Προθεσμία δυο μηνών δίνει η Κομισιόν στην Ελλάδα προκειμένου να μεταφέρει τους ενωσιακούς κανόνες για τα ενυπόθηκα δάνεια, βάσει οδηγίας της ΕΕ για την ενυπόθηκη πίστη. Η εν λόγω οδηγία έχει ως στόχο τη βελτίωση των μέτρων προστασίας των καταναλωτών σε ολόκληρη την ΕΕ με την καθιέρωση πρακτικών δανεισμού.
Συγκεκριμένα η οδηγία ορίζει ότι οι καταναλωτές θα πρέπει να ενημερώνονται πληρέστερα, μετά τη θέσπιση του τυποποιημένου ευρωπαϊκού δελτίου πληροφοριών (ESIS), το οποίο θα επιτρέπει στους δανειολήπτες να κατανοούν καλύτερα τους κινδύνους που συνδέονται με μία ενυπόθηκη σύμβαση, καθώς και να εντοπίζουν το καλύτερο προϊόν που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους, μέσω της σύγκρισης των τιμών και των προσφορών.
Εκτός από την Ελλάδα οκτώ ακόμα κράτη μέλη δεν έχουν προχωρήσει στην υιοθέτηση της Οδηγίας η οποία θα έπρεπε να ξεκινήσει να εφαρμόζεται από τις 21 Μαρτίου 2016. Σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν λάβει τα σχετικά μέτρα εντός δύο μηνών, θα παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Υπό τον κίνδυνο αυτό το υπουργείο Οικονομικών με νομοσχέδιο που ετοιμάζει επιχειρεί να εισάγει την συγκεκριμένη Οδηγία στην ελληνική νομοθεσία με στόχο την καλύτερη ενημέρωση του δανειολήπτη αναφορικά με τους όρους αλλά και τον τύπο δανείου το οποίο σκοπεύει να πάρει. Το εν λόγω νομοσχέδιο θα αφορά δάνεια τα οποία θα ληφθούν από τούδε και στο εξής και βρίσκεται ήδη στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής.
Ειδικότερα σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου:
- Προβλέπεται η υποχρέωση να πραγματοποιείται αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του δανειολήπτη πριν από τη χορήγηση πίστωσης
- Προβλέπεται η καθιέρωση συγκεκριμένων υποχρεώσεων για τους πιστωτικούς φορείς-μεσίτες πιστώσεων που πρέπει να τηρούνται κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης της σύμβασης πίστωσης αλλά και μετά τη σύναψη αυτής.
- Εφόσον οι δανειακές συμβάσεις είναι σε ξένο νόμισμα η τράπεζα θα πρέπει είτε να συμπεριλάβει στη σύμβαση πίστωσης όρο, σύμφωνα με τον οποίο, ο καταναλωτής δικαιούται να μετατρέψει τη σύμβαση πίστωσης σε εναλλακτικό νόμισμα, τουλάχιστον όταν η διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας υπερβαίνει το 20% σε σχέση με αυτή που ίσχυε κατά το χρόνο σύναψης της σύμβασης. Εναλλακτικά να διασφαλίζει ότι η σύμβαση πίστωσης θα συνοδεύεται καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής με χρηματοπιστωτικό μέσο αντιστάθμισης συναλλαγματικού κινδύνου.
- Στην περίπτωση που το επιτόκιο του δανείου είναι κυμαινόμενο προβλέπεται πως οι δείκτες ή τα επιτόκια αναφοράς που θα χρησιμοποιούνται από την τράπεζα για τον απολογισμό του επιτοκίου χορήγησης πρέπει να είναι σαφείς, και επαληθεύσιμοι από τον δανειολήπτη.
- Σχετικά με την πρόωρη αποπληρωμή του δανείου , προβλέπεται πως ο καταναλωτής έχει δικαίωμα να εκπληρώσει πλήρως ή εν μέρει τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από τη σύμβαση πίστωσης πριν τη λήξη της. Στην περίπτωση αυτή, ο καταναλωτής δικαιούται μείωση του συνολικού κόστους του δανείου.
Η μείωση συνίσταται στους τόκους και τις επιβαρύνσεις για το εναπομένον χρονικό διάστημα μέχρι τη λήξη της σύμβασης. Αν η άσκηση του δικαιώματος πρόωρης εξόφλησης εκ μέρους του καταναλωτή γίνεται εντός χρονικού διαστήματος για το οποίο έχει συμφωνηθεί σταθερό επιτόκιο χορηγήσεων, η τράπεζα δικαιούται εύλογη και αντικειμενικά αιτιολογημένη αποζημίωση προς αποκατάσταση.
- Δεν επιτρέπονται αθέμιτες, ασαφείς, ή παραπλανητικές διαφημιστικές και εμπορικές ανακοινώσεις σχετικά με συμβάσεις πίστωσης.
- Οι τράπεζες κατά περίπτωση παρέχουν στον καταναλωτή τις εξατομικευμένες πληροφορίες οι οποίες είναι απαραίτητες για τη σύγκριση των δανείων που διατίθενται στην αγορά, την αξιολόγηση των επιπτώσεων τους και τη λήψη τεκμηριωμένης πρότασης ακόμα και με παραδείγματα σχετικά με τη σύναψη σύμβασης δανείου προσφοράς και σε κάθε περίπτωση, πριν ο καταναλωτής δεσμευθεί με σύμβαση ή προσφορά πίστωσης. Όταν παρέχεται στον καταναλωτή προσφορά που είναι δεσμευτική για την τράπεζα, αυτή παρέχεται εγγράφως.
- Μεταξύ της παροχής δεσμευτικής προσφοράς και της σύναψης σύμβασης πίστωσης, μεσολαβεί χρονικό διάστημα μελέτης 10 ημερολογιακών ημερών ώστε ο καταναλωτής να συγκρίνει τις προσφορές και να αξιολογήσει τις συνέπειές τους προκειμένου να λάβει τεκμηριωμένη απόφαση.
- Ο πιστωτικός φορέας πριν από την παροχή δεσμευτικής προσφοράς πραγματοποιεί ενδελεχή αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του καταναλωτή. Επίσης η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας δεν βασίζεται κατά κύριο λόγο στην παραδοχή ότι η αξία του ακινήτου που προορίζεται για κατοικία υπερβαίνει το ποσό της πίστωσης ή στην παραδοχή ότι η αξία του εν λόγω ακινήτου θα αυξηθεί, εκτός αν ο σκοπός της σύμβασης πίστωσης είναι η κατασκευή ή ανακαίνιση ακινήτου που προορίζεται για κατοικία.
- Τα συμβαλλόμενα στη σύμβαση πίστωσης μέρη μπορεί να προβλέπουν ρητώς ότι η επιστροφή ή μεταβίβαση της εξασφάλισης ή των εσόδων από την πώληση της εξασφάλισης αρκεί για την αποπληρωμή της πίστωσης (σ.σ αφορά μη εξυπηρετούμενο δάνειο).
- Αν δεν υπάρχει συμφωνία και μετά τις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης παραμένει ανεξόφλητο ποσό, ο πιστωτικός φορέας διευκολύνει την αποπληρωμή του λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης καθώς και την ύπαρξη τυχόν άλλων περιουσιακών στοιχείων.
