Με τις διαγωνιστικές διαδικασίες (από το ΤΑΙΠΕΔ) για τη νέα 25ετή σύμβαση παραχώρησης του οδικού άξονα της Αττικής Οδού να έχουν περάσει από προχτές στο τελικό στάδιο (6 δεσμευτικές προσφορές), ήδη, αρχίζει να σχηματοποιείται το «παζλ» των μεγάλων projects που θα επηρεάσουν ή καθορίσουν την επόμενη ημέρα στον ευρύτερο κλάδο των κατασκευών – υποδομών.
Τουλάχιστον, σε ότι έχει να κάνει με την προώθηση και υλοποίηση μεγάλων οδικών έργων μέσω σύμβασης παραχώρησης ή και ΣΔΙΤ, που μπορούν να εγγυηθούν σημαντικά και σχετικά σταθερά έσοδα για μεγάλη χρονική περίοδο, σχεδόν 25 - 30 ετών.
Εδώ και περίπου ένα μήνα το insider.gr έχει αναφερθεί σε τέτοια projects που συνδυαστικά ξεπερνούν τα 5,5 δις ευρώ, όπως η νέα 25ετής παραχώρηση της Αττικής Οδού (διαγωνισμό που «τρέχει» το ΤΑΙΠΕΔ), ο ΒΟΑΚ και, πλέον, οι επεκτάσεις του αυτοκινητόδρομου του Λεκανοπεδίου (μέσω Πρότυπης Πρότασης των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ) φαίνεται ότι αποτελούν τεράστια «έπαθλα» για τους ισχυρούς εγχώριους ομίλους των υποδομών αλλά και κάποια ξένα σχήματα ή funds. Στη «λίστα» αυτή των οδικών έργων μπορούμε να βάλουμε και δύο ακόμα οδικά έργα που προχωρούν μέσω ΣΔΙΤ στη Βόρεια Ελλάδα (Δράμα – Αμφίπολη, Θεσσαλονίκη – Έδεσσα) συνολικής σχεδόν 700 εκατ. ευρώ.
Κατά συνέπεια, γίνεται αντιληπτό ότι υπάρχουν κάποιες συμβάσεις (παραχώρησης και σύμπραξης δημόσιου – ιδιωτικού τομέα), που εκτιμάται ότι ανέρχονται συνολικά σε αξία 5,7 δισ., που ιντριγκάρουν τους δυνατούς «παίκτες» των υποδομών ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ (ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις), ΑΒΑΞ, INTRAKAT, MYTILINEOS οι οποίο «δίνουν ρέστα» για να κατοχυρώσουν projects που μπορούν να εισφέρουν στα ταμεία τους έσοδα/ροές από διόδια ή πληρωμές διαθεσιμότητας για 25-30 χρόνια. Η μεγάλη αγορά των παραχωρήσεων και των ΣΔΙΤ επί της ουσίας θα κατανεμηθεί στους ισχυρούς ομίλους, τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ που αποτελεί και τον leader του κλάδου, την Intrakat που εξαγοράζει την ΑΚΤΩΡ και έχει συνάψει και στενές σχέσεις με την ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις (για τον τεχνικό τομέα), την ΑΒΑΞ, την ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις (όμιλος Ελλάκτωρ) και τη Mytilineos.
Υπό μία έννοια, αν και ακόμα χρειάζεται κάποιο χρονικό διάστημα για να «κλείσει» η διαδικασία, στους μεγάλους αυτοκινητόδρομους που εντάσσονται στο «πακέτο» των παραχωρήσεων ανήκει και η Εγνατία Οδός, με το σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis να έχει δώσει τίμημα κοντά στα 1,5 διs. ευρώ «καπαρώνοντας» μία μεγάλη σύμβαση. Ολες αυτές οι συμβάσεις μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό των ισορροπιών και στην επόμενη μέρα του κλάδου.
Γιατί εστιάζουν σε Παραχωρήσεις/ΣΔΙΤ
Όπως από καιρό έχουμε αναφέρει οι μεγάλοι όμιλοι του κλάδου υποδομών – κατασκευών έχουν αναδείξει ως βασικό μοχλό ανάπτυξης την διατήρηση σημαντικών ροών για μεγάλο χρονικό διάστημα μέσω της εκμετάλλευσης έργων που μπορούν να προσφέρουν τέτοια οφέλη. Και βέβαια, πέραν των ΑΠΕ ή συμπληρωματικών παραχωρήσεων ή υπο-παραχωρήσεων και ΣΔΙΤ (αεροδρόμια, λιμάνια, μαρίνες, φράγματα, κτήρια κ.α.), οι οδικές υποδομές αποτελούν το «πετράδι του στέμματος». Οι παραπάνω συμβάσεις ίσως είναι από τις τελευταίες μεγάλες που «βγαίνουν» με αυτό το μοντέλο, εκτός αν στην «γκάμα» των Πρότυπων Προτάσεων προσεχώς κρύβονται και άλλες εκπλήξεις.
