Απαισιόδοξοι φέρονται να είναι οι ηγέτες ορισμένων κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με το ενδεχόμενο συμφωνίας, μέχρι τα τέλη του Δεκεμβρίου για τον κοινοτικό προϋπολογισμό (δηλαδή, για τα κονδύλια που χρηματοδοτούν από τις δράσεις τύπου ΕΣΠΑ έως το Προσφυγικό και άλλες δαπάνες).
Σύμφωνα με τη Welt, η Κομισιόν έχει εντοπίσει αρκετές τρύπες στον προϋπολογισμό της ΕΕ και ως εκ τούτου ζητά αύξηση κατά 66 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα 27 κράτη μέλη πρέπει να συμφωνήσουν μέχρι το τέλος του έτους, αλλά τρία κράτη και μάλιστα εξ αυτών η Γερμανία- αρνούνται.
Στη σύνοδο κορυφής τους στις Βρυξέλλες την περασμένη Παρασκευή, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρώπης διαφωνούσαν για το πόσα κονδύλια πρέπει να διατεθούν στον προϋπολογισμό της ΕΕ τα επόμενα χρόνια, πόσο θα πρέπει να είναι η μελλοντική οικονομική βοήθεια για την Ουκρανία και πώς θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν οι αγορές όπλων.
Οι απόψεις διίστανται σε όλα τα θέματα. Σε τέτοιο βαθμό που ορισμένοι από τους ηγέτες πιστεύουν ότι μπορεί να μην υπάρξει συμφωνία πριν από την καταληκτική ημερομηνία στα τέλη Δεκεμβρίου.
Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) δήλωσε στο φουαγιέ του κτιρίου Europa ότι είναι ακόμη νωρίς για τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, παρόλο που ο χρόνος έχει ήδη προχωρήσει, ενώ πρόσθεσε με διπλωματικό τρόπο πως οι θέσεις των κυβερνήσεων «δεν ήταν όλες σύμφωνες». Όταν ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, ρωτήθηκε αν θα μπορούσε να συμφωνηθεί συμφωνία φέτος, μόνο χαμογέλασε, λέγοντας υπήρχαν «αρκετά διαφορετικές απόψεις» για τον προϋπολογισμό.
Τρία κράτη περιπλέκουν τα πράγματα ιδιαίτερα:
- Η Γερμανία
- Η Ουγγαρία
- Η Γαλλία
Όλα, όμως, για διαφορετικούς λόγους. Συγκεκριμένα:
- Οι Γερμανοί θέλουν να εξοικονομήσουν χρήματα (και έτσι δεν θέλουν να αυξήσουν το κοινοτικό προϋπολογισμό).
- Οι Ούγγροι δεν θέλουν να δώσουν επιδοτήσεις στην Ουκρανία.
- Οι Γάλλοι θέλουν περισσότερα χρήματα για τη δική τους αμυντική βιομηχανία.
Αν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν, η Ουκρανία θα πληγεί περισσότερο. Διότι τον Δεκέμβριο λήγει η τρέχουσα οικονομική βοήθεια της ΕΕ προς τη χώρα.
Η συζήτηση ξεκίνησε από την Κομισιόν. Πριν από τρία χρόνια, μετά από σκληρές συνομιλίες, οι εθνικές κυβερνήσεις συμφώνησαν σε έναν ευρωπαϊκό προϋπολογισμό μέχρι το 2027. Περιλαμβάνει περίπου 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ. Αλλά τώρα ο Επίτροπος της ΕΕ για τον προϋπολογισμό Γιοχάνες Χαν έχει εντοπίσει αρκετά μεγάλα κενά.
Ως εκ τούτου, ζητά αύξηση κατά 66 δισεκατομμύρια ευρώ, η οποία αναλύεται ως εξής:
- Τα 19 δισεκατομμύρια από αυτά θα δαπανηθούν για την αύξηση των επιτοκίων.
