Αρνητικό είναι το κλίμα στο Βερολίνο σε σχέση με οποιαδήποτε αύξηση των ευρωπαϊκών δαπανών προκειμένου οι επιχειρήσεις της γηραιάς ηπείρου να αντιμετωπίσουν τις αρνητικές -σε βάρος τους - συνέπειες από τον αμερικανικό «Νόμο για τη Μείωση του Πληθωρισμού» (Inflation Reduction Act - IRA).
Αυτό γίνεται σαφές από τη γνωμοδότηση του συμβουλίου των εμπειρογνωμόνων του Γερμανικού Υπουργείου Οικονομικών σε σχέση με το ζήτημα αυτό.
Υπενθυμίζεται όπως ο εν λόγω νόμος, ο οποίος ισχύει από τον Αύγουστο του 2022, μεταξύ άλλων, προβλέπει στις ΗΠΑ μείωση των τιμών των φαρμάκων και επιδοτήσεις για την παραγωγή ενέργειας φιλικής προς το κλίμα.
Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του γερμανικού ΥΠΟΙΚ, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα πρέπει να αντιδράσει στον αμερικανικό «Νόμο για τη Μείωση του Πληθωρισμού») με νέα προγράμματα επιδοτήσεων.
Αντίθετα, συνιστάται να επανεξεταστούν τα υφιστάμενα προγράμματα ως προς την αποτελεσματικότητά τους και να προσαρμοστούν, εάν είναι απαραίτητο.
Επίσης, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του γερμανικού ΥΠΟΙΚ, οι Βρυξέλλες θα πρέπει να εστιάσουν με μεγαλύτερη προσοχή σε μία αποτελεσματική απεξάρτηση από τον άνθρακα στην Ευρώπη, καθώς και στην αξιοποίηση συγκεκριμένων δυνατοτήτων για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Παράλληλα, σύμφωνα με την ίδια γνωμοδότηση, η Ε.Ε. δεν θα πρέπει να εισάγει εμπορικούς φραγμούς στον τομέα των αγαθών που είναι σημαντικά για την απαλλαγή από τον άνθρακα.
Πιο αναλυτικά, οι προτάσεις των εμπειρογνωμόνων του γερμανικού ΥΠΟΙΚ έχουν ως εξής:
1. Ανακατανομή -και όχι αύξηση - των ευρωπαϊκών δαπανών
Στη συζήτηση σχετικά με τις πιθανές απαντήσεις της Ε.Ε. στον αμερικανικό «Νόμο για τη Μείωση του Πληθωρισμού» (IRA), συχνά διατυπώνονται εκκλήσεις προς την Ε.Ε. πως θα πρέπει η ίδια να δρομολογήσει νέα προγράμματα επιδοτήσεων για την προώθηση της απεξάρτησης της βιομηχανίας από τον άνθρακα ή να δημιουργήσει μεγαλύτερο περιθώριο για εθνικά προγράμματα επιδοτήσεων μέσω της χαλάρωσης των κανόνων της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις.
Επειδή στην περίπτωση χαλάρωσης των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων, υπάρχει ο φόβος ότι τα κράτη - μέλη, τα οποία βρίσκονται σε καλύτερη οικονομική κατάσταση, θα μπορούν να καταβάλλουν υψηλότερες επιδοτήσεις από τα άλλα, ζητείται η δημιουργία νέων, χρηματοδοτούμενων από το χρέος «δεξαμενών» επιδοτήσεων σε επίπεδο Ε.Ε., τονίζουν οι Γερμανοί οικονομολόγοι.
Από μακροοικονομική άποψη, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι σε περίπτωση που αυξηθούν οι χρηματοδοτούμενες από το χρέος δαπάνες στην ΕΕ θα οδηγήσουν σε αύξηση τον πληθωρισμό και κάτι τέτοιο θα ανάγκαζε τη νομισματική πολιτική να αυξήσει περισσότερο τα επιτόκια.
