Ροή
Καθοδόν προς τις Βρυξέλλες βρίσκεται το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια, δηλαδή ο «οδικός χάρτης» της χώρας μας για την περαιτέρω μείωση των εθνικών εκπομπών έως το 2030 και την επίτευξη κλιματικά ουδέτερης οικονομίας έως το 2050. Σε σχέση με το υφιστάμενο σχέδιο, μία σημαντική διαφορά είναι η αυξημένη φιλοδοξία για τις ΑΠΕ, οι οποίες στο τέλος της 10ετίας προβλέπεται να καλύπτουν το 44% της ακαθάριστης τελικής κατανάλωσης ενέργειας, έναντι 40% που προβλεπόταν.
Αυτό ανακοίνωσε η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, μιλώντας στο συνέδριο Renewable & Storage Forum. Για την επίτευξη του στόχου του 44%, θα πρέπει το 2030 η εγκατεστημένη ισχύς σε ΑΠΕ να αθροίζει 23,5 GW. Επομένως, μέχρι το τέλος της 10ετίας θα πρέπει να ηλεκτρισθούν επιπλέον έργα 12 GW.
Όπως συμπλήρωσε η υφυπουργός, επιπλέον θα δρομολογηθούν έως το 2030 υπεράκτια αιολικά 2 GW. Παράλληλα, οι στόχοι για την αποθήκευση (δηλαδή όλες τις εφαρμογές μπαταριών και την αντλησιοταμίευση) διαμορφώνεται στα 5,3 GW.
Ενεργειακή εξοικονόμηση
Πέρα από την περαιτέρω «πράσινη στροφή» του ενεργειακού μίγματος, βασικός πυλώνας για τη μείωση των ρύπων είναι η εξοικονόμηση ενέργειας, Όπως προέβλεπε το draft του επικαιροποιημένου Σχεδίου, το οποίο δόθηκε για άτυπη διαβούλευση στους φορείς της αγοράς στα τέλη του καλοκαιριού, στόχος είναι η τελική κατανάλωση ενέργειας να μην ξεπεράσει τα 15,4 εκατ. ΤΙΠ (τόνους ισοδύναμου πετρελαίου), από 21,1 ΤΙΠ το 2021. Βασικό «όχημα» θα είναι η αναβάθμιση κτιρίων κατοικίας, με το ετήσιο ποσοστό αναβαθμίσεων να καθορίζεται σε 1,4% το έτος 2030, οδηγώντας τελικά στην ενεργειακή ανακαίνιση του 19% των κτηρίων κατοικίας στο τέλος της 10ετίας.
Ο συνδυασμός της «επέλασης» των ΑΠΕ με την εξοικονόμηση ενέργειας αναμένεται να οδηγήσει στη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι, με βάση την πρόταση, η μέση τιμή καταναλωτή (προ φόρων κατανάλωσης και ΦΠΑ) θα διαμορφωθεί το 2030 στα 132,6 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, με περαιτέρω μείωση στη συνέχεια. Συγκριτικά, το 2021 ήταν 187,1 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, η οποία εκτιμάται ότι ήδη το 2025 θα έχει υποχωρήσει σημαντικά, στα 149,5 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Μάλιστα, η πτωτική τάση στην τιμή ρεύματος καταναλωτή θα σημειωθεί παρά το γεγονός ότι τα επόμενα χρόνια θα αυξηθεί το κόστος της ενέργειας που συμπληρώνει, εξισορροπεί και αποθηκεύει την ενέργεια από ΑΠΕ. Ωστόσο, το συνολικό κόστος της ηλεκτροπαραγωγής ανά μονάδα που παράγεται θα βαίνει συνεχώς μειούμενο στο μέλλον, χάρις στο φθηνό και διαρκώς αποκλιμακούμενο κόστος των ανανεώσιμων πηγών.
Οι καταναλωτικές δαπάνες
Για την επίτευξη ωστόσο των στόχων θα χρειαστούν σημαντικές επενδύσεις και καταναλωτικές δαπάνες, ώστε να υλοποιηθεί ο μετασχηματισμός του ενεργειακού συστήματος. Έτσι, τα 76 δισ. που θα απαιτηθούν για την επόμενη 7ετία (2024-2030), θα καλυφθούν τα κόστη για ανακαίνιση των κατοικιών, για την αγορά νέων ενεργειακών συσκευών (π.χ. αντλιών θερμότητας για θέρμανση) και αποδοτικού εξοπλισμού, καθώς και νέα μεταφορικά μέσα (ηλεκτρικά Ι.Χ.).
Όπως είναι φυσικό, οι καταναλωτικές δαπάνες για αντλίες θερμότητας, ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ενεργειακά αποδοτικών ηλεκτρικών συσκευών επιβαρύνουν περισσότερο τα νοικοκυριά χαμηλής εισοδηματικής τάξης. Η μη δυνατότητα χρηματοδότησης ενδέχεται να τα οδηγήσει σε «ενεργειακή φτώχεια», καθώς η καθυστέρηση των συγκεκριμένων δαπανών συνεπάγεται υψηλά λειτουργικά κόστη χρήσης για τη θέρμανση και τη μετακίνηση στα επόμενα έτη.
Καθίσταται ιδιαίτερα σημαντική τα επόμενα χρόνια η ανάληψη δράσεων για την επιδότηση και τη διευκόλυνση πρόσβασης στη χρηματοδότηση των νοικοκυριών χαμηλής και μεσαίας εισοδηματικής κατηγορίας. Προγράμματα όπως το «Εξοικονομώ 2021» που περιλαμβάνει ξεχωριστά κίνητρα για τη στήριξη των φτωχών και ευάλωτων νοικοκυριών χωριστού προϋπολογισμού 100 εκατομμυρίων ευρώ, χρειάζεται να ενισχυθούν στο μέλλον, καθώς η μέση ετήσια καταναλωτική δαπάνη που απαιτείται για την «πράσινη μετάβαση» για τα νοικοκυριά χαμηλής εισοδηματικής τάξης εκτιμάται στα 4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025 – 2030.
