Η επιστροφή του El Nino τους επόμενους μήνες θα μπορούσε να επιφέρει σαρωτικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία, να οδηγήσει σε στασιμοπληθωρισμό αλλά και να αυξήσει την ενεργειακή ανασφάλεια και τα ποσοστά υποσιτισμού.
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός είχε επισημάνει ότι υπάρχουν 60% πιθανότητες το φαινόμενο El Nino να αναπτυχθεί από τον Μάιο έως το τέλος Ιουλίου και 80% από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο. Πρόκειται για ένα θερμό θαλάσσιο ρεύμα των ωκεανών στον Ειρηνικό, το οποίο οδηγεί στην εκδήλωση καταστροφικών καιρικών φαινομένων σε όλο τον κόσμο. Όμως αυτή τη φορά οι συνθήκες, κλιματικές και οικονομικές έχουν αλλάξει. Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί πολύ διαφορετικά δεδομένα σε σχέση με την τελευταία φορά που είχε εκδηλωθεί το φαινόμενο, το 2015-2016.
Οι ερευνητές για το κλίμα κάνουν λόγο για σύνθετες οικονομικές επιπτώσεις. Οι επιστήμονες του Ντάρτμουθ υπολόγισαν ότι το El Nino της περιόδου 1997-1998 οδήγησε σε απώλεια 5,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων από το ΑΕΠ τα επόμενα πέντε χρόνια. Η μοντελοποίησή τους εκτιμά ότι μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα, το φαινόμενα θα έχει μπλοκάρει περίπου 84 τρισεκατομμύρια από το ΑΕΠ.
Οικονομολόγοι της Federal Reserve του Ντάλας προειδοποίησαν το 2019 ότι η ζημιά από τους κύκλους του El Niño «είναι πιθανό να έχει επίμονο αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της παραγωγής» και μπορεί ακόμη και «ενδεχομένως να αλλάξει οριστικά τις εισοδηματικές τροχιές».
Σύμφωνα με τη μοντελοποίηση του Bloomberg Economics, τα προηγούμενα El Niño είχαν σημαντική επίδραση στον παγκόσμιο πληθωρισμό, προσθέτοντας 3,9 ποσοστιαίες μονάδες στις τιμές των μη ενεργειακών εμπορευμάτων και 3,5 μονάδες στο πετρέλαιο. Έπληξαν επίσης την ανάπτυξη στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, ειδικά στη Βραζιλία, την Αυστραλία, την Ινδία και άλλες ευάλωτες χώρες.
Σε συνδυασμό με πιο ακραίες καιρικές συνθήκες και υψηλότερες θερμοκρασίες λόγω της επιταχυνόμενης κλιματικής αλλαγής, o κόσμος ετοιμάζεται για έναν πιο δαπανηρό κύκλο. Σε αυτό τον κύκλο είναι ορατός και ο κίνδυνος του στασιμοπληθωρισμού, στον οποίο ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός ακόμη και όταν η οικονομία συρρικνώνεται.
Οι κίνδυνοι είναι πιο έντονοι στις τροπικές περιοχές και στο νότιο ημισφαίριο. Το El Nino μπορεί να μειώσει σχεδόν μισή ποσοστιαία μονάδα από την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ στην Ινδία και την Αργεντινή, σύμφωνα με το μοντέλο του Bloomberg Economics. Το Περού, η Αυστραλία και οι Φιλιππίνες μπορούν να δουν μειώσεις περίπου 0,3 ποσοστιαίας μονάδας.
Στη Χιλή, για παράδειγμα, το Ελ Νίνιο θα μπορούσε να προκαλέσει έντονες βροχοπτώσεις, οι οποίες θα μπορούσαν με τη σειρά τους να περιορίσουν την πρόσβαση στα ορυχεία που παρέχουν σχεδόν το 30% του χαλκού στον κόσμο. Η χαμηλότερη παραγωγή και οι καθυστερημένες αποστολές θα επηρεάσουν την τιμή του μετάλλου που χρησιμοποιείται σε προϊόντα όπως τσιπ υπολογιστών, αυτοκίνητα και οικιακές συσκευές.
