Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται το «γράψε σβήσε» στο υπουργείο Ανάπτυξης για τα τέσσερα νέα μέτρα κατά της ακρίβειας που ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, καθώς η αγορά αναμένει τη σχετική νομοθετική ρύθμιση και τις υπουργικές αποφάσεις που θα εξειδικεύσουν πλήρως τις νέες δράσεις, φωτίζοντας κάθε «θολό» σημείο και ανοίγοντας τον δρόμο για την άμεση εφαρμογή τους.
Απώτερος στόχος είναι άλλωστε η διαφάνεια στη λειτουργία της αγοράς ώστε οι καταναλωτές να δουν απτά παραδείγματα μείωσης τιμών στα ράφια των σούπερ μάρκετ, την ώρα που σε μια σειρά από βασικά αγαθά, απαραίτητα για κάθε νοικοκυριό, οι τιμές στην Ελλάδα είναι αδικαιολόγητα υψηλές και η κυβέρνηση διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση πως «ο πληθωρισμός της απληστίας» δεν θα γίνει ανεκτός.
- Διαβάστε ακόμα - Σε χαμηλά 22 μηνών οι πληθωριστικές προσδοκίες στην Ευρώπη- Οι κίνδυνοι και η στάση της ΕΚΤ
Νέο κύμα ανατιμήσεων
Κι ενώ η κυβέρνηση μιλά για «φρένο» στις αυξήσεις τιμών και για μειώσεις εν συνεχεία, οι πληροφορίες θέλουν έναν νέο γύρο ανατιμήσεων να καταγράφεται στην οργανωμένη λιανική στην αυγή του 2024. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, μέσα στον Ιανουάριο του 2024 καταγράφονται μεσοσταθμικές ανατιμήσεις από 4,5 έως 5,5% σε περίπου 100 κωδικούς προϊόντων και δη σε όσπρια, ρύζι, φυσικούς χυμούς, αλλαντικά, απορρυπαντικά, σαμπουάν κλπ.
Πρόκειται για προϊόντα που έχουν ανατιμηθεί και το προηγούμενο διάστημα, γεγονός που εντείνει τον προβληματισμό για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς των ελληνικών νοικοκυριών.
Ενδεικτική είναι η τελευταία έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ, η οποία καταδεικνύει πως ο πληθωρισμός στην Ελλάδα «έτρεξε» με ρυθμό 3,5% τον Δεκέμβριο, έπειτα από άνοδο 3% τον Νοέμβριο.
Στο επίκεντρο των ανατιμήσεων παρέμειναν και στο τέλος του προηγούμενου έτους τα τρόφιμα, τα οποία μήνα τον μήνα «σκαρφαλώνουν» με μεγάλες ταχύτητες, καθώς τον Δεκέμβριο ο σχετικός δείκτης «τσίμπησε» κατά 8,9% μετά από αύξηση 9% τον Νοέμβριο.
Διψήφιες δε ανατιμήσεις παρουσίασαν μέσα σε ένα χρόνο το μεταλλικό νερό, τα αναψυκτικά και οι χυμοί φρούτων, σε ποσοστό 12,6%.
Αποκαλυπτικά είναι και τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών Circana (πρώην IRI) που ανακοινώθηκαν χθες και αφορούν στο 11μηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2023. Για το διάστημα αυτό, τα απορρυπαντικά και τα καθαριστικά αναδεικνύονται σε πρωταθλητές των ανατιμήσεων, με τις αυξήσεις τιμών να φτάνουν το 11,6%. Ακολουθούν τα υλικά μαγειρικής με αυξήσεις τιμών 9,4%, τα σνακς με αυξήσεις τιμών 8,5% και τα κατεψυγμένα τρόφιμα με αυξήσεις τιμών 8,3%. Οι μικρότερες αυξήσεις τιμών στη διάρκεια των 11 μηνών του 2023 σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα καταγράφηκαν στα αλκοολούχα ποτά (3,3%).
Γράφονται οι διατάξεις της νομοθετικής ρύθμισης
Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτή τη στιγμή οι επιτελείς του υπουργείου Ανάπτυξης βρίσκονται σε διαδικασία σύνταξης των διατάξεων της νομοθετικής ρύθμισης και των υπουργικών αποφάσεων, προκειμένου να εξειδικευθούν όλα τα τεχνικά ζητήματα που αφορούν στα νέα μέτρα.