Δεν είναι ίσως τυχαίο το γεγονός ότι όχι μόνο το σύνολο των ισχυρών ομίλων εστιάζουν σε Παραχωρήσεις/ΣΔΙΤ, αλλά και έχουν κάνει ή προωθούν κινήσεις και διεργασίες στους τομείς αυτούς με σύσταση αυτόνομων θυγατρικών, με ανακατατάξεις μεριδίων και συμμετοχών ή ακόμα και μέσω άλλων διαδικασιών. Μέσω της διεύρυνσης του χαρτοφυλακίου ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων οι κατασκευαστικοί όμιλοι επιχειρούν να εξασφαλίσουν μακροχρόνιες πηγές εσόδων και κερδών δίχως να ανησυχούν για την κυκλικότητα των κατασκευών, αν και μέσω του τεχνικού αντικειμένου που έχουν οι περισσότεροι διαγωνισμοί (πλην νέας σύμβασης Αττικής Οδού) επιτυγχάνουν και σχετικά καλό περιθώριο κέρδους σε σχέση με τα κλασσικά δημόσια έργα. Οι δε συμβάσεις παραχώρησης και ΣΔΙΤ συνήθως εμπεριέχουν και προβλέψεις για αύξηση τιμών διοδίων ή πληρωμών διαθεσιμότητας ανάλογα με τον πληθωρισμό.
Το «παράδειγμα» της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Προ ημερών η Πειραιώς Χρηματιστηριακή έδωσε τιμή - στόχο στα 20,7 ευρώ για τη μετοχή της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, έναντι 17 ευρώ προηγουμένως. Ανάμεσα στα σχόλια των αναλυτών σημειώνονταν ότι «η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ως ο μεγαλύτερος παίχτης στις υποδομές αναμένεται να είναι από αυτούς που θα επωφεληθούν από το βελτιωμένο επενδυτικό περιβάλλον. Η εταιρεία αυτή την στιγμή προχωράει επενδύσεις ύψους 3,5 δισ. ευρώ, ενώ είναι κατάλληλα τοποθετημένη για να επωφεληθεί από το μεγαλύτερο πρόγραμμα παραχωρήσεων στην Ευρώπη με έργα 10 δισ. ευρώ τις επόμενες περιόδους και επιπλέον 20 δισ. σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Το χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων που ήδη διαθέτει ο Όμιλος αποτιμάται στο 1,0 δισ. ευρώ με βάση το χαμηλότερο risk free rate (3,5% έναντι 4,5%) δεδομένης της ανάκτησης επενδυτικής βαθμίδας από την χώρα εντός του 2023. Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ετοιμάζεται να υπογράψει την σύμβαση της Εγνατίας και επιταχύνει την κατασκευή του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι.
Η λειτουργία των νέων έργων σε 3-4 χρόνια μαζί με την αύξηση του μερίσματος από τις ώριμες παραχωρήσεις αυτοκινητοδρόμων (περίπου 40 εκατ. ευρώ σήμερα) εγγυώνται πάνω από 160 εκατ. ευρώ μερίσματα ετησίως στη μητρική από το 2027 και μέχρι το τέλος του παραχωρήσεων το 2056. Στην κατασκευή έχει αυξηθεί η αποτίμηση κατά σχεδόν 100 εκατ. στα 276 εκατ. ευρώ σε συνέχεια του ισχυρού και ποιοτικού ανεκτέλεστου των 5,5 δισ. ευρώ. Αναμένονται 200 εκατ. ευρώ συνολικές ταμειακές ροές με περιθώριο για μεγαλύτερη απόδοση λόγω καλύτερων περιθωρίων κερδοφορίας». Η χρηματιστηριακή έκλεινε την ανάλυσή της σημειώνοντας πως «με βάση τις νέες εκτιμήσεις, η μητρική εταιρεία θα λάβει περίπου 150 εκατ. σε μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου αυτό τον χρόνο τα οποία σε συνδυασμό με τα 600 εκατ. μετρητά στο ταμείο είναι παραπάνω από αρκετά να καλύψουν τις υψηλές επενδύσεις των επόμενων περιόδων ύψους 400 εκατ. αλλά και τα μερίσματα στους μετόχους (περιλαμβάνοντας και επαναγορές) ύψους 45 εκατ. ευρώ. Την περίοδο 2024-29 η μητρική αναμένεται να λάβει συνολικά 1,5 δισ. ευρώ από μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου, επιτρέποντας την άνετη κάλυψη των υποχρεώσεων και προσφέροντας αρκετό χώρο για αύξηση μερισμάτων (εκτιμάται 20% τον χρόνο) και νέες επενδύσεις».
Αλλά και η Axia Research σε δική της ανάλυση (είχε βάλει τον πήχη για τη μετοχή στα 21,2 ευρώ), ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι το χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων προσφέρει μακροπρόθεσμες και άμεσες ταμειακές ροές με τον όμιλο να αναμένεται να λάβει περισσότερα από 6,0 δισ. ευρώ κατά την υπόλοιπη διάρκεια ζωής των έργων (περίπου 30 χρόνια ), ροές που προστατεύονται από τον πληθωρισμό και τις αυξήσεις επιτοκίων.