- Τα 15 δισεκατομμύρια για την πολιτική ασύλου.
- Τα 10 δισεκατομμύρια προορίζονται για διάφορα υφιστάμενα κονδύλια, για παράδειγμα για τη στήριξη της έρευνας.
- Τα 3 δισεκατομμύρια πρόκειται να εισρεύσουν σε ένα ταμείο για απρόβλεπτα γεγονότα.
- Λίγο κάτω από 2 δισεκατομμύρια προορίζονται για τη διοίκηση των Βρυξελλών.
- Τα 17 δισ. Ευρώ θέλει να δώσει η η ΕΕ θέλει να δώσει στην Ουκρανία.
Επίσης, η ΕΕ θέλει να δώσει 33 δισεκατομμύρια σε δάνεια, αν και αυτό το ποσό δεν έχει συμπεριληφθεί στα 66 δισ. Ευρώ.
Αλλά από όλες τις χώρες, η Γερμανία, το ισχυρότερο μέλος της ΕΕ, αντιστέκεται. «Δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν προς το παρόν όλα όσα έχουν νόημα», λένε κυβερνητικές πηγές. «Πρέπει κανείς να θέσει προτεραιότητες». Η Γερμανία θα συμφωνήσει στη βοήθεια για την Ουκρανία, αλλά δεν υπάρχουν άλλα χρήματα για τις Βρυξέλλες. Αντ' αυτού, το Βερολίνο ζητά αναδιάρθρωση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Με τι ακριβώς θα πρέπει να μοιάζει αυτή η αναδιάρθρωση; Αξιωματούχοι λένε ότι ούτε αυτοί γνωρίζουν. Η Κομισιόν θα πρέπει να υποβάλει προτάσεις.
Η Δανία, η Σουηδία, η Αυστρία και οι Κάτω Χώρες υποστηρίζουν τη γερμανική θέση. Αλλά σύμφωνα με την Κομισιόν, μια ανακατανομή θα σήμαινε λιγότερα χρήματα για άλλους σημαντικούς τομείς. Για παράδειγμα, για την έρευνα, την υγεία και το Erasmus, το πρόγραμμα μέσω του οποίου χιλιάδες νέοι Ευρωπαίοι σπουδάζουν στο εξωτερικό κάθε χρόνο.
«Αυτή η σύνοδος κορυφής έδειξε για άλλη μια φορά ότι πρέπει να περιμένουμε συνεχώς νέες κρίσεις», λέει ο Ράσμους Άντρεσεν, πολιτικός για θέματα κοινοτικού προϋπολογισμού και ευρωβουλευτής των Πρασίνων. «Γι' αυτό πρέπει επιτέλους να καταστήσουμε τον προϋπολογισμό της ΕΕ ανθεκτικό στις κρίσεις και πιο ευέλικτο». Πρόκειται για μια συζήτηση που δεν μπορεί πλέον να αναβληθεί, είπε. «Το γεγονός ότι δεν υπάρχει τίποτα συγκεκριμένο για το θέμα αυτό στην τελική δήλωση και ότι οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αναθέτουν αντ' αυτού στους εαυτούς τους την εξεύρεση συμφωνίας μέχρι το τέλος του έτους δεν στερείται κάποιας ειρωνείας», λέει ο Άντρεσεν. «Αλλά δεν είναι αστείο, διότι το τέλος του έτους είναι πολύ αργά, αν δεν θέλουμε να μπλέξουμε σε μπελάδες στις αρχές του 2024». Δηλαδή, όταν θα αρχίσει το νέο οικονομικό έτος.
Αυτή είναι λοιπόν η κατάσταση: τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη δεν θέλουν να στείλουν νέα κονδύλια στις Βρυξέλλες. Συμφωνούν μόνο -προς απογοήτευση της Κομισιόν- σε βοήθεια για την Ουκρανία. Αλλά ακόμη και αυτές δεν είναι ασφαλείς.
