Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας συμφώνησε στον τρόπο με τον οποίο θα ελαφρύνει το βάρος της οικονομίας, μετά το τελευταίο υπουργικό συμβούλιο στο κάστρο του Μέζεμπεργκ. Η έκταση της ελάφρυνσης είναι κάπως μεγαλύτερη από ό,τι είχε προγραμματιστεί προηγουμένως. Ο συνολικός όγκος της ελάφρυνσης ανέρχεται πλέον σε 7,035 δισ. ευρώ ετησίως έως και το 2028, σύμφωνα με το τελικό σχέδιο του νόμου για τις αναπτυξιακές ευκαιρίες.
Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) ανακοίνωσε νέες αποφάσεις κατά την έναρξη της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου για την τόνωση της χωλαίνουσας οικονομίας. «Θα συζητήσουμε τρόπους για να πάρουμε μια μεγάλη ώθηση σε αυτό», δήλωσε ο πολιτικός του SPD. Το ζητούμενο, είπε, είναι να τονωθεί η ανάπτυξη με νόμους και πρωτοβουλίες.
Πριν από δύο εβδομάδες, μια απόφαση του υπουργικού συμβουλίου για τον νόμο περί ευκαιριών ανάπτυξης είχε αποτύχει λόγω της λεγόμενης επιφύλαξης γραμμής, από την ομοσπονδιακή υπουργό Οικογένειας Λίζα Πάους (Πράσινοι). Τώρα υπάρχουν δύο αλλαγές σε αυτό το σχέδιο. Για παράδειγμα, στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση θέλουν να τονώσουν και πάλι τον κατασκευαστικό κλάδο μέσω νέων κανόνων απόσβεσης.
Ομοίως, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να συμψηφίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό τις ζημίες του παρελθόντος με τα μετέπειτα κέρδη, αν το επιθυμούν. «Έχουμε μια ισχυρή οικονομική δομή», δήλωσε ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ (FDP). Ο νόμος για τις αναπτυξιακές ευκαιρίες αποτελεί «ένα σημαντικό δομικό στοιχείο για την πλήρη αξιοποίηση αυτού του δυναμικού».
Συνολικά, η δέσμη μέτρων προβλέπει περίπου 50 μέτρα ανακούφισης. Σύμφωνα με το νόμο, θα ανέλθουν συνολικά σε 2,65 δισ. ευρώ το επόμενο έτος. Το πακέτο θα έχει το μεγαλύτερο αποτέλεσμα ελάφρυνσης το 2026 με 10,2 δισ. ευρώ, ενώ στη συνέχεια η ελάφρυνση θα μειωθεί και πάλι ελαφρώς μέχρι το 2028.
Οι οικονομολόγοι χαιρέτισαν τη μικρή επέκταση, αλλά θεωρούν το πακέτο ελαφρύνσεων πολύ μικρό ενόψει της ζοφερής οικονομικής κατάστασης. Για παράδειγμα, η γερμανική οικονομία δεν έχει αναπτυχθεί για τρία συνεχόμενα τρίμηνα. Σύμφωνα με πολλούς οικονομολόγους, η Γερμανία παλεύει πλέον και με μια διαρθρωτική αδυναμία στην ανάπτυξη.
Η Βερόνικα Γκριμ, οικονομολόγος, δήλωσε στην Handelsblatt ότι ο νόμος για τις αναπτυξιακές ευκαιρίες είναι σημαντικός για τη «βελτίωση των συνθηκών πλαισίου για τις επενδύσεις». Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, ο νόμος «εξακολουθεί να μην είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την αδύναμη ανάπτυξη της Γερμανίας».
Ο οικονομολόγος του Ντίσελντορφ, Γενς Ζίντεκουμ έχει παρόμοια άποψη: «Ο νόμος για τις ευκαιρίες ανάπτυξης παραμένει σταγόνα στον ωκεανό. Τώρα μπορεί να είναι επτά αντί για εξήμισι δισεκατομμύρια, αυτό που θα ήταν απαραίτητο είναι ένας διπλασιασμός έως τριπλασιασμός του όγκου».
Η αντιπολίτευση επέκρινε επίσης τη δέσμη μέτρων. «Ο λεγόμενος νόμος για τις αναπτυξιακές ευκαιρίες δεν αξίζει το όνομά του», δήλωσε ο βουλευτής της κοινοβουλευτικής ομάδας του CDU, Ματίας Μίντελμπεργκ. Ακόμα και 7 δισεκατομμύρια ευρώ για την ανακούφιση ολόκληρης της γερμανικής οικονομίας είναι εντελώς ανεπαρκή, «αν σκεφτεί κανείς ότι την ίδια στιγμή μία και μόνο εταιρεία όπως η κατασκευάστρια τσιπ TSMC στη Δρέσδη μόνο πρόκειται να υποστηριχθεί με πέντε δισεκατομμύρια ευρώ».
