Στόχος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι μέχρι το φθινόπωρο να έχει τεθεί σε ισχύ το ειδικό τιμολόγιο πολυτέκνων, το οποίο θα εξασφαλίζει στους δικαιούχους προσιτές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Για αυτό τον σκοπό, όπως συμβαίνει και με τους ωφελούμενους των δύο κατηγοριών του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ), θα επιδοτείται η τιμή ρεύματος στις οικογένειες με τουλάχιστον τέσσερα εξαρτώμενα μέλη, έως ενός ορίου κατανάλωσης ανά τετράμηνο.
Τη θεσμοθέτηση του ειδικού τιμολογίου προανήγγειλε την Παρασκευή, 7 Ιουλίου, από το βήμα της Βουλής ο υπουργός ΠΕΝ, Θεόδωρος Σκυλακάκης, στη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης. Όπως σημείωσε ο υπουργός, η νομοθετική πρωτοβουλία θα υλοποιηθεί με βάση και τη σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Υπενθυμίζεται ότι η επιδότηση στο ρεύμα ίσχυε για τους πολύτεκνους έως το 2018, όταν και καταργήθηκε με Απόφαση του τότε υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση προέβλεπε την ένταξη των πολυτέκνων στις ενιαίες ρυθμίσεις που ισχύουν για τα ευάλωτα νοικοκυριά που εντάσσονται στο ΚΟΤ, ενώ κατέπεσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας τον Φεβρουάριο του 2022. Έτσι, στόχος της κυβέρνησης είναι να επαναφέρει σε ισχύ το εν λόγω μέτρο.
Οι βασικές κατευθύνσεις
Για την «ενεργοποίηση» της επιδότησης, ένα από τα ζητήματα που θα κληθεί να αποφασίσει η καινούρια πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ είναι αν η ενίσχυση θα ενταχθεί στο Κοινωνικό Τιμολόγιο (με τις πολύτεκνες οικογένειες να προστίθενται ως νέα διακριτή κατηγορία), ή αν θα υπάρξει ένα εντελώς νέο ειδικό τιμολόγιο. Πάντως, όποια απόφαση κι αν ληφθεί, το μέτρο αναμένεται να χρηματοδοτείται από τον Ειδικό Λογαριασμό για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), όπως συμβαίνει και με τη στήριξη των δικαιούχων του ΚΟΤ.
Αξίζει να σημειωθεί επίσης πως, ήδη πριν από τις εκλογές, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε προχωρήσει σε αναλυτική επεξεργασία της «φόρμουλας» που θα έχει το νέο σχήμα επιδότησης των πολύτεκνων οικογενειών. Ως συνέπεια, η επεξεργασία αυτή αναμένεται να αποτελέσει και τη βάση πάνω στην οποία θα οριστικοποιηθεί το μοντέλο στήριξης, έπειτα και από τις επιλογές της νέας πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου.
Κεντρική κατεύθυνση του σχήματος που είχε διαμορφώσει το ΥΠΕΝ ήταν πως, για την ένταξη μίας πολύτεκνης οικογένειας στο ειδικό τιμολόγιο, θα εφαρμόζονται αποκλειστικά εισοδηματικά κριτήρια και όχι περιουσιακά «φίλτρα». Επίσης, λόγω του μεγάλου αριθμού των μελών μίας πολύτεκνης οικογένειας, ο προσανατολισμός του υπουργείου ήταν να καλυφθούν με επιδότηση μεγαλύτερες καταναλώσεις από αυτές που προβλέπονται για τους δικαιούχους του ΚΟΤ.
Υπενθυμίζεται πως στους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου η μέγιστη επιδοτούμενη κατανάλωση ρεύματος είναι 2.000 κιλοβατώρες ανά τετράμηνο – χωρίς να ληφθούν υπόψη εξαιρέσεις που ανεβάζουν υψηλότερα αυτό το όριο (άτομα με αναπηρία τουλάχιστον 67% ή με μηχανική υποστήριξη). Επίσης, η αρχική προσέγγιση, που ωστόσο δεν έχει «κλειδώσει» είναι η επιδότηση να κινείται στα επίπεδα των 75 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, δηλαδή στα επίπεδα των δικαιούχων του ΚΟΤ Α.
Ειδική προστασία των πολυτέκνων
Η Υπουργική Απόφαση του 2018 εκδικάστηκε από το ΣτΕ έπειτα από προσφυγή της Ανώτατης Ομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος (ΑΣΠΕ). Με την απόφασή του, το Συμβούλιο έκρινε αντισυνταγματική την υπαγωγή των πολυτέκνων στις ρυθμίσεις των ευάλωτων νοικοκυριών, καθώς δεν είναι επιτρεπτό να ταυτίζεται η ειδική, κατά το Σύνταγμα, προστασία των πολύτεκνων οικογενειών με την πρόνοια της πολιτείας για τις οικονομικά ή κοινωνικά ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
«Η λήψη μέτρων για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης των ευπαθών αυτών ομάδων αποτελεί, κατά το Σύνταγμα, αυτοτελή και διακεκριμένο στόχο της κοινωνικής πολιτικής του Κράτους, ο οποίος δεν ενσωματώνει ούτε απορροφά τους ειδικότερους σκοπούς της προβλεπόμενης από το Σύνταγμα δημογραφικής πολιτικής της πολιτείας ούτε μπορεί να υποκαταστήσει την ειδική φροντίδα της για τους πολυτέκνους, στο πλαίσιο της δημογραφικής αυτής πολιτικής, με βάση την αντίληψη ότι πρόκειται για «αξιολογικά όμοιες» περιπτώσεις», σημειώνεται χαρακτηριστικά στην απόφαση.
Ως συνέπεια το ΣτΕ, επισημαίνει πως η αυτοτέλεια των πιο πάνω στόχων της κοινωνικής πολιτικής, όπως διαγράφεται από το άρθρο 21 του Συντάγματος, πρέπει να διαφυλάσσεται κατά τη λήψη των σχετικών μέτρων, λαμβάνοντας υπόψη ότι με την ειδική φροντίδα υπέρ των πολυτέκνων το Σύνταγμα δεν απέβλεψε στην προστασία τους ως προσώπων οικονομικώς αδυνάτων ή αναξιοπαθούντων, αλλά στη βελτίωση των δημογραφικών στοιχείων του πληθυσμού στο σύνολό του. Έτσι, αποσαφηνίζει τη διάκριση μεταξύ προνοιακής πολιτικής για τους οικονομικά ασθενείς και της ειδικής μέριμνας που οφείλει το κράτος στους πολύτεκνους, για λόγους δημογραφικής πολιτικής.