Ο λόγος είναι ο Βίκτορ Όρμπαν. Μόλις πριν από ένα χρόνο, η ΕΕ πάγωσε περίπου 22 δισεκατομμύρια ευρώ από τα λεγόμενα κονδύλια συνοχής για την Ουγγαρία. Επειδή, σύμφωνα με την Επιτροπή, η χώρα παραβίαζε τα πρότυπα του κράτους δικαίου. Τα ταμεία συνοχής υποτίθεται ότι βοηθούν τις φτωχότερες περιφέρειες της Ευρώπης και αποτελούν σημαντική πηγή χρημάτων για τη Βουδαπέστη. Ο πρωθυπουργός Όρμπαν απαιτεί από τις Βρυξέλλες να αποδεσμεύσουν μέρος των κονδυλίων. Μόνο τότε θα συμφωνήσει σε βοήθεια για την Ουκρανία.
Η Ουγγαρία και η ΕΕ, βρίσκονται σε αντιπαράθεση για άλλη μια φορά. Πρόσφατα, ο Όρμπαν έσφιξε το χέρι του Βλαντιμίρ Πούτιν σε μια συνάντηση στην Κίνα - κανένας Ευρωπαίος αρχηγός κυβέρνησης δεν είχε τολμήσει κάτι τέτοιο μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, τουλάχιστον όχι δημοσίως. Αμέσως μετά, ο Όρμπαν αποκάλεσε την ΕΕ «κακή σύγχρονη παρωδία» της Σοβιετικής Ένωσης. Και την Τετάρτη ανάρτησε στο διαδίκτυο μια φωτογραφία που τον δείχνει να φοράει ένα κόκκινο καπέλο του Τραμπ. Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι ο Όρμπαν τρολάρει σκόπιμα την ΕΕ πριν από τη σύνοδο κορυφής, αναφέρει το ίδιο δημοσίευμα.
Ο Όρμπαν σχολίασε τη χειραψία στη σύνοδο κορυφής. Στο φουαγιέ του κτιρίου της Ευρώπης, είπε: «Αυτό ήταν μια στρατηγική. Γι' αυτόν, επρόκειτο για τη διατήρηση ανοικτών διαύλων επικοινωνίας με τη Ρωσία. Μόνο με τη συνέχιση της ανταλλαγής απόψεων με τον Πούτιν θα υπήρχε πιθανότητα για ειρήνη. Η Ουγγαρία ήθελε να στηρίξει την Ουκρανία». Παρ' όλα αυτά, ο Όρμπαν δεν συμφώνησε σε νέα οικονομική βοήθεια για τη χώρα προς το παρόν.
Πρόκειται για μια δύσκολη κατάσταση: Η Γερμανία αντιστέκεται στην αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ, η Ουγγαρία δεν θέλει να μεταφέρει χρήματα στην Ουκρανία. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων μίλησαν για ένα άλλο πρόβλημα. Αυτή τη φορά επρόκειτο για τη Γαλλία και τη λεγόμενη Ευρωπαϊκή Διευκόλυνση Ειρήνης.
Το ταμείο αυτό αποζημιώνει τις χώρες που προμηθεύουν όπλα στην Ουκρανία. Οι Βρυξέλλες ζητούν 20 δισεκατομμύρια ευρώ για αυτό το ταμείο. Αλλά τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν ούτε σε αυτό. Η Γαλλία απαιτεί τα κονδύλια να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για επιχειρήσεις με Ευρωπαίους κατασκευαστές όπλων. Άλλα κράτη, από την άλλη πλευρά, θέλουν να χρησιμοποιηθούν τα χρήματα για την αγορά όπλων από εταιρείες που δεν εδρεύουν στην ΕΕ, αλλά στις ΗΠΑ ή στη Νότια Κορέα, για παράδειγμα. Σύμφωνα με τη Welt είναι αβέβαιο αν θα υπάρξει τουλάχιστον στο σημείο αυτό μια συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους.