Τα μέτρα
Αυτά είναι τα πιο σημαντικά μέτρα της δέσμης μέτρων ανακούφισης λεπτομερώς:
-Πακέτο μέτρων για την ανάπτυξη: Φορολογική απόσβεση στην κατασκευή κατοικιών
Ένα εντελώς νέο χαρακτηριστικό του πακέτου είναι οι επιλογές απόσβεσης στην κατασκευή κατοικιών. Για κτίρια που εξυπηρετούν οικιστικούς σκοπούς και των οποίων η κατασκευή θα αρχίσει μετά τις 30 Σεπτεμβρίου 2023 και πριν από την 1η Οκτωβρίου 2029, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση προβλέπει συντελεστή απόσβεσης 6%. Το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών εκτιμά τον σχετικό όγκο ελάφρυνσης σε 540 εκατομμύρια ευρώ.
Ο οικονομολόγος Ζίντεκαμ εξήρε το μέτρο: «Οι νέες κατασκευές έχουν σταματήσει εντελώς λόγω της εξέλιξης των επιτοκίων». Για να αμβλυνθεί η κρίση στον κατασκευαστικό τομέα, ωστόσο, είναι απαραίτητη και μια επίθεση στην κατασκευή κοινωνικών κατοικιών.
-Φορολογική αξιοποίηση των ζημιών
Κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορονοϊού η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε επεκτείνει τον λεγόμενο συμψηφισμό ζημιών. Αυτό επιτρέπει στις εταιρείες να συμψηφίζουν τρέχουσες ζημίες με κέρδη προηγούμενων ετών για φορολογικούς σκοπούς.
Ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών Λίντνερ θέλει να διατηρήσει τους πιο γενναιόδωρους κανόνες μακροπρόθεσμα. Το SPD και οι Πράσινοι είναι επιφυλακτικοί ως προς αυτό, λέγοντας ότι τα μέτρα θα ανοίξουν πολύ μεγάλη τρύπα στα ταμεία των δήμων.
Σε σύγκριση με την πρώτη κιόλας πρόταση του Λίντνερ, η μεταφορά των φορολογικών ζημιών είχε αρχικά αδυνατίσει. Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ωστόσο, μετά την επιφύλαξη του Πάους, ο ηγέτης του FDP κατάφερε να διευρύνει και πάλι κάπως την έκπτωση φόρου για τις ζημίες.
Οι επιχειρήσεις θα μπορούν πλέον να συμψηφίζουν το 80% των ζημιών τους σε διάστημα τεσσάρων ετών - προηγουμένως ήταν δυνατό το 60%. Το πρώτο νομοσχέδιο του Λίντνερ προέβλεπε όριο 70% για τέσσερα χρόνια. Η νέα συμφωνία με το 80% θα ελαφρύνει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατά 1,6 δισ. ευρώ αντί για 800 εκατ. ευρώ.
Ο οικονομολόγος Ζίντεκαμ επικρίνει το σχέδιο. «Αυτό θα ήταν καλύτερα να είχε παραλειφθεί εντελώς και αντ' αυτού να είχαν επεκταθεί τα επενδυτικά μπόνους και τα φορολογικά κίνητρα για την έρευνα». Από την άλλη πλευρά, το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει ότι οι ευκαιρίες ανάπτυξης προκύπτουν "και επειδή υπάρχει διάθεση ανάληψης επιχειρηματικών κινδύνων". Γι' αυτό και οι δυνατότητες συμψηφισμού είναι σημαντικές.
-Επενδυτική πριμοδότηση
Με το σύνθημα «σούπερ απόσβεση», η συμφωνία του κυβερνητικού συνασπισμού ανακοίνωσε: «Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα επενδυτικό πριμ για την προστασία του κλίματος και τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία». Στην πραγματικότητα επρόκειτο να εφαρμοστεί για τα έτη 2022 και 2023, αλλά στη συνέχεια αναβλήθηκε από τον Λίντνερ λόγω της οικονομικής κατάστασης.
Τώρα έρχεται η σούπερ απόσβεση: ως πριμ ανεξάρτητο από το κέρδος. Αυτό θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να διεκδικήσουν τις επενδύσεις έναντι του φόρου. Αυτό θα ανέρχεται στο 15% της επένδυσης, αλλά με ανώτατο όριο τα 30 εκατ. ευρώ, και θα χορηγείται την περίοδο από το 2024 έως το 2027. Το επίδομα πρόκειται να ισχύσει και σε περιπτώσεις ζημιών.
Αρχικά, υπήρχαν διαφωνίες σχετικά με το είδος των επενδύσεων στις οποίες θα έπρεπε να εφαρμόζεται το επίδομα. Τώρα, οι εταιρείες θα μπορούν να λαμβάνουν επιδοτήσεις όχι μόνο για νέες επενδύσεις για μεγαλύτερη προστασία του κλίματος, αλλά και για υφιστάμενες εγκαταστάσεις.
Απαραίτητη προϋπόθεση εξακολουθεί να είναι ότι η επένδυση εξυπηρετεί τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Μια αλλαγή της παραγωγής σε ένα μηχάνημα που παράγει με κλιματικά ουδέτερο υδρογόνο, προστατεύοντας έτσι το κλίμα, αλλά καταναλώνει εξίσου πολλά κιλοβάτ με το παλιό μηχάνημα, δεν θα επωφεληθεί από το επίδομα. Αυτό ήταν το αρχικό αίτημα των Πρασίνων.
