αγωγού (IGB) όσο και του Διαδριατικού αγωγού (ΤΑΡ).
Διασφάλιση βιωσιμότητας των επενδύσεων
Πέρα από έμπρακτη απόδειξη του ενδιαφέροντος της διεθνούς αγοράς για την προοπτική εξέλιξης της Ελλάδας σε gas hub, η δέσμευση δυναμικότητας μέσω του Market Test θα εγγυηθεί πως οι σχετικές επενδύσεις θα είναι βιώσιμες. Κι αυτό γιατί, πριν από την υλοποίησή τους, θα έχει ήδη διασφαλισθεί με δεσμευτικό τρόπο η έμμεση «συμμετοχή» στο κόστος τους των ενδιαφερόμενων χρηστών.
Όπως είναι φυσικό, οι υποδομές θα τεθούν υπό την ιδιοκτησία του ΔΕΣΦΑ, συμπληρώνοντας τη Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση του. Ωστόσο, χάρις στις δεσμευτικές προσφορές, θα είναι εκ των προτέρων εξασφαλισμένο πως η υλοποίησή τους δεν θα οδηγήσει σε υπέρμετρη αύξηση των τελών χρήσης του συστήματος μεταφοράς, αυξάνοντας έτσι το τελικό κόστος του καυσίμου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αλλαγή των πηγών και οδεύσεων τροφοδοσίας της «Γηραιάς Ηπείρου» καυσίμου, Έτσι, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, δίνουν θετικά «σήματα» για την αίσια έκβαση της διαδικασίας. με το κλείσιμο της «ρωσικής στρόφιγγας», το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) κλήθηκε να υποκαταστήσει σε όλη την Ευρώπη ένα σημαντικό μέρος του αερίου αγωγού που παλαιότερα προερχόταν από τη Μόσχα.
Ως συνέπεια, για κράτη στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας, τα οποία δεν έχουν πρόσβαση στη θάλασσα και επομένως δεν διαθέτουν τέρμιναλ «υποδοχής» LNG, η χώρα μας απέκτησε τον ρόλο της «πύλης» για την εισαγωγή φορτίων. Μάλιστα, εκτιμάται ότι η «ακτίνα δράσης» των εγχώριων υποδομών εκτείνεται έως την «καρδιά» της Ευρώπης (π.χ. Ουγγαρία), αλλά και ανατολικότερα μέχρι την Ουκρανία.
Σε αυτό το πλαίσιο, δεν είναι τυχαίο ότι οι εξαγωγές φυσικού αερίου μέσω του εθνικού συστήματος σχεδόν τριπλασιάστηκαν πέρυσι (+288,68%) σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά.
Αφετηρία επενδύσεις 1,27 δισ.
Η έκβαση του Market Test θα κρίνει μεταξύ άλλων την τύχη του σχεδιαζόμενου διπλασιασμού του κλάδου υψηλής πίεσης Λειβαδιά – Καρπερή, με στόχο την περαιτέρω εξάλειψη των υφισταμένων σημείων συμφόρησης του εθνικού συστήματος, η οποία θα επιτρέψει τη μεγάλη αναβάθμιση των ποσοτήτων φυσικού αερίου προς διαμετακόμιση στις γειτονικές χώρες.
Το συγκεκριμένο έργο, δυνητικού συνολικού μήκους 340 χλμ., μπορεί να υλοποιηθεί ως ένα πλήρως αρθρωτό έργο, με σταδιακή κατασκευή τμημάτων του και προσθήκη σταθμών συμπίεσης και διαστάσεις οι οποίες θα καθοριστούν πλήρως μετά την ολοκλήρωση της Δοκιμής Αγοράς.
Το νέο «κύμα» επενδύσεων, που θα κλειδώσει την εξέλιξη της Ελλάδας σε gas hub, θα προστεθεί στα καινούρια έργα ύψους 430 εκατ. που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2023-2032 του ΔΕΣΦΑ και έχουν ως στόχο την αύξηση της δυναμικότητας του συστήματος μέσω της ενίσχυσης της ευελιξίας του δικτύου και της αποσυμφόρησης κρίσιμων τμημάτων του ΕΣΦΑ, η οποία θα εξασφαλίσει την βέλτιστη αξιοποίηση και συντονισμένη λειτουργία των υφιστάμενων, υπό κατασκευή και σχεδιαζόμενων υποδομών. Συνολικά, το Πρόγραμμα Ανάπτυξης περιλαμβάνει επενδύσεις 1,27 δισ.
