Σε νέα αύξηση των βασικών της επιτοκίων -για δέκατη διαδοχική συνεδρίαση- προχώρησε την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, εντείνοντας τη νομισματική σύσφιξη που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ευρωζώνη από το καλοκαίρι του 2022, σε μία προσπάθεια αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού, κάτω από το «όριο» του 2%.
Πλέον, το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων διαμορφώνεται στο 4%, στο υψηλότερο επίπεδο από την εισαγωγή του ευρώ το 1999, ενώ τον Ιούλιο του 2022 βρισκόντουσαν στο -0,5%. Παράλληλα, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης αυξάνονται σε 4,50% και 4,75% αντίστοιχα.
- Διαβάστε ακόμα - Αύξηση ή πάγωμα επιτοκίων; Αυτό που «φοβάται» περισσότερο η ΕΚΤ
Από τον Ιούλιο του προηγούμενου έτους, η ΕΚΤ έχει αυξήσει τα επιτόκια της κατά 425 μονάδες βάσης συνολικά, στην επιθετικότερη εκστρατεία σύσφιξης στην ιστορία της με στόχο την τιθάσευση της πληθωριστικής «λαίλαπας».
Υπενθυμίζεται πως στη συνεδρίαση του Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησε τα βασικά της επιτόκια κατά 0,25%, για 9η διαδοχική φορά από το καλοκαίρι του 2022, αγνοώντας την «παύση» της Fed, σε μία προσπάθεια τιθάσευσης των πληθωριστικών πιέσεων στην οικονομία της Ευρωζώνης.
Όπως υπογραμμίζει η Τράπεζα, οι αποφάσεις του ΔΣ για τα επιτόκια θα εξακολουθήσουν να βασίζονται στην αξιολόγηση των στοιχείων για την πορεία του πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να ακολουθεί μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα στοιχεία για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής.
Στη συνέχεια, η ΕΚΤ τονίζει πως τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ έχουν διαμορφωθεί σε επίπεδα τα οποία, αν διατηρηθούν για επαρκώς μακρό χρονικό διάστημα, θα έχουν σημαντική συμβολή στην έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον στόχο, ενώ σημειώνει πως οι μελλοντικές αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου θα διασφαλίσουν ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα διαμορφωθούν σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για όσο διάστημα κρίνεται απαραίτητο.
Οι εκτιμήσεις για Πληθωρισμό - Ανάπτυξη ως το 2025
Πλέον, οι εμπειρογνώμονες της ΕΚΤ εκτιμούν πως ο μέσος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα διαμορφωθεί σε 5,6% το 2023, 3,2% το 2024 και 2,1% το 2025. Πρόκειται για προς τα πάνω αναθεώρηση για το 2023 και το 2024 και προς τα κάτω αναθεώρηση για το 2025. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Τράπεζας, η προς τα πάνω αναθεώρηση για το 2023 και το 2024 αντανακλά κυρίως μια ανοδική πορεία των τιμών της ενέργειας. Οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές παραμένουν υψηλές, παρόλο που οι περισσότεροι δείκτες έχουν αρχίσει να εξασθενούν.
Αναφορικά με τον δομικό πληθωρισμό (που δεν συμπεριλαμβάνει την ενέργεια και τα είδη διατροφή), η ΕΚΤ αναμένει πως θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 5,1% το 2023, 2,9% το 2024 και 2,2% το 2025.
Σημειώνεται πως ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη τον Αύγουστο ανήλθε στο 5,3%, με το ποσοστό να παραμένει αμετάβλητο από τον προηγούμενο μήνα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat.
Σχετικά με την ανάπτυξη, η ΕΚΤ αναμένει πως η οικονομία της ζώνης του ευρώ θα μεγεθυνθεί κατά 0,7% το 2023, 1,0% το 2024 και 1,5% το 2025, καθώς η αυξανόμενη επίδραση της αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής στην εγχώρια ζήτηση αλλά και η εικόνα κάμψης που παρουσιάζει το διεθνές εμπόριο οδήγησαν σε επί τα χείρω αναθεώρηση των προβλέψεων.
Όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Τράπεζα, οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων τις οποίες είχε αποφασίσει το Διοικητικό Συμβούλιο εξακολουθούν να μεταδίδονται δυναμικά. Οι συνθήκες χρηματοδότησης έχουν γίνει πιο αυστηρές και επιδρούν ολοένα πιο περιοριστικά στη ζήτηση, κάτι που αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την επαναφορά του πληθωρισμού στον στόχο.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP) και έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση της Τράπεζας, το χαρτοφυλάκιο APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους.
Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα PEPP, το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
«Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία», καταλήγει η ανακοίνωση.