Ωστόσο, οι εγκαταστάσεις για ορυκτά καύσιμα, όπως το φυσικό αέριο, αποκλείονται τώρα ρητά. Αρχικά, η πριμοδότηση θα ανέλθει συνολικά σε 390 εκατομμύρια ευρώ. Ο Λίντνερ ανακοίνωσε την πρόθεσή του να επεκτείνει την πριμοδότηση τα επόμενα χρόνια.
-Γενικός κανόνας απόσβεσης
Ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ (Πράσινοι) διαπραγματεύτηκε έναν κανόνα απόσβεσης με φθίνον ισοζύγιο στη δέσμη μέτρων. Ο λίντνερ δεν είχε αρχικά προβλέψει έναν τέτοιο κανόνα απόσβεσης. Εφαρμόζεται σε «κινητά αγαθά», όπως μηχανήματα, οχήματα ή εργαλεία.
Με τη μέθοδο φθίνοντος ισοζυγίου, το ετήσιο ποσό απόσβεσης είναι σημαντικά υψηλότερο από ό,τι με τη συνήθη γραμμική απόσβεση, ιδίως στην αρχή. Το πλεονέκτημα για τους επιχειρηματίες: μπορούν να εκπέσουν περισσότερα και ταχύτερα από τους φόρους τους, γεγονός που καθιστά τελικά την επένδυση φθηνότερη.
Ο νέος κανόνας απόσβεσης πρόκειται να ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 2023 και να εφαρμοστεί σε αγορές που πραγματοποιούνται πριν από τον Ιανουάριο του 2025. Το μέσο αποτέλεσμα της ελάφρυνσης αναμένεται να είναι λίγο πάνω από δύο δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Η φθίνουσα υποτίμηση δίνει «σαφή οικονομική ώθηση, προωθεί την ταχύτερη αναχρηματοδότηση και θέτει κίνητρα για καινοτόμες επενδύσεις», αναφέρει το νομοθετικό έγγραφο.
Φορολογικά κίνητρα για την έρευνα
Ο πρώην ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών και νυν καγκελάριος, Όλαφ Σολτς (SPD) εισήγαγε φορολογικά κίνητρα για την έρευνα το 2020 - αφού η επιχειρηματική κοινότητα το ζητούσε επί χρόνια χωρίς αποτέλεσμα.
Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις μπορούν να διεκδικήσουν το μισθολογικό κόστος για τους εργαζόμενους σε τμήματα έρευνας και ανάπτυξης. Για τις μικρές επιχειρήσεις, λαμβάνονται επίσης υπόψη οι δαπάνες για έρευνα με σύμβαση από εξωτερικούς παρόχους.
Ωστόσο, για να αποφευχθεί η κατάχρηση και τα έκτακτα κέρδη, η χρηματοδότηση της έρευνας ήταν περιορισμένη. Έτσι, αρχικά μπορούσε να ζητηθεί μέγιστο ποσό δύο εκατομμυρίων ευρώ, ενώ αργότερα η βάση υπολογισμού αυξήθηκε σε τέσσερα εκατομμύρια ευρώ. Η αποζημίωση είναι 25%, δηλαδή το πολύ ένα εκατομμύριο ευρώ.
Τώρα ο Λίντνερ σχεδιάζει μια επέκταση: "Βελτιώνουμε τα φορολογικά κίνητρα για την έρευνα, τριπλασιάζοντας την προηγούμενη βάση υπολογισμού και διευρύνοντας τις επιλέξιμες δαπάνες, προκειμένου να διευκολύνουμε την καινοτομία", αναφέρει το Υπουργείο Οικονομικών.
-Δέσμη μέτρων για την ανάπτυξη: φορολογική απλούστευση
Ο Λίντνερ θέλει να δώσει στις προσωπικές εταιρείες περισσότερες επιλογές όσον αφορά τη φορολόγηση των κερδών τους. Αυτό γίνεται για να διασφαλιστεί ότι δεν θα φορολογούνται σκληρότερα από τις εταιρείες.
Επιπλέον, όλες οι εταιρείες θα πρέπει να μπορούν να διαγράφουν μικρότερες αγορές πιο γρήγορα, ορισμένες ακόμη και αμέσως. Αυτό θα άφηνε "περισσότερη ρευστότητα στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις", είπαν.
Ο νόμος προβλέπει επίσης μια σειρά από άλλες μικρές απλουστεύσεις και μειώσεις της γραφειοκρατίας. Το Υπουργείο Οικονομικών έχει μεγάλες προσδοκίες για το τελικό σχέδιο. Δεδομένου ότι τα κονδύλια του προϋπολογισμού είναι περιορισμένα, η έμφαση πρέπει να δοθεί στις απλουστεύσεις εκτός από τα μικρά μέτρα ελάφρυνσης, είπαν.
