Σημαντική υπεραπόδοση σε σχέση με τους στόχους για το έλλειμμα παρουσίασε η ελληνική οικονομία στο α' εξάμηνο σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού που ανακοίνωσε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, παρουσιάζοντας ισχυρή μείωση, ενώ και το πρωτογενές πλεόνασμα της περιόδου στα 2,1 δισ. ευρώ ξεπέρασε τις προσδοκίες της εισηγητικής έκθεσης. Κινητήριος δύναμη πίσω από τις εν λόγω εξελίξεις αναδεικνύεται η «εκτόξευση» στα φορολογικά έσοδα που ξεπέρασε κατά πάνω από 2 δισ. ευρώ τον αρχικό στόχο, ενώ τον Ιούνιο συνολικά ξεπέρασαν τα 4,4 δισ. αυξημένα κατά 324 εκατ. ευρώ. Σημαντική είναι και η μείωση των δαπανών για το εξεταζόμενο εξάμηνο, σε σχέση με τον στόχο της εισηγητικής έκθεσης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου - Ιουνίου 2023, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 2,467 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 4,265 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 6,548 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2,116 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 415 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 3,425 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.
Ισχυρός παράγοντας αναδείχτηκε το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού το οποίο ανήλθε σε 30,870 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,202 δισ. ευρώ ή 4,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Η υπερεκτέλεση αυτή, σύμφωνα με το υπουργείο, οφείλεται κυρίως: (α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του εξαμήνου και (β) στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Αντιθέτως δεν εισπράχθηκε το τίμημα, ύψους 1,496 δισ. ευρώ για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της, για χρονική περίοδο 35 ετών, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά το μήνα Ιούνιο, καθόσον η σχετική διαδικασία για την έγκριση της σύμβασης είναι σε εξέλιξη.
Ισχυρά φορολογικά έσοδα με αύξηση 7,9% τον Ιούνιο
Άλλη μία έκθεση εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού αναδεικνύει την πρόοδο στο πεδίο των φορολογικών εσόδων, καθώς για εξάμηνο ανήλθαν σε 27,301 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,241 δισ. ευρώ ή 8,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, ενώ για τιν Ιούνιο η αύξηση αγγίζει το 7,9%.
Τμήμα της εξαμηνιαίας αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά την παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, όσο και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων τρέχοντος έτους.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3,389 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 586 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2,802 δισ. ευρώ), μέρος των οποίων οφείλεται στην επιστροφή ΦΠΑ, κατά τον μήνα Μάρτιο, στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε.) ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.
Όσον αφορά τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2,183 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 502 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2,685 εκατ. δισ).
Όπως επισημαίνει η έκθεση του ΥΠΕΘΟ, η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.
Ειδικότερα, τον Ιούνιο 2023 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4,619 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 1,746 δισ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου εξαιτίας κυρίως της μη είσπραξης του τιμήματος παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού όπως προαναφέρθηκε, καθώς και των μειωμένων εσόδων ΠΔΕ.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4,436 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 324 εκατ. ευρώ ή 7,9% έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 682 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 127 εκατ. ευρώ από τον στόχο (555 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 231 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 744 εκατ. ευρώ από τον στόχο (975 εκατ. ευρώ).
Μικρότερες από τον στόχο οι δαπάνες εξαμήνου
Αναφορικά με το σκέλος των δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Ιουνίου 2023 η έκθεση αναφέρει πως ανήλθαν στα 33,337 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 596 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (33,933 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, ενώ παρουσιάζονται αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 530 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων πληρωμών τόκων κατά 1,438 δισ. ευρώ.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 654 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται πως η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών για δαπάνες εξοπλιστικών προγραμμάτων ύψους 668 εκατ. ευρώ.
Ως αξιοσημείωτα γεγονότα η έκθεση απαριθμεί την επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 503 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022, καθώς και οι φετινές πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Όλες οι προαναφερθείσες πληρωμές πραγματοποιήθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 4,708 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας υπέρβαση στόχου ύψους 58 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 72 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες, τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Elevate Greece και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.
