Η είδηση δεν είναι καινούργια για το αναγνωστικό κοινό του Insider.gr, αλλά... πλησιάζει η ώρα που θα πρέπει να υλοποιηθεί. Σε κάτι περισσότερο από ένα μήνα, στις 28 Ιουνίου, οι ευρωπαϊκές τράπεζες μαζί και οι ελληνικές, πρέπει να «επιστρέψουν» στην ΕΚΤ περίπου μισό τρισεκατομμύριο ευρώ.
Πρόκειται για την αποπληρωμή της μεγαλύτερης στοχευμένης πράξης μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του προγράμματος των TLTROs.
Αν στο μεταξύ δεν υπάρξει καμία απόφαση από την ΕΚΤ που να αναπροσαρμόζει την σχετική εντολή πρέπει να επιστραφούν από τις τράπεζες 476,8 δισ. ευρώ, ανάμεσα στα οποία και 28,2 δισ. ευρώ των ελληνικών τραπεζών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει δώσει η ΕΚΤ, το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει το 6% περίπου του ενεργητικού στον τρέχοντα Ισολογισμού της ΕΚΤ. Η συγκεκριμένη πράξη είναι η μεγαλύτερη κίνηση «νομισματικής σύσφιξης» από την στιγμή που έγινε η αναστροφή της νομισματικής πολιτικής, παράλληλα και σε συνδυασμό με την αύξηση των επιτοκίων.
Οι τρέχουσες συνθήκες είναι τέτοιες που αν οι τράπεζες δεν είναι σε θέση να αναχρηματοδοτήσουν τα ποσά αυτά μέσω της χρηματαγοράς με ευνοϊκότερους όρους, θα πρέπει να «πληρώσουν» τα ισχύοντα πολύ ακριβότερα έναντι του 2022 επιτόκια της ΕΚΤ, για να διατηρήσουν τα κεφάλαια αυτά.
Με άλλα λόγια τα κεφάλαια αυτά στους ισολογισμούς των τραπεζών θα «κοστίζουν» έτσι κι αλλιώς ακριβότερα από οτι στο παρελθόν.
Πόσο θα κοστίζουν; Σύμφωνα με τις τρέχουσες συνθήκες που έχει διαμορφώσει η ΕΚΤ το ευνοϊκότερο επιτόκιο σε αυτά τα δάνεια συνδέεται με το επιτόκιο καταθέσεων, το οποίο σήμερα είναι 3,25%. Τα επιτόκια της αγοράς χρήματος είναι λίγο πιο χαμηλά, ενώ το επιτόκιο για τις άλλες πράξεις αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ είναι σημαντικά υψηλότερο. Άρα όποιος δεν μπορεί να αναχρηματοδοτηθεί «φθηνά» από τις αγορές και πρέπει να καταφύγει στην ΕΚΤ θα πρέπει να πληρώνει το κάτι τις του παραπάνω με ότι συνέπειες θα έχει αυτό...
Με άλλα λόγια η αγορά repo θα αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερη σημασία για την αναχρηματοδότηση των τραπεζών από την ήδη μεγάλη που είχε μέχρι σήμερα στην Ευρωζώνη.
Που σημαίνει οι ισχυρές τράπεζες θα έχουν πρόσβαση σε φθηνότερο χρήμα και οι λιγότερο ισχυρές σε ακριβότερο. Που θα έχει συνέπεια τον ακόμα μεγαλύτερο κατακερματισμό της τραπεζικής αγοράς, αφού αυτό με την σειρά του θα αναδιαμορφώσει τις τιμές για τα τραπεζικά προϊόντα εις βάρος των «μικρότερων» και προς όφελος των μεγαλύτερων τραπεζών τόσο διευρωπαϊκά όσο και σε εθνικό επίπεδο...
Σε μία ομαλή περίοδο αυτός ο έμμεσος κατακερματισμός θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί εν μέρη, αλλά σε συνθήκες που ήδη λόγω της αύξησης των επιτοκίων έχει δρομολογήσει μια σειρά τραπεζικών καταρρεύσεων λόγω της αντίδρασης επενδυτών και καταθετών, οι συνέπειες μπορούν να γίνουν... άσχημες.
ΕΚΤ, συρρίκνωση Ισολογισμού και ελληνικές τράπεζες
Η αποπληρωμή των δανείων του προγράμματος TLTROs πρόκειται να συρρικνώσει σημαντικά τον ισολογισμό της ΕΚΤ κατα 476,8 δισ. ευρώ, δηλαδή κατα ένα ποσό περίπου ίσο με το ποσό που αφορά στην επανεπένδυση των πόρων από τις λήξεις του προγράμματος APP που λήγουν μέχρι τα τέλη του 2024 (!).
Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία για τα δάνεια του TLTRO το ποσό που απομένει να επιστραφεί είναι το 1/3 περίπου των συνολικών επιδοτούμενων μέχρι τον περασμένο Νοέμβρη δανείων που είχε παράσχει η ΕΚΤ στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, όταν κατάργησε σταδιακά την επιδότηση και απαίτησε την αποπληρωμή τους με τους σημερινούς όρους.
Το πρώτο αποτέλεσμα για τις τράπεζες είναι οτι έτσι κι αλλιώς η αποπληρωμή θα αυξήσει το κόστος δανεισμού των τραπεζών.
Στις ισχυρότερες ελάχιστα στις πιο αδύναμες περισσότερο. Οι τράπεζες που λόγω δυσκολιών με τις χρηματαγορές πρέπει να «μείνουν» στη χρηματοδότηση από την ΕΚΤ έχουν να κάνουν πλέον με ενα επιτόκιο το οποίο στην πιο ευνοϊκή εκδοχή του για τα TLTRO συνδέεται με το επιτόκιο καταθέσεων (3,25%). Το EURIBOR τριών μηνών είναι περίπου 10 μονάδες βάσης υψηλότερο. Από την άλλη η χρήση άλλων εργαλείων διευκόλυνσης ρευστότητας μέσω της ΕΚΤ είναι πιο ακριβή, αφού οι πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης (μιας εβδομάδας), όσο και οι (τριμηνιαίες) πράξεις μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (LTRO) συνδέονται με το επιτόκιο κύριας αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ, το οποίο επί του παρόντος είναι 50 bps υψηλότερο από το επιτόκιο καταθέσεων...
Θα αλλάξει η ΕΚΤ κάτι σ' αυτό; Ίσως, αλλά αυτό θα φανεί μέσα στον Ιούνιο.
Στο ερώτημα τι θα κάνουν οι ελληνικές τράπεζες μετά τις 28 του Ιούνη με το υπόλοιπο των 28,3 δισ. ευρώ που κρατάνε ακόμα από τα TLTROs, αφού ήδη έχουν αποπληρώσει/επιστρέψει περί τα 22,5 δισ. ευρώ, η απάντηση είναι ότι κάθε τράπεζα θα απαντήσει με τον δικό της τρόπο και ανάλογα με την στρατηγική της την επόμενη περίοδο.
Αναμφίβολα όμως δύο είναι τα στοιχεία που θα πρέπει να προσέξει κανείς.
Αφενός τις εξαιρετικά σημαντικές συνέπειες που θα έχει η προεξόφληση των χρηματαγορών της επικείμενης αναβάθμισης της αξιολόγησης του ελληνικού χρέους.
Και αφετέρου το πως θα επηρεαστεί συγκεκριμένα σε κάθε μία τράπεζα, έτσι κι αλλιώς, η ικανότητά της για παροχή δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Και τα δύο στοιχεία είναι ακραία κρίσιμα για την επόμενη ημέρα της οικονομίας, ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος.
