Στις παρεμβάσεις που έχουν ήδη γίνει και σε αυτές που δρομολογούνται για την αντιμετώπιση των ζημιών στην Θεσσαλία και τον Έβρο αλλά και στο συνολικό πλάνο της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και την ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού απέναντι στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας την Τετάρτη το πρωί στην Ολομέλεια της Βουλής.
Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι οι φυσικές καταστροφές αποτελούν μια απειλή που πολιορκεί ολόκληρο τον πλανήτη αλλά και την χώρα μας και ότι το θέμα δεν προσφέρεται για σκληρές πολιτικές αντιπαραθέσεις αλλά προϋποθέτει συναινέσεις στηριζόμενες στον ρεαλισμό και στην επιστημονική γνώση. Τόνισε ότι δεν αποτελούν έκτακτα φαινόμενα αλλά ένα συχνότερο φαινόμενο που μπορεί να ξεσπάσει ανά πάσα στιγμή και με ένταση που μπορεί να μην προβλεφθεί εγκαίρως και με όλη την ακρίβεια.
Αναφερόμενος στις καταστροφές στον Έβρο και στην Θεσσαλία σημείωσε ότι πρόκειται για νέες συνθήκες που επικρατούν ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Παγκόσμια, ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη, κατά την τελευταία δεκαετία, μεταξύ 2010 και 2020 τα ακραία καιρικά φαινόμενα αυξήθηκαν κατά 50% σε σχέση με προηγούμενη δεκαετία. «Αντιμετωπίσαμε το θερμότερο καλοκαίρι και φθινόπωρο στην ιστορία του πλανήτη και η Μεσόγειος βρίσκεται στο επίκεντρο και δοκιμάζεται ιδιαίτερα» επεσήμανε ενώ πρόσθεσε ότι σε αυτή την περιοχή δεδομένης της αύξησης της θερμοκρασίας του νερού κατά 2 βαθμούς κατά μέσο όρο, αυξάνεται ο κίνδυνος για τροπικές καταιγίδες και κατά συνέπεια ο κίνδυνος θεομηνιών. Όλα αυτά τα καιρικά φαινόμενα επηρεάζουν αλυσιδωτά το σύνολο των δραστηριοτήτων σε μια χώρα από την αγροτική ζωή μέχρι τον Τουρισμό και την ασφάλεια πολιτών.
Πώς λειτούργησε ο κρατικός μηχανισμός στις πρόσφατες κρίσεις
Κάνοντας έναν απολογισμό της αποτελεσματικότητας του κρατικού μηχανισμού στις πλημμύρες της Θεσσαλίας, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι οι νέες συνθήκες που επιβάλλει η κλιματική κρίση ξεπερνούν πλέον τις αντοχές των υποδομών που είχαν όλες οι χώρες.
«Χρέος είναι όχι να παρατηρεί η χώρα μοιρολατρικά το φαινόμενο αλλά να επεξεργαστεί νέα μέτρα Θα είμαι ο τελευταίος που θα δηλώσω ικανοποιημένος από την διαχείριση των πρόσφατων θεομηνιών από το κράτος μας», είπε επισημαίνοντας ότι υπάρχουν κενά δεκαετιών.
Ωστόσο, υπήρξε άμεση αντίδραση και εκατοντάδες πολίτες απεγκλωβίστηκαν με εναέρια και πλωτά μέσα μεταφέρθηκαν σε χώρους υποδοχής και έγιναν οι πρώτες ενέργειες για γρήγορη και ασφαλή στέγαση ενώ λήφθηκαν μέτρα για την αποτροπή μεγάλης υγειονομικής κρίσης με την καύση 70.000 νεκρών ζώων και 110.000 πτηνών ενώ δόθηκαν αμέσως οδηγίες για καθαρισμό σπιτιών και οργανώθηκαν η διανομή μέσων ατομικής προστασίας και εμβολιασμοί.
Ξεκινά το επίδομα ενοικίου και συγκατοίκησης – Προχωρούν οι αποκαταστάσεις των κτιρίων
Αναφερόμενος στον μηχανισμό κρατικής αρωγής, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι έχει καταγραφεί σημαντική πρόοδος και ότι οι εκταμιεύσεις έχουν προχωρήσει γρήγορα. Έχουν ήδη πιστωθεί στους λογαριασμούς 33.000 νοικοκυριών 120 εκατ. ευρώ, ενώ οι καταβολές συνεχίζονται δύο φορές την εβδομάδα. Έχουν ήδη γίνει πάνω από 36.000 απογραφικές αυτοψίες ενώ προχωρούν και οι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις.