Αυτό, επίσης, θα οδηγούσε σε παραγκωνισμό των επενδύσεων σε άλλους τομείς. Τέτοια φαινόμενα εκτόπισης είναι ήδη ορατά στον τομέα της στέγασης.
Το επιχείρημα ότι τα οικονομικά ασθενέστερα κράτη μέλη δεν μπορούν να συγκεντρώσουν τα αναγκαία κεφάλαια για τη μετατροπή προς την κλιματική ουδετερότητα χωρίς βοήθεια από την ΕΕ είναι μόνο εν μέρει πειστικό, διότι το ευρωπαϊκό Ταμείο Νext Generation ανακατανέμει ένα σημαντικό ποσό κεφαλαίων υπέρ αυτών των χωρών και τα αντίστοιχα κονδύλια ρέουν προς αυτές.
Σε αυτό προστίθεται και η στήριξη από το ταμείο ευρωπαϊκής περιφερειακής πολιτικής και πολιτικής συνοχής, σημειώνεται στην ίδια γνωμοδότηση.
2. Απεξάρτηση από τον άνθρακα και αύξηση της ανταγωνιστικότητας
Ο αμερικανικός «Νόμος για τη Μείωση του Πληθωρισμού» (IRA) θα πρέπει επίσης να θεωρηθεί ως μια δέσμη μέτρων που γεννήθηκε από πολιτική αναγκαιότητα, επισημαίνεται στην δήλωση των εμπειρογνωμόνων του γερμανικού ΥΠΟΙΚ.
Οι υψηλοί φόροι στις εκπομπές CO2 ή η αποτελεσματική εμπορία εκπομπών CO2, όπως υπάρχει στην Ευρώπη, δεν είναι προφανώς πολιτικά εφαρμόσιμες στις ΗΠΑ επί του παρόντος.
Από την άποψη αυτή, όπως τονίζεται, η μόνη επιλογή που απομένει στις ΗΠΑ είναι μια πολιτική επιδοτήσεων για την επίτευξη του στόχου για το CO2.
Η Ευρώπη έχει στο πεδίο αυτό πολύ περισσότερα περιθώρια για αποτελεσματικά μέτρα, τα οποία συνδέονται άμεσα με τις εκπομπές CO2, και μάλιστα τα έχει εφαρμόσει και στο παρελθόν, σύμφωνα με τους Γερμανούς οικονομικούς εμπειρογνώμονες.
Η Ε.Ε. θα πρέπει να εστιάσει μεγαλύτερη προσοχή στις εξής κατευθύνσεις:
- Την αποτελεσματική απεξάρτηση από τον άνθρακα στην Ευρώπη
- Την αξιοποίηση συγκεκριμένων δυνατοτήτων για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, ιδίως μέσω της επιτάχυνσης της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, της επιτάχυνσης των διαδικασιών σχεδιασμού και αδειοδότησης, της βελτίωσης των διασυνοριακών υποδομών, της γενικής μείωσης της φορολογικής και κανονιστικής επιβάρυνσης και, τέλος, της εμβάθυνσης της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς.
Από πλευράς των Γερμανών οικονομικών εμπειρογνωμόνων, είναι ευπρόσδεκτο ότι η Ε.Ε., όσον αφορά τα προστατευτικά στοιχεία του αμερικανικού «Νόμου για τη Μείωση του Πληθωρισμού», βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, τονίζουν οι Γερμανοί οικονομικοί εμπειρογνώμονες.
Ωστόσο, η ίδια η Ε.Ε. δεν θα πρέπει να εισάγει εμπορικούς φραγμούς στον τομέα των αγαθών που είναι σημαντικά για την απαλλαγή από τον άνθρακα.
Kάτι τέτοιο απλώς καθυστερεί και αυξάνει το κόστος ενός ήδη πολύπλοκου μετασχηματισμού, τονίζεται.
Σε περιόδους ελλείψεων και δυσκολίες εφοδιασμού, το κλείσιμο της εγχώριας αγοράς θα ήταν ιδιαίτερα επιζήμιο, σημειώνουν οι εμπειρογνώμονες του γερμανικού ΥΠΟΙΚ.
