Πολλοστό καμπανάκι χτυπούν οι εταιρείες διαχείρισης και οι τράπεζες στους δανειολήπτες με οικονομική αδυναμία να ανταποκριθούν στις δόσεις των δανείων τους, να σπεύσουν να ενταχθούν στο καθεστώς προστασίας του ευάλωτου δανειολήπτη.
Η προστασία που έχει θεσμοθετήσει η κυβέρνηση μέχρι να λάβει σάρκα και οστά ο Φορέας Απόκτησης & Επαναμίσθωσης Ακινήτων (ο οποίος θα συνεχίσει να στεγάζει τους πτωχούς οφειλέτες έναντι ενοικίου στην κατοικία τους), διασφαλίζει στους ευάλωτους οφειλέτες όχι μόνο «ασυλία» από κατασχέσεις και πλειστηριασμούς, αλλά και κρατική επιδότηση για την πληρωμή των (χαμηλών) δόσεων των ρυθμισμένων δανείων τους. Ειδικότερα, μέσω του ενδιάμεσου προγράμματος, οι ευάλωτοι οφειλέτες λαμβάνουν κρατική επιδότηση για την πληρωμή της δόσης του στεγαστικού τους δανείου, από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως. Παράλληλα, μπορούν να αναστείλουν όλες τις διαδικασίες αναγκαστικού πλειστηριασμού επί της πρώτης κατοικίας, για το χρονικό διάστημα της υπαγωγής τους στο πρόγραμμα και της λήψης της επιδότησης.
Η περίπτωση της διαδικασίας έξωσης πενταμελούς οικογένειας χθες στο Αιγάλεω, η οποία αν και πληρούσε τα κριτήρια του ευάλωτου (εν προκειμένω, έλλειψη εισοδήματος λόγω ανεργίας), δεν είχε κινηθεί για να λάβει την προστασία της πρώτης κατοικίας που δικαιούνταν, φέρνει ξανά στο προσκήνιο την χαμηλή ανταπόκριση στο ενδιάμεσο καθεστώς προστασίας των ευάλωτων δανειοληπτών από τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης. Σημειώνεται ότι η εταιρεία διαχείρισης (στην περίπτωση του οφειλέτη στο Αιγάλεω, η doValue) θα επανεξετάσει την ρύθμιση της οφειλής. Ωστόσο, ο οφειλέτης θα μπορούσε να είχε αποφύγει την ψυχική ταλαιπωρία και την απόγνωση της έξωσης αν είχε κινηθεί για να λάβει την προστασία του ευάλωτου.
Από την άλλη πλευρά, βεβαίως, αναδεικνύεται η πολύ μεγάλη ανάγκη, τελικά, οι εταιρείες διαχείρισης να πάρουν από το χέρι τους οφειλέτες, παρέχοντάς τους εις βάθος ενημέρωση για την οφειλή τους, για τις λύσεις που υπάρχουν και για τις δυνατότητες προστασίας της πρώτης κατοικίας. Και αυτό, παρά τις προσωπικές επιστολές που έχουν απευθύνει κατά καιρούς στους οφειλέτες και την πενιχρή ανταπόκριση που έλαβαν (από αδιαφορία, άγνοια, ψυχολογική αδυναμία του οφειλέτη να ασχοληθεί με την υπόθεσή του, κακούς συμβουλάτορες κ.ά., μέχρι την θέληση απόκρυψης των πραγματικών φορολογικών του στοιχείων). Τις ελλείψεις εκτενούς και συνεχούς ενημέρωσης προς τους δανειολήπτες, θα έρθει να καλύψει το νομοσχέδιο που ετοιμάζει το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών για τις αυστηρότερες υποχρεώσεις των servicers απέναντι στους οφειλέτες των οποίων τα δάνεια διαχειρίζονται.
Μοναδική λύση η αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία οι ευάλωτοι μπορούν να υποβάλλουν αιτήσεις για υπαγωγή τους στο Ενδιάμεσο Πρόγραμμα, ενεργοποιήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου του 2022, με την εξαγγελία ότι θα ήταν η μοναδική διέξοδος, για τους επόμενους 15 μήνες, ώστε κάποιος οφειλέτης που πληροί τα κριτήρια του «ευάλωτου», να εμποδίσει τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης κατά της κατοικίας του. Αν και λειτουργεί πάνω από ένα χρόνο, η πλατφόρμα εμφανίζει πενιχρά αποτελέσματα, καθώς από δυνητικά 15.000 οφειλέτες που θα μπορούσαν να επωφεληθούν ως ευάλωτοι, καμιά εκατοστή μόνο έχουν αιτηθεί και λάβει προστασία.
Οι χρηματοδοτικοί φορείς έχουν χτυπήσει πολλές φορές καμπανάκι στους ευάλωτους οφειλέτες να αναλάβουν πρωτοβουλία για την προστασία τους, κάνοντας αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Τελευταία, όπως έγραφε το insider.gr, με την λήξη του καλοκαιριού, καθώς μετά το διάλειμμα του Αυγούστου όπως και αυτό που επίκειται κάποιων ημερών τον Οκτώβριο λόγω των αυτοδιοικητικών εκλογών, οι πλειστηριασμοί έχουν μπει σε κανονική ροή.
«Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι με την επιλογή λύσεων που προσφέρονται, όποιος δεν αρπάξει την ευκαιρία να ρυθμίσει την οφειλή του, έρχεται πλέον αντιμέτωπος με την προοπτική του πλειστηριασμού. Προστασία υπό την έννοια της ολικής άφεσης χρέους δεν πρόκειται να έχουν ούτε οι μικρο – οφειλέτες εκτός και εάν λάβουν το πιστοποιητικό του ευάλωτου, ενταχθούν στο ενδιάμεσο καθεστώς και ακολούθως στον Φορέα Ακινήτων», ανέφεραν χαρακτηριστικά servicers στο insider.gr.
Τα κριτήρια του ευάλωτου
Μέσω του ενδιάμεσου προγράμματος προστασίας της α' κατοικίας, οι ευάλωτοι οφειλέτες παραμένουν στην οικία τους και λαμβάνουν κρατική επιδότηση για την πληρωμή της δόσης του στεγαστικού τους δανείου, από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως.
Τα κριτήρια επιλεξιμότητας του «ευάλωτου» είναι εισοδηματικά και περιουσιακά.
Ειδικότερα, τα εισοδηματικά κριτήρια προϋποθέτουν ότι το συνολικό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Τα περιουσιακά κριτήρια ορίζουν ότι η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και με ανώτατο τα 180.000 ευρώ.
Επίσης, το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κλπ. να μην υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενα κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Ανώτατο όριο ορίζονται τα 21.000 ευρώ.