Γνωρίζοντας άλλωστε η αγορά πως ο… διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, περιμένει την πλήρη αποκρυστάλλωση των νέων δράσεων που θα ριχτούν σύντομα στη μάχη κατά της ακρίβειας. Η κατάθεση της νομοθετικής ρύθμισης στη Βουλή αναμένεται τις αμέσως επόμενες ημέρες, ώστε από τον Μάρτιο να τεθούν σε εφαρμογή τα νέα μέτρα και για αρχίσουν να καταγράφονται οι πρώτες μειώσεις τιμών.
Τα τέσσερα νέα μέτρα
Υπενθυμίζεται εδώ πως τα τέσσερα νέα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση την περασμένη εβδομάδα έχουν ως εξής:
- Μειώνονται οι παροχές προς τα σούπερ μάρκετ και διασφαλίζονται χαμηλότερες τιμές για τον καταναλωτή.
Το υπουργείο Ανάπτυξης ανακοίνωσε πως περιορίζονται οι συνολικές εκπτώσεις των προμηθευτών στα σούπερ μάρκετ κατά 30% και μεταφέρεται το όφελος στον καταναλωτή με αντίστοιχη μείωση των τιμών των προϊόντων αυτών στα ράφια. Το μέτρο αυτό θα εφαρμοστεί στις κατηγορίες που σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού παρατηρήθηκαν αποκλίσεις, όπως απορρυπαντικά, καθαριστικά σπιτιού, οδοντόκρεμες, αφρόλουτρα/σαμπουάν και βρεφικές πάνες.
Όπως διευκρίνισε ο κ. Σκρέκας, οι προσφορές θα συνεχίζονται κανονικά επί των μειωμένων τιμών, ενώ η μείωση κατά 30% θα εφαρμοστεί λαμβάνοντας υπόψη τα συνολικά στοιχεία της τελευταίας οικονομικής χρήσης των εταιρειών. «Στις πραγματικά καθαρές τιμές θα μπαίνουν οι προσφορές», εξήγησε.
Η μείωση των παροχών προς τα σούπερ μάρκετ αφορά σε μόνιμο μέτρο, ενώ μένει να αποδειχθεί στην πράξη πως μπορεί να εφαρμοστεί, δεδομένου ότι μια σειρά από προϊόντα που ανήκουν στις συγκεκριμένες κατηγορίες σέρνουν εδώ και πολύ καιρό τον χορό των ανατιμήσεων.
- Αποτροπή αδικαιολόγητων ανατιμήσεων.
Για να αποτραπούν αδικαιολόγητες ανατιμήσεις, δεν θα επιτρέπεται στους προμηθευτές που αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων να υλοποιούν προωθητικές ενέργειες για τα προϊόντα που έχουν ανατιμήσει για τρεις μήνες. Αυτό το μέτρο αφορά σε όλα τα προϊόντα που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ. Προφανώς για τους προμηθευτές που διατηρούν σταθερές ή μειώνουν τις τιμές επιτρέπονται κανονικά οι προωθητικές ενέργειες προς όφελος των καταναλωτών.
Σύμφωνα με τον κ. Σκρέκα, οι έλεγχοι με στόχο την αποτροπή των ανατιμήσεων θα πραγματοποιούνται από τη ΔΙΜΕΑ, με εκτεταμένη χρήση ψηφιακών μέσων όπου απαιτείται. Πρόκειται για ένα μέτρο που θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για τις εταιρείες, καθώς όποιες προχωρήσουν σε αδικαιολόγητη αύξηση τιμών, θα χάσουν για ένα τρίμηνο το πλεονέκτημα των προσφορών.
