Αύξηση του λαθρεμπορίου, μείωση των δημόσιων εσόδων αλλά και χαμένες θέσεις εργασίας είναι οι αρνητικές επιπτώσεις για την Ελληνική Οικονομία αλλά και για τον κλάδο των καπνικών προϊόντων που αναμένεται ότι θα έχει η προγραμματισμένη αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα προϊόντα καπνού.
Αυτό επισημαίνει η τελευταία μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών με τίτλο: «Επιπτώσεις από τη νέα αύξηση της φορολογίας των προϊόντων καπνού». Σύμφωνα με τη μελέτη, από την 1 Ιανουαρίου 2017, προβλέπεται η αύξηση του αναλογικού συντελεστή ΕΦΚ στα τσιγάρα από 20% σε 26% και του ΕΦΚ στον λεπτοκομμένο καπνό από 156,7 ευρώ σε 170 ευρώ ανά φορολογική μονάδα. Το ελληνικό δημόσιο στοχεύει από την αύξηση αυτή να εισπράξει επιπλέον 121,8 εκατ. ευρώ φορολογικών εσόδων σε ετήσια βάση.
Ωστόσο η αύξηση της φορολογίας των προϊόντων καπνού, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των τιμών (κατά 40-50 λεπτά ανά πακέτο 20 τσιγάρων και 50 λεπτά ανά συσκευασία 30 γραμμαρίων λεπτοκομμένου καπνού), γεγονός που όπως σημειώνεται στη μελέτη θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεγάλη υποχώρηση της κατανάλωσης νόμιμων προϊόντων καπνού και τελικά το ελληνικό δημόσιο δεν θα έχει το προσδοκώμενο αποτέλεσμα για τα φορολογικά έσοδα. Το ΙΟΒΕ σημειώνει μάλιστα ότι η πτώση των φορολογικών εσόδων λόγω μείωσης της ζήτησης των νόμιμων προϊόντων καπνού θα εξανεμίσει την αύξηση των φορολογικών εσόδων λόγω αύξησης του φόρου ανά μονάδα προϊόντος.
Ιδιαίτερη σημασία έχει και το γεγονός ότι το αποτέλεσμα αυτό προκύπτει κυρίως από την επίπτωση στα τσιγάρα, όπου εκτιμάται ότι τα φορολογικά έσοδα θα είναι εν τέλει μειωμένα. Μάλιστα η υστέρηση των εσόδων από τον στόχο του προϋπολογισμού για το 2017 (3,111 δισ. ευρώ) εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ χωρίς σε αυτά να συνυπολογίζεται η μείωση των φορολογικών εσόδων στο έτος εφαρμογής της αύξησης της φορολογίας λόγω αποθεματοποίησης, ούτε η ενδεχόμενη επίδραση από την αύξηση του ελάχιστου μεγέθους της συσκευασίας του λεπτοκομμένου καπνού στα 30 γραμμάρια το 2017.
Παράλληλα η αύξηση των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης στα καπνικά αναμένεται ότι θα ενισχύσει το λαθρεμπόριο προϊόντων καπνού.
Στην ανάλυση του ΙΟΒΕ εκτιμάται ότι η διείσδυση των παράνομων τσιγάρων θα αυξηθεί κατά περισσότερο από 5 ποσοστιαίες μονάδες (σε 30% επί της συνολικής κατανάλωσης τσιγάρων), συγκριτικά με την περίπτωση καμίας αλλαγής στη φορολόγηση των προϊόντων καπνού.
Όσο για τις ευρύτερες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από την αύξηση της φορολόγησης των προϊόντων καπνού, συγκριτικά με το σενάριο καμίας αλλαγής στους φόρους, η αύξηση της φορολογία θα οδηγήσει σε πτώση της προστιθέμενης αξίας στην οικονομία κατά 66 εκατ. ευρω σε ετήσια βάση, της απασχόλησης κατά σχεδόν 1.700 θέσεις εργασίας ισοδύναμης πλήρους απασχόλησης και των εσόδων από φόρους (εκτός από φόρους καπνού) και εισφορές κατά 19, 2 εκατ. ευρώ.
Αν συνυπολογιστεί η απώλεια φόρων και εισφορών λόγω μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας και αύξησης της ανεργίας, εκτιμάται ότι το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα από την αύξηση της φορολόγησης των προϊόντων καπνού θα είναι αρνητικό, αναφέρει η μελέτη του ΙΟΒΕ.
Στην έρευνα του ΙΟΒΕ εκτιμήθηκε επίσης η συνεισφορά του κλάδου παραγωγής και διανομής προϊόντων καπνού στην ελληνική οικονομία. Λαμβάνοντας υπόψη τις διασυνδέσεις του συγκεκριμένου κλάδου με τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας, η ανάλυση του ΙΟΒΕ εκτιμά ότι συνολικά περίπου 1,2 δισ. ευρώ προστιθέμενης αξίας και 28.500 θέσεις εργασίας (σε όρους ισοδύναμης πλήρους απασχόλησης) σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την παραγωγή και το εμπόριο τσιγάρων και άλλων προϊόντων καπνού. Ειδικότερα:
-για το σύνολο της παραγωγής και διανομής προϊόντων καπνού υπολογίζεται ότι για κάθε ευρώ τελικής κατανάλωσης προϊόντων καπνού δημιουργούνται 1,6 ευρώ προστιθέμενης αξίας στο σύνολο της οικονομίας.
-κάθε θέση εργασίας στην καπνοβιομηχανία συνδέεται με 10 θέσεις εργασίας στο σύνολο της οικονομίας, ενώ
-κάθε θέση εργασίας στη διανομή προϊόντων καπνού συνδέεται με 2 θέσεις εργασίας.
Συνολικά, κάθε θέση εργασίας στην παραγωγή και διανομή προϊόντων καπνού συνδέεται με 4 θέσεις εργασίας ισοδύναμης πλήρους απασχόλησης στην ελληνική οικονομία.
