Με την ανανέωση του γερασμένου ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου, αλλά και την ενεργειακή του μετάβαση να αποτελούν τις βασικές προκλήσεις των θαλάσσιων μεταφορών της χώρας για τα επόμενα χρόνια που θα απαιτήσουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων, το υπουργείο Ναυτιλίας προχωρά εντός του 2024 στην εκπόνηση μελέτης που θα προσδιορίσει τις ακριβείς ανάγκες και θα οδηγήσει στον σχεδιασμό μηχανισμού χρηματοδότησης για να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό.
Τα αποτελέσματα της μελέτης πρόκειται να αξιοποιηθούν και στις κρίσιμες διαπραγματεύσεις που βρίσκεται η χώρα μας με την Κομισιόν για τη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης στην ακτοπλοΐα. Σύμφωνα με τον υπουργό Ναυτιλίας, Χρήστο Στυλιανίδη, έχει εξασφαλιστεί ένα κονδύλι της τάξης των 80 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ που μπορεί να φτάσει και τα 500 εκατ. ευρώ σε βάθος πενταετίας. Ποσό, το οποίο σύμφωνα με πηγές της αγοράς δεν αντιστοιχεί με τις ανάγκες ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου για τις οποίες ανάλογα με τις εκτιμήσεις θα απαιτηθούν επενδύσεις από 3 δισ. ευρώ έως και 10 δισ. ευρώ σε βάθος 10ετίας.
Η μελέτη που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους θα προσδιορίσει τις ανάγκες χρηματοδότησης για την αναβάθμιση του ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου, καθώς και των απαραίτητων συνοδευτικών υποδομών στους λιμένες προκειμένου να υποστηριχθεί η λειτουργία των νέων πλοίων. Ακόμη θα καθορίσει τον ορίζοντα της επένδυσης, τις πιθανές ωφέλειες και κόστη που θα προκύψουν σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο από το σχέδιο ανανέωσης και το χρηματοδοτικό κενό των φορέων εκμετάλλευσης. Επίσης θα σχεδιάσει και το εργαλείο χρηματοδότησης για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των φορέων εκμετάλλευσης σε χρηματοδότηση.
Βάσει του προγραμματισμού του υπουργείου Ναυτιλίας, εντός της χρονιάς αναμένεται η υλοποίηση των παρακάτω τριών τμημάτων για τον σχεδιασμό του προγράμματος:
1. Εκτίμηση για τις χρηματοδοτικές ανάγκες ανανέωσης του υφιστάμενου ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου.
2. Ανάλυση κόστους – ωφέλειας της ανανέωσης του στόλου και εκτίμηση του χρηματοδοτικού κενού το οποίο θα πρέπει να καλυφθεί.
3. Σχεδιασμός του εργαλείου/μηχανισμού χρηματοδότησης για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού.
Γερασμένος στόλος – Αυξημένες οι ανάγκες
Οι ανάγκες επενδύσεων είναι ιδιαίτερα αυξημένες καθώς ο ελληνικός ακτοπλοϊκός στόλος είναι γερασμένος, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της εταιρείας συμβούλων XRTC Business Consulting πάνω από 8 στα 10 πλοία του ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου είναι άνω των 20 ετών, μάλιστα το 41% είναι άνω των 30 ετών.
Ένα ιδιαίτερο ζήτημα που έχει να κάνει κυρίως με την ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών όπως η ηλικία των πλοίων, περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις για μείωση των εκπομπών ρύπων αλλά και τα αυξημένα επιτόκια που κάνουν πιο ακριβό τον τραπεζικό δανεισμό.
Η XRTC εκτιμά πως οι ανάγκες χρηματοδότησης έως τα τέλη της δεκαετίας θα ξεπεράσουν τα 3 δισ. ευρώ, ενώ το Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος υπολογίζει την επενδυτική δαπάνη που θα απαιτηθεί για την ανανέωση του στόλου και την προσαρμογή του στις νέες περιβαλλοντικές απαιτήσεις στα 10 δισ. ευρώ.
Παράγοντες της ακτοπλοϊκής αγοράς εκτιμούν πως η δημιουργία μηχανισμών χρηματοδότησης για τη ναυπήγηση νέων πλοίων είναι απαραίτητη, ειδικά αν ληφθεί υπόψη πως σε άλλες χώρες όπως η γειτονική μας Ιταλία έχει εγκριθεί από την ΕΕ κρατική ενίσχυση 500 εκατ. ευρώ για την επιχορήγηση του εκσυγχρονισμού του στόλου των ακτοπλοϊκών εταιρειών.
