Οι αποδόσεις των ομολόγων δείχνουν «ανοδική» τάση παρά το γεγονός ότι η «τάση» του πληθωρισμού, τουλάχιστον του ονομαστικού, είναι «καθοδική». Και αυτό, αναμφίβολα κάνει μεγάλο μέρος της αγοράς να ελπίζει ότι θα μπορούσε να συμβεί και με τα ομόλογα, μια ανοδική φάση των τιμών όπως έχει συμβεί με τις μετοχές. Το πράγμα γίνεται περισσότερο «θορυβώδες» από το γεγονός ότι ακόμα και στις ΗΠΑ όπου η πτωτική τάση του πληθωρισμού φαίνεται περισσότερο ισχυρή, ακόμα και εκεί οι αποδόσεις του δεκαετούς ομολόγου έχουν εκτιναχθεί πάνω από το 4% και σύμφωνα με εκτιμήσεις του Bloomberg, θα συνεχίσει έτσι…
Για την Ευρωζώνη, η κατάσταση δεν είναι πολύ διαφορετική, είναι απλώς πιο «δύσκολη», καθώς όλα αυτά συμβαίνουν σε μία οικονομία που…αγκομαχάει με τις βασικές μονάδες της, Γερμανία, Ιταλία, να φρενάρουν ακόμα περισσότερο εν όψη του χειμώνα και ενός νέου κύκλου αύξησης του κόστους της ενέργειας.
Και το ερώτημα είναι, αφού ο πληθωρισμός, είτε στην μία περίπτωση πιο γρήγορα, είτε στην άλλη περίπτωση πιο αργά, δείχνει να κινείται προς τον στόχο – και κατά συνέπεια εξαντλείται η ανοδική τάση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες - γιατί οι αποδόσεις των ομολόγων, δηλαδή το κόστος δανεισμού στην αγορά τόσο των κρατικών όσο και των ιδιωτικών ομολόγων, συνεχίζει να αυξάνεται. Και μάλιστα σχεδόν, οριζόντια από τις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και στην Ιαπωνία;
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Γιατί η ΤτΕ αναρτά στην Α' σελίδα της την τιμή του χρυσού;
Βέβαια, επειδή πολλοί είναι εκείνοι που βρίσκονται σ’ αυτή την αγορά η άνοδος των τιμών έχει προκαλέσει μία «στρεβλή» ικανοποίηση και σχετική …ευφορία. Ποτέ όμως στην μεταπολεμική οικονομική ιστορία, μια τέτοια άνοδος – εφ’ όσον επιμείνει – δεν ήταν ένα «συμβάν» που κουβαλούσε καλά «μαντάτα». Και είναι αναμενόμενο, καθώς αυξημένο κόστος δανεισμού σημαίνει, μεγαλύτερη δυσκολία αποπληρωμής δανείων, μεγαλύτερη δυσκολία εξασφάλισης νέων δανείων και επενδυτικής δραστηριότητας με παραγωγή «νέων» αξιών.
Η θέση της Ελλάδας στον χάρτη
Για την Ελλάδα βέβαια, η παράδοξη αυτή αντίφαση μεταξύ τάσης πληθωρισμού και κόστους δανεισμού, συμπίπτει με μια αντίθετη «τάση». Λόγω της επικείμενης αναβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, αυτή η τάση, είτε ακυρώνει αυτή την αύξηση κόστους δανεισμού (σε κάποιες διάρκειες), είτε την αποδυναμώνει βελτιώνοντας την συγκριτική θέση των ελληνικών αποδόσεων έναντι άλλων χωρών του ευρωπαϊκού νότου.
Έτσι για παράδειγμα, οι αποδόσεις στο ελληνικό δεκαετές είναι 40 bp κάτω από το ιταλικό, μόλις 20 bp πάνω από το ισπανικό και κατά πως φαίνεται μέσα στον Σεπτέμβρη ή το αργότερο τον Οκτώβρη, μπορεί να βρεθεί κοντά στα 10 bp από το πορτογαλικό, από το οποίο τώρα απέχει 55 bp, αν η DBRS ή η Fitch αποφασίσουν να προχωρήσουν στην αναβάθμισή της.
Αλλά, το πρόβλημα για την Ελλάδα δεν είναι το κόστος του κρατικού χρέους. Εκεί, τα πράγματα είναι κατά βάση «ρυθμισμένα» με την αναδιάρθρωση του χρέους για κάμποσα χρόνια και τουλάχιστον για μία δεκαετία. Το πρόβλημα είναι του ιδιωτικού τομέα, καθώς η αύξηση των αποδόσεων μπορεί μεν να συγκρατείται λόγω της ιδιαιτερότητας της πορείας των κρατικών ομολόγων, αλλά έτσι κι αλλιώς παραμένει αυξητική. Επιπλέον, ένα μέρος της «κόπρου του Αυγεία» (npls/npes) παραμένει στα τραπεζικά και μη χαρτοφυλάκια, ενώ αρκετά βεβαρημένες δανειακές εταιρικές υποχρεώσεις – προς το παρόν πρασινοκίτρινες – περιμένουν να εξυπηρετηθούν μέσα στο 2023 -24.
Τι φταίει;
Η οικονομική ιστορία «διδάσκει» ότι τέτοιες αντιφάσεις ανάμεσα στην πορεία του πληθωρισμού και του κόστους του χρέους, πάντα έχουν βαθύτερες αιτίες οι οποίες αναφέρονται συχνά πυκνά στο «εργαλείο» τιμολόγησης.
Δηλαδή στο «νόμισμα» και την πραγματική του «αξία» με την οποία ορίζονται οι «τιμές» των αποδόσεων στα προϊόντα του χρέους, είτε αυτό είναι κρατικό είτε είναι ιδιωτικό. Και στο πεδίο αυτό μετά το 2021 φαίνεται πως οι κεντρικές τράπεζες βρίσκονται σε δύσκολη θέση.
Πολύ πιο δύσκολη από εκείνη του 1981. Καθώς τότε ο χώρος μέσα στον οποίο έπρεπε να φτιαχθούν οι νέοι «κανόνες» του παιχνιδιού μετά το 1971, ήταν λίγο πολύ ξεκάθαροι και αφορούσαν ένα πιο ομοιογενή κόσμο (η Ρωσία και η Κίνα ήταν εκτός παιχνιδιού).
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η «αποφράς» ημέρα της 15ης/8/1971 και τι μας λέει για το σήμερα
Τώρα τα ίδια «εργαλεία» (η νομισματική πολιτική) πρέπει να δουλέψουν σε ένα κόσμο πολύ λιγότερο ομοιογενή και «κατακερματισμένο». Και με το δολάριο σε ευθεία αμφισβήτηση από ένα μεγάλο κομμάτι της οικονομίας του πλανήτη.
Ίσως αυτό θα μπορούσε και να εξηγήσει – εν μέρη – αυτή την αντίφαση ανάμεσα στην πτωτική τάση του πληθωρισμού και στην συνεχιζόμενη αυξητική τάση του κόστους του χρέους. Το ερώτημα είναι αν οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να παρέμβουν και σε ποιο βαθμό σ΄ αυτή την διελκυστίνδα.
