Αντιρρήσεων της Κομισιόν σχετικά με τους όρους με τους οποίους «τρέχει» το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη» έχει γίνει αποδέκτης το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ενστάσεις των Βρυξελλών εστιάζονται στο μοντέλο λειτουργίας (αυτοπαραγωγής) των φωτοβολταϊκών -δηλαδή το καθεστώς του ενεργειακού συμψηφισμού (net-metering)- που επιδοτούνται από το πρόγραμμα.
Από την πλευρά του ΥΠΕΝ δεν έχουν ακόμη ληφθεί αποφάσεις για τη στάση που θα ακολουθηθεί, έναντι των ευρωπαϊκών «αστερίσκων». Πάντως, υπάρχουν σκέψεις για δραστικές λύσεις, και πιο συγκεκριμένα για πρόωρο τερματισμό του προγράμματος, στα τέλη Μαρτίου. Σε μία τέτοια περίπτωση, στην πορεία θα επαναπροκηρυχθεί μία δεύτερη ανάλογη δράση, για την επιδότηση οικιακών καταναλωτών για την εγκατάσταση ηλιακών συστημάτων.
Σύμφωνα με την ίδια «γραμμή» σκέψης, υπό εξέταση βρίσκεται η πλήρης απόσυρση του συγκεκριμένου μοντέλου αυτοπαραγωγής, δηλαδή του net-metering, το οποίο αυτή τη στιγμή εφαρμόζεται μόνο σε μικρά ηλιακά συστήματα. Κάτι που θα σήμαινε ότι θα εφαρμόζεται πλέον καθολικά το καθεστώς αυτοπαραγωγής που ισχύει για τα μεγαλύτερα συστήματα, δηλαδή ο ταυτοχρονισμένος συμψηφισμός (net-billing).
Παρενέργειες στην αγορά ρεύματος
Αξίζει να σημειωθεί ότι, με την ενσωμάτωση σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας στην εθνική νομοθεσία, από το 2023 το μοντέλο του ενεργειακού συμψηφισμού εφαρμόζεται μόνο σε μικρά φωτοβολταϊκά συστήματα. Έτσι, δυνατότητα αξιοποίησης του net-metering έχουν πλέον μόνο οικιακές εγκαταστάσεις ισχύος παραγωγής έως 10 kW και εμπορικά – αγροτικά συστήματα μέχρι 100 kW.
Οι Βρυξέλλες κλίνουν αναφανδόν υπέρ του net-billing, έναντι του ενεργειακού συμψηφισμού. Ο λόγος είναι πως στο net-metering ο ιδιοκτήτης του φωτοβολταϊκού συμψηφίζει την ενέργεια που εγχέει το φωτοβολταϊκό στο δίκτυο όταν αυτός απουσιάζει (π.χ. το μεσημέρι), με την ενέργεια που καταναλώνει άλλες ώρες της ημέρας (π.χ. το βράδυ). Ωστόσο, το πρόβλημα σε αυτόν τον συμψηφισμό ενέργειας είναι το γεγονός ότι οι κιλοβατώρες έχουν διαφορετική τιμή στην αγορά, σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα του 24ωρου.
Έτσι, τις μεσημεριανές ώρες (όταν όλα τα φωτοβολταϊκά βρίσκονται στο μέγιστο παραγωγής), οι χονδρεμπορικές τιμές κινούνται σε χαμηλά επίπεδα, ενώ το βράδυ είναι αισθητά μεγαλύτερες. Κάτι που σημαίνει πως ο πάροχος ενός καταναλωτή με σύστημα net-metering, αποκομίζει μικρά έσοδα από τις ηλιακές κιλοβατώρες, ενώ αντίθετα χρειάζεται να εξασφαλίζει ακριβότερη ηλεκτρική ενέργεια, για να καλύπτει τις ανάγκες σε ρεύμα του πελάτη του.
Πέρα από την οικονομική «τρύπα» που δημιουργείται με αυτό τον τρόπο στους προμηθευτές ρεύματος, ένα ακόμη επιχείρημα των Βρυξελλών είναι πως δεν δίνεται κίνητρο τους καταναλωτές για ταυτοχρονισμό – δηλαδή για όσο το δυνατόν περισσότερη κατανάλωση των «ηλιακών» κιλοβατώρων, την ώρα που αυτές παράγονται. Επομένως, με αυτό τον τρόπο οξύνονται μία σειρά προβλήματα στο ηλεκτρικό σύστημα, όπως συμφορήσεις και περικοπές «πράσινης» παραγωγής. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Βρυξέλλες υποστηρίζουν πως επιδοτώντας μάλιστα συστήματα net-metering, μέσω του «Φωτοβολταϊκά στις Στέγες», η χώρα μας ενισχύει ένα μοντέλο αυτοπαραγωγής που προκαλεί σημαντικές στρεβλώσεις.
Στους 11.500 οι ωφελούμενοι στο πρόγραμμα
Στην «κρούση» της Κομισιόν, μία σκέψη του ΥΠΕΝ είναι να καταργηθεί άμεσα το net-metering και για τα μικρά συστήματα, ώστε το αποκλειστικό μοντέλο αυτοπαραγωγής να είναι εφεξής το net-billing. Στο net-billing, η πλεονάζουσα παραγωγή δεν συμψηφίζεται με μεταγενέστερη κατανάλωση, αλλά πωλείται στο σύστημα. Επομένως, σε αυτή την περίπτωση γίνεται συμψηφισμός της αξίας της παραγόμενης και της καταναλισκόμενης ενέργειας.
Καθώς το net-metering είναι το μοντέλο αυτοπαραγωγής για τα επιδοτούμενα οικιακά συστήματα στο «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη», στην πράξη αυτό θα σημάνει και άμεση λήξη του προγράμματος – το οποίο τοποθετείται χρονικά στα τέλη Μαρτίου. Μάλιστα, έως τότε εκτιμάται πως οι ωφελούμενοι, που θα έχουν «κλειδώσει» επιδότηση, θα φτάνουν περίπου τους 11.500.
Επομένως, το πρόγραμμα θα έχει συμβάλει σημαντικά στη διείσδυση των ΑΠΕ στον οικιακό τομέα. Παράλληλα, θα ετοιμαστεί ένα δεύτερο πρόγραμμα, το οποίο θα πάρει τη «σκυτάλη», για net-billing φωτοβολταϊκά.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι υπάρχουν και επιχειρήματα που δεν συνηγορούν υπέρ αυτής της απόφασης, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι το πρόγραμμα έτσι κι αλλιώς ολοκληρώνεται τον Ιούνιο. Κάτι που σημαίνει πως η πρόωρη λήξη του δεν θα έχει σημαντικό αντίκρισμα. Εξάλλου, ανάλογα επιχειρήματα υπάρχουν και υπέρ του σεναρίου να μην αποσυρθεί πλήρως το net-metering, αφού πλέον ισχύει μόνο για μικρά φωτοβολταϊκά, με συνέπεια να είναι περιορισμένες οι όποιες παρενέργειες. Μένει να φανεί, κατά συνέπεια, ποια λύση θα προκρίνει τελικά το υπουργείο.
