Σχεδόν 900% διευρύνθηκε το δημοσιονομικό έλλειμμα της Τουρκίας το 2023. Η διεύρυνση έγινε στη διάρκεια μιας χρονιάς που σημαδεύτηκε από τις προεδρικές εκλογές και δύο καταστροφικούς σεισμούς. Το ποσοστό της διεύρυνσης αν κι εξαιρετικά υψηλό, επικροτήθηκε από την κυβέρνηση, καθώς οι αρχικές προβλέψεις ήταν πολύ χειρότερες.
Το έλλειμμα έφθασε 1,4 τρισ. λίρες δηλαδή (περίπου 46,5 δισ. δολάρια) το 2023 από 142,7 δισ. λίρες το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε σήμερα το υπουργείο Οικονομικών.
Και όμως τα αποτελέσματα ήταν καλύτερα από ό,τι αρχικώς είχε προβλέψει η κυβέρνηση σε ένα πρόγραμμα που έθετε στόχους μέχρι το 2026. Η κυβέρνηση είχε προβλέψει ότι το δημοσιονομικό κενό του περασμένου έτους θα ήταν 1,6 τρισ. λίρες ή περίπου 6,4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.
Οι αγορές δεν έχουν «τρομάξει» από το δημοσιονομικό έλλειμμα
Η αλήθεια είναι ότι οι αγορές δεν έχουν επικεντρωθεί τόσο στη δημοσιονομική επιδείνωση της Τουρκίας. Αντ’ αυτού εστιάζουν στην κυβέρνηση στο εάν υιοθετεί πιο συμβατικές οικονομικές πολιτικές.
Τα φορολογικά έσοδα φάνηκε να αντισταθμίζουν μέρος της αύξησης των δαπανών, κυρίως εξαιτίας της επιβολής νέων ειδικών εισφορών κατανάλωσης. Η κυβέρνηση αύξησε τους φόρους στα καύσιμα κατά περίπου 200% τον Ιούλιο για να χρηματοδοτήσει την αποκατάσταση των ζημιών από τους σεισμούς και αύξησε ένα πλήθος συντελεστών προστιθέμενης αξίας.
Επιπλέον, το υπουργείο Οικονομικών περιόρισε τη στήριξη του στο πρόγραμμα αποταμίευσης που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση και προστατεύει τις καταθέσεις σε λίρες από την υποτίμηση έναντι των σκληρών νομισμάτων. Από τον Ιούλιο, το κόστος της αποζημίωσης των λιρών που έχουν αποταμιευτεί – ένα πρόγραμμα που μοιραζόταν με την κεντρική τράπεζα – τώρα έχει μεταφερθεί εξ ολοκλήρου στη νομισματική Αρχή.
Οι δαπάνες για τους σεισμούς εκτόξευσε το έλλειμμα
Ο Σιμσέκ δήλωσε στο κρατικό πρακτορείο Anadolu τη Δευτέρα ότι αν εξαιρεθούν οι δαπάνες για τους σεισμούς, το έλλειμμα ανέρχεται στο 1,7% του ΑΕΠ.
Από την καταστροφή του Φεβρουαρίου του 2023 έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι σε όλη την Τουρκία και τη Συρία. Η τουρκική κυβέρνηση εκτίμησε την οικονομική ζημία από τους σεισμούς σε περίπου 104 δισ. δολάρια.
Η εκπλήρωση των υποσχέσεων που έδωσε ο Ερντογάν στους ψηφοφόρους αύξησε την πίεση στον προϋπολογισμό. Πριν από τις κάλπες του Μαΐου, η κυβέρνησή του υπέγραψε μέτρα όπως η απότομη αύξηση του κατώτατου μισθού και η πρόωρη συνταξιοδότηση εκατομμυρίων ανθρώπων.