Το μέτρο αυτό έχει τεθεί ήδη σε ισχύ από τις 10 Ιανουαρίου, αμέσως μετά τις ανακοινώσεις της νέας δέσμης δράσεων, ενώ προβλέπεται να εφαρμοστεί για όλο το 2024. Μάλιστα, έρχεται την ώρα που καταγράφεται αυξημένη ένταση των προσφορών στα ράφια των αλυσίδων σούπερ μάρκετ. Αυτή εντοπίζεται κυρίως, σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana, στις δύο μεγάλες κατηγορίες καταναλωτικών αγαθών, ήτοι τα τρόφιμα και τα προϊόντα φροντίδας σπιτιού. Στην πρώτη κατηγορία το ποσοστό του τζίρου που προήλθε από τις προωθητικές ενέργειες αυξήθηκε σε 24,8% και στη δεύτερη σε 25,3%. Συνολικά ο τζίρος των ταχυκίνητων αγαθών που διατέθηκε υπό καθεστώς προσφοράς αυξήθηκε σε 25% το διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2023.
- «Καθαρές» τιμές από το χωράφι στο ράφι.
Για να διασφαλιστεί η απόλυτη διαφάνεια στην εφοδιαστική αλυσίδα από το χωράφι στο ράφι, υποχρεώνονται οι προμηθευτές να πωλούν τα προϊόντα στο λιανεμπόριο σε «καθαρές» τιμές (net – pricing). Επιτρέπεται μόνο πιστωτικό τιμολόγιο ύψους έως 3% για επιστροφές προϊόντων ή φύρας.
Το μέτρο αυτό αφορά σε νωπά φρούτα, λαχανικά και κρέατα και έχει μόνιμο χαρακτήρα. Αναμένεται να εφαρμοστεί στο σύνολο του λιανεμπορίου και να καλύψει ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα.
- Πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους για το βρεφικό γάλα.
Για τις τιμές πώλησης του βρεφικού γάλακτος ορίζεται πλαφόν στο περιθώριο μικτού κέρδους των εταιρειών που εισάγουν, παράγουν και διακινούν το βρεφικό γάλα στην Ελλάδα. Το πλαφόν ορίζεται ως το άθροισμα του λειτουργικού κόστους της εταιρείας για τη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων και εμπορικού κέρδους 7%.
«Θα λάβουμε το λειτουργικό κόστος των εταιρειών στην τελευταία κλεισμένη οικονομική χρήση», εξήγησε ο κ. Σκρέκας.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να μειωθεί αισθητά η τιμή του βρεφικού γάλακτος και να προσεγγίσει τα όρια του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Αναφερόμενος πρόσφατα στους ελέγχους που γίνονται για αθέμιτη κερδοφορία στις εταιρείες που διακινούν το βρεφικό γάλα, μετά τις αποκαλύψεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τιμές - φωτιά συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ο κ. Σκρέκας αποκάλυψε πως «υπάρχουν ευρήματα, τα οποία θα ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες. Υπενθυμίζεται εδώ ότι στην αγορά βρεφικού γάλακτος δραστηριοποιούνται τέσσερις πολύ γνωστές εταιρείες. Σύμφωνα με τον κ. Σκρέκα, οι έλεγχοι έχουν ήδη ολοκληρωθεί στις δύο από τις τέσσερις εταιρείες, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη στις άλλες δύο.
«Τα μέτρα για την ακρίβεια θα φέρουν άμεσα αποτελέσματα στις τιμές», δήλωσε μόλις χθες ο κ. Σκρέκας, μιλώντας στον ΣΚΑΙ, τονίζοντας ότι «δεν θα σταματήσουμε μέχρι να δούμε τον πληθωρισμό να αποκλιμακώνεται». «Θα ανακοινώσουμε τις τιμές των προϊόντων για τα οποία πήραμε τα μέτρα, πριν την εφαρμογή των μέτρων, για να δούμε πόσο θα έχουν μειωθεί οι τιμές», πρόσθεσε ο υπουργός Ανάπτυξης.
«Σε αρκετά προϊόντα, στα οποία διαπιστώθηκαν μεγάλες αυξήσεις, όπως απορρυπαντικά, σαμπουάν, πάνες κλπ, με τα νέα μέτρα οι μειώσεις τιμών στα ράφια των σούπερ μάρκετ αναμένεται να ξεπεράσουν το 15% και ίσως να προσεγγίσουν το 20%», ανέφερε ο κ. Σκρέκας την περασμένη εβδομάδα, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό των Παραπολιτικών.