Ενδιαφέρον από όλους του ομίλους
Υπενθυμίζεται ότι σχεδόν όλοι οι κατασκευαστικοί όμιλοι τονίζουν πως οι παραχωρήσεις (ή και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) αποτελούν κρίσιμους πυλώνες για την εξασφάλιση σταθερών ροών εσόδων σε αντίθεση με την κυκλικότητα των κατασκευών, με τα οδικά έργα να αποτελούν σημαντικό κομμάτι αυτών των προσδοκιών. Το σημειώνει αυτό σε κάθε ευκαιρία ο επικεφαλής της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Γ. Περιστέρης, ο κ. Εξάρχου (CEO της Intrakat, προσεχώς δεύτερος μεγαλύτερος πόλος μαζί με ΑΚΤΩΡ) έχει αναφερθεί στο θέμα ενώ διεκδικεί ακόμα και την έμμεση συμμετοχή στον ΒΟΑΚ, στην ΑΒΑΞ έχουν κάνει λόγο για χαρτοφυλάκιο άνω των 400 εκατ. ευρώ που θα ενισχυθεί προσεχώς (συν 100 εκατ. για τις συμμετοχές σε μαρίνες και ιδιόκτητα ακίνητα της Development), η Mytilineos έχει δείξει σαφή δείγματα ότι θέλει να ενισχύσει αποτύπωμα σε παραχωρήσεις/ΣΔΙΤ. Η δε ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις παραμένει για την ώρα μια ισχυρή θυγατρική του ομίλου Ελλάκτωρ με προσδοκώμενες ροές (μερίσματα) σχεδόν 1,3 δις ευρώ τα προσεχή έτη.
Ήδη, και μόνο το τελευταίο ενάμιση έτος, η Mytilineos μαζί με ΑΒΑΞ έχουν αναλάβει το FlyOver Θεσσαλονίκης, οι ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και Intrakat το ΣΔΙΤ Καλαμάτα – Πύλος, η «τριάδα» ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Intrakat το οδικό ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ, ενώ όλοι οι ισχυροί (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Mytilineos, ΑΒΑΞ – Meridiam – Egis) διεκδικούν την παραχώρηση του ΒΟΑΚ. Προχτές, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε., BRISA – AUTO ESTRADAS de PORTUGAL S.A. – RUBICONE MIDCO, B.V. –INTRAKAT A.E., MACQUARIE ASSET MANAGEMENT MOTORWAY HOLDINGS S.ar.l. – FINCOP INFRASTRUCTURE LTD (Κοπελούζος), VINCI HIGHWAYS S.A.S. – VINCI CONCESSIONS S.A.S. – ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. – MOBILITY PARTNER S.A.S., ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε. – ΑΒΑΞ Α.Ε. – MERIDIAM EASTERN EUROPE INVESTMENTS 4 S.A.S., ήταν ανάμεσα σε αυτούς που έδωσαν προσφορά για την Αττική Οδό.
Ενώ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ – ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ΑΒΑΞ, INTRAKAT διεκδικούν τα δύο οδικά ΣΔΙΤ στη Β. Ελλάδα, ήτοι τα «ΚΑΘΕΤΟΣ ΑΞΟΝΑΣ ΔΡΑΜΑ – ΑΜΦΙΠΟΛΗ (ΠΑΛΑΙΟΚΩΜΗ)» και «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση της Αναβάθμισης του οδικού άξονα ΕΟ2 (Μαυροβούνι – Έδεσσα, Παράκαμψη Γιαννιτσών, Παράκαμψη Χαλκηδόνας) και λειτουργία/ συντήρηση του τμήματος γέφυρας Αξιού ποταμού – Έδεσσας».
Ανακάμπτουν οι οδικοί άξονες
Αξίζει να αναφέρουμε ότι μόνο η Αττική Οδός έχει δώσει μερίσματα 700-800 εκατ. ευρώ ενώ ακόμα και 3 έτη μετά τη λήξη της σύμβασης θα προσφέρει μερικές εκατοντάδες εκατ. ευρώ σε ΕΛΛΑΚΤΩΡ και ΑΒΑΞ. Κατά το 1ο τρίμηνο του 2023 υπήρχε αύξηση της κυκλοφορίας σε όλους τους αυτοκινητοδρόμους (Ολυμπία Οδό, Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου, κατά +13,2%) και κυρίως στην Αττική Οδό (+13,4%), σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Αλλά και σε άλλους αυτοκινητόδρομους, οι διελεύσεις σε Νέα και Κεντρική Οδός κατά το Α’ Τρίμηνο του τρέχοντος έτους αυξήθηκαν σε σχέση με την περασμένη χρονιά κατά 10,2%. Στη δε Αττική Οδό, όπως πρόσφατα αποκαλύψαμε, σε επίπεδο 6μήνου 2023 ήδη είναι στο +10% η κυκλοφορία και τα έσοδα σε σχέση με το 2019 (η χρονιά προ της πανδημίας).