Στο ίδιο πλαίσιο, τις επόμενες ημέρες ξεκινά το επίδομα ενοικίου και συγκατοίκησης με διάρκεια 2 έτη, ενώ προχωρούν και οι αποκαταστάσεις των πλημμυρισμένων κτιρίων. Ήδη έχουν εγκριθεί 120 εκατ.για να καλυφθεί το 80% αποκατάστασης κάθε πλημμυρισμένου κτιρίου με ποσά έως 22.000 ευρώ τα οποία δίνονται με απλή διαδικασία. Ομοίως με κονδύλια ύψους 119 εκατ. ευρώ έχει στηριχθεί και η τοπική αυτοδιοίκηση για τις απαραίτητες παρεμβάσεις.
Οι αποζημιώσεις των αγροτών, κτηνοτρόφων και επιχειρήσεων
Όσον αφορά στις αποζημιώσεις των παραγωγών έχουν εγκριθεί 260 εκατ. και τα 107 εκατ. έχουν ήδη κατατεθεί στους δικαιούχους ενώ οι επιχειρήσεις, πριν από τις γιορτές θα λάβουν προκαταβολή 35% της ζημιάς από το 70% που θα καλυφθεί και με τον ίδιο τρόπο θα αποζημιωθούν και οι παραγωγοί στον Έβρο.
Η αποκατάσταση των υποδομών
Αναφερόμενος στις υποδομές ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι τα σημαντικά έργα υποδομής που κατασκευάστηκαν μετά τον "Ιανό" άντεξαν όλα. «Οι προδιαγραφές που βάζουμε στα νέα έργα θα είναι για να αντέξουν και εντός κόστους που μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε. Το βέβαιο είναι ότι τα έργα του "Ιανού" άντεξαν στον Ντάνιελ. Αυτό είναι αχτίδα αισιοδοξίας», είπε σχετικά.
Όπως επεσήμανε, έχουν ήδη ξεκινήσει αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα στην Δαδιά και στην Πάρνηθα ενώ θα ανακατασκευαστούν και 25 σχολεία σε συνεργασία με την Ένωση Εφοπλιστών.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Μητσοτάκης και στο σιδηροδρομικό δίκτυο.
«Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Πιστεύουμε ότι μπορούμε μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου να αποκαταστήσουμε εμπορική γραμμή Λάρισας - Λιανοκλάδι. Αντίστοιχη παρέμβαση και στο τμήμα από τη Λάρισα στο Βόλο. Ο μεγάλος στόχος η σιδηροδρομική γραμμή Αθήνα - Θεσσαλονίκη να γίνει καλύτερη και η τηλεδιοίκηση να γίνει από την αρχή στο τμήμα που καταστράφηκε.
Οι πόροι και οι πηγές χρηματοδότησης των παρεμβάσεων
Η αποκατάσταση ζημιών θα ξεπεράσει τα 3,3 δισ. ευρώ, κυρίως με ευρωπαϊκούς πόρους αλλά και θα χρειαστεί να συνδράμει και ο κρατικός προϋπολογισμός από το πλεόνασμα της ανάπτυξης και των υψηλότερων εσόδων που φέρνει η πολιτική που ακολουθούμε, σημείωσε ο πρωθυπουργός.
Συγκεκριμένα 200 εκατ. ευρώ από το προηγούμενο ΕΣΠΑ θα πάνε σε αποζημιώσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων και 1,2 δις από το επόμενο ΕΣΠΑ σε έργα υποδομών και διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας.
Ως προς το Ταμείο Αλληλεγγύης σημείωσε ότι αυτή την στιγμή δεν έχει πόρους και μία από τις προσπάθειες είναι να το προικίσουμε με περισσότερους πόρους. Εξασφαλίσαμε πρόσθετη βοήθεια από το Ταμείο Αλληλεγγύης για τις αγροτικές καταστροφές.
Παράλληλα, στα πλαίσια αναθεώρησης ελληνικού σχεδίου για Ταμείο Ανάκαμψης εξασφαλίστηκαν 686 εκατ. ευρώ που θα κατευθύνουμε σε έργα υποδομών στην Μαγνησία και την Θεσσαλία.