Στην Κίνα, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες σκοτώνουν ήδη τα ζώα και φέρνουν στα όριά τους τα δίκτυα ηλεκτροδότησης. Η ξηρασία το περασμένο καλοκαίρι ώθησε την κυβέρνηση να διακόψει την τροφοδοσία πολλών εργοστασίων στην χώρα για σχεδόν δύο εβδομάδες, διακόπτοντας τον ανεφοδιασμό μεγάλων επιχειρήσεων συμπεριλαμβανομένων των Apple και Tesla Inc.
Ακόμη και η τιμή ενός φλιτζανιού καφέ θα μπορούσε να αυξηθεί εάν η Βραζιλία, το Βιετνάμ με συνέπεια να πληγούν οι προμηθευτές του κλάδου σε όλο τον κόσμο.
«Ενεργειακό κενό» ακόμη και με τη χρήση ΑΠΕ
Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας σε όλο τον κόσμο καταβάλλουν προσπάθεια να συμβαδίσουν. Αυτό εκτοξεύει τη ζήτηση για καύσιμα, συμπεριλαμβανομένου του άνθρακα και του φυσικού αερίου. Η αυξανόμενη αστάθεια του καιρού θα οδηγήσει σε μεγαλύτερους κινδύνους και σε πιο συχνά προβλήματα που αφορούν στην ενεργειακή ασφάλεια, αναφέρει ο Saul Kavonic, επικεφαλής έρευνας ενέργειας και πόρων στην Credit Suisse, αναφερόμενος στις διακοπές ρεύματος που προκαλούνται από την έλλειψη καυσίμων.
Και το χειρότερο είναι ότι ίσως ούτε οι ΑΠΕ θα είναι σε θέση να καλύψουν το κενό. Η ταχεία μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε πολλές χώρες έχει αυξήσει τον κίνδυνο διακοπής ρεύματος. Τα ηλιακά πάρκα δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν καθώς η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας κορυφώνεται τα ζεστά βράδια του καλοκαιριού και η ξηρασία περιορίζει τη χρήση υδροηλεκτρικής ενέργειας.
Ως άμεση συνέπεια, εκτός από την απορρύθμιση της οικονομικής και κοινωνικής ζωής τίθεται θέμα δημόσιας υγείας. . Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν τον κίνδυνο θερμοπληξίας, καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών και ενίσχυσης του άγχους εν ώρα εργασίας.
Επιδείνωση της επισιτιστικής ανασφάλειας
Ως αποτέλεσμα της καταστροφής της παραγωγής και των προβλημάτων στις αλυσίδες εφοδιασμού αλλά και την αναπόφευκτη άνοδο των τιμών, εάν τελικά συμβούν όλα αυτά, το El Nino αναμένεται να επιδεινώσει την επισιτιστική ασφάλεια, ειδικά για τις φτωχότερες χώρες, η οποία ήδη έχει οδηγηθεί σε επίπεδα ρεκόρ λόγω των παρατεταμένων συγκρούσεων, των οικονομικών σοκ και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Η επισιτιστική ανασφάλεια βρίσκεται ήδη σε επίπεδο ρεκόρ επηρεάζοντας 222 εκατομμύρια ανθρώπους, και αυτός ο αριθμός θα μπορούσε να αυξηθεί σημαντικά με την εκδήλωση του φαινομένου.
Το 2015-16, το συγκεκριμένο κλιματικό φαινόμενο οδήγησε σε υψηλότερα ποσοστά υποσιτισμού και αναγκαστικό εκτοπισμό και επιδείνωσε τα κρούσματα χολέρας και τύφου, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Σχεδόν 24 κράτη εξέδωσαν ανθρωπιστικές εκκλήσεις οι οποίες σε οικονομικούς όρους ξεπέρασαν τα 5 δις δολάρια.
