Στις προκαταβολές και τις άμεσες αποζημιώσεις από τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία πρόκειται να κατευθυνθούν τα 250 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ 2014-2020, καθώς όλες οι πληρωμές θα πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι το τέλος του έτους που λήγει και η καθιερωμένη τριετής παράταση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Στο πλαίσιο αυτό, τα «μη δαπανηθέντα» (σ.σ. «unspent») 250 εκατ. ευρώ της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου θα μεταφερθούν στον λογαριασμό κρατικής αρωγής για την πληρωμή των προκαταβολών των αποζημιώσεων από τις καταστροφικές πλημμύρες και συγκεκριμένα: α) Στην ενίσχυση για τις πρώτες ανάγκες και απλές κατασκευαστικές εργασίες έως 6.600 ευρώ β) στην επισκευή άμεσων βλαβών έως 10.000 ευρώ, γ) στην επιδότηση ενοικίου από 300 έως 500 ευρώ τον μήνα δ) στην αποζημίωση ειδικού σκοπού για την αναστολή συμβάσεων εργασίας προς του εργαζομένους και ε) στην πρώτη αρωγή έναντι κρατικής αρωγής προς πληγείσες επιχειρήσεις ύψους έως 4.000 ευρώ.
Την ερχόμενη εβδομάδα η «τακτοποιητική αναθεώρηση»
Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτή τη στιγμή ολοκληρώνεται η τελευταία «τακτοποιητική» αναθεώρηση του ΕΣΠΑ 2014-2020 με στόχο να κατατεθεί στις Βρυξέλλες την ερχόμενη εβδομάδα. Όπως έχει γράψει το insider.gr σε αυτή την αναθεώρηση θα γίνουν οι απαραίτητες διαχειριστικές ενέργειες, δηλαδή οι απεντάξεις έργων και μεταφορές κονδυλιών, ώστε στο τέλος του έτους να φτάσουμε στο 100%, της συνολικής δημόσιας δαπάνης.
Όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές στο insider.gr, δεν υπάρχει περιθώριο για αξιοποίηση περισσότερων χρημάτων από το ΕΣΠΑ 2014-2020, καθώς αν και μετά την τελευταία αναθεώρηση υπάρχουν μη δαπανηθέντα κονδύλια, τότε κάτι θα έχει πάει στραβά και θα πρέπει να επιστρέψουμε χρήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Είμαστε κατά κάποιο τρόπο άτυχοι γιατί βρισκόμαστε στο τέλος της προγραμματικής περιόδου και δεν υπάρχει χρόνος για την αλλαγή της διάθεσης των κονδυλίων, όπως έγινε με την πανδημία. Η υψηλή απορροφητικότητα που έχουμε πετύχει, δεν μας αφήνει διαθέσιμα κονδύλια για να τα αξιοποιήσουμε σε επιδοτήσεις και αποζημιώσεις», σχολιάζει στο insider.gr αρμόδιος παράγοντας.
Αγώνας δρόμου για τις αποζημιώσεις
Η αξιοποίηση των 250 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ 2014-200 λειτουργεί ως ένα ακόμη παράγοντας πίεσης για την ταχεία πληρωμή των προκαταβολών και των αποζημιώσεων στους πληγέντες από τις πλημμύρες. Όπως ανέφερε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Θανάσης Κοντογεώργης μιλώντας στην ΕΡΤ έχει ξεκινήσει η καταβολή των αποζημιώσεων. Αυτή τη στιγμή πάνω από 23.000 αιτήσεις είναι ολοκληρωμένες και έχουν καταχωρηθεί και άλλες 5.000 περίπου προσωρινές και συνεχίζεται η αποτίμηση των ζημιών. Ήδη πάνω από 30 εκατομμύρια αποζημιώσεις έχουν καταβληθεί για τις πρώτες ανάγκες στην οικοσκευή. «Προχωράει η καταγραφή των ζημιών και στις επιχειρήσεις. Οι ζημιές στις επιχειρήσεις είναι σημαντικές και μιλάμε για επιχειρήσεις που αφορούν την περιοχή, τις παραγωγικές μονάδες, αλλά αντιλαμβάνεστε είναι και επιχειρήσεις που είχαν μια εξαγωγική δραστηριότητα και αφορούσαν και βέβαια και το σύνολο της χώρας, θα στηριχθούν στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής, κάνουμε την καταγραφή των ζημιών», ανέφερε ο κ. Κοντογεώργης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, καταγράφονται και οι ζημιές στις καλλιέργειες και τις κτηνοτροφικές μονάδες που καταστράφηκαν. «Εκεί η καταγραφή παίρνει λίγο περισσότερο χρόνο. Όμως αρχές Νοέμβρη ο ΕΛΓΑ δηλαδή ο φορέας για τις ασφαλιστικές και τις αποζημιώσεις στις αγροτικές καλλιέργειες και στις κτηνοτροφικές μονάδες, θα είναι σε θέση να καταβάλει τις πρώτες αποζημιώσεις», ανέφερε ο κ. Κοντογεώργης.
Οι επόμενες προκλήσεις
Πέρα από τις αρχικές προκαταβολές και τις τελικές αποζημιώσεις, τα επόμενα μεγάλα στοιχήματα από τις καταστροφές στη Θεσσαλία είναι δύο:
Πρώτον η αποκατάσταση των ζημιών που έχουν προκληθεί σε σπίτια, επιχειρήσεις και φυσικά στις υποδομές. Οι παρεμβάσεις αποκατάστασης για τις υποδομές αναμένεται να ξεπεράσουν τα 600 εκατ. ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια και θα χρηματοδοτηθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Δεύτερον, η θωράκιση όχι μόνο της Θεσσαλίας αλλά και ολόκληρης της χώρας έναντι των φυσικών καταστροφών με βάση και τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται να διατεθούν 1,5 δισ. ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 για αντιπλημμυρικά και άλλα έργα.
Όπως έχει γράψει το insider.gr το πρώτο μέλημα είναι μαζί με τις Βρυξέλλες μέσω της Task Force που δημιουργήθηκε, να «τρέξουν» όλες οι αναγκαίες κινήσεις με πρώτα βήματα αυτά που αφορούν τα λεφτά του 2023. Μαζί με την ταχύτερη δυνατή υλοποίηση των έργων.