Η πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ για τις κατασκευές αναφερόταν, μεταξύ άλλων, σε επενδυτικό κενό ή και σε χρηματοδοτικές ανάγκες για τις κατασκευαστικές εταιρείες, εστιάζοντας όμως στις επιχειρήσεις και στον τραπεζικό τομέα, στον «δρόμο» για την υλοποίηση μεγάλων υποδομών. Ωστόσο, φαίνεται ότι, προς το παρόν τουλάχιστον, παραμένει και το πρόβλημα του «χρηματοδοτικού κενού» από πλευράς του Δημοσίου, δηλαδή η στενότητα πόρων και κεφαλαίων για την κρατική συμμετοχή σε μεγάλα έργα, όπως για παράδειγμα είναι οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού, μαζί με την προέκταση της Λ. Κύμης που έχει δημοπρατηθεί ως δημόσιο έργο, έχει ανάδοχο, αλλά έχει κολλήσει όχι μόνο σε προσφυγές τοπικών Δήμων, αλλά και σε... ερωτηματικά για την εξασφάλιση της χρηματοδότησης.
Για την τελευταία μάλιστα, προ ημερών το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών δημοσίευσε στη «Διαύγεια» απόφαση περί χορήγησης «παράτασης της συνολικής προθεσμίας της σύμβασης με τίτλο: «Παροχή Υπηρεσιών Τεχνικού Συμβούλου για την υποβοήθηση της Διεύθυνσης Οδικών Υποδομών στις διαδικασίες ωρίμανσης των μελετών για τη δημοπράτηση του έργου: “Ολοκλήρωση μελέτης Λεωφ. Κύμης από Ελ. Λεωφ. Ελευσίνας - Σταυρού - Α/Δ Σπάτων (Αττική Οδός) μέχρι τον ανισόπεδο κόμβο (Α/Κ) με Ε.Ο. Νο1”, η οποία αφορά στην εκπόνηση [i] μελέτης ανάλυσης κόστους – οφέλους και [ii] κυκλοφοριακής μελέτης για την επικαιροποίηση των κυκλοφοριακών δεδομένων, μέχρι την 31η -05-2024».
Όπως προκύπτει, θεωρήθηκε «απαραίτητο το προαναφερθέν χρονικό διάστημα για την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο αφορά στην υποστήριξη της Υπηρεσίας (ΔΟΥ) στις συνεννοήσεις και διαβουλεύσεις με τους αρμοδίους εθνικούς και κοινοτικούς φορείς (ΕΕ και ΕΤΕπ) για την έγκριση της ΑΚΟ (ανάλυσης κόστους – οφέλους) και την υποβολή της αίτησης λόγω συγχρηματοδότησης καθώς και ενδεχόμενες τροποποιήσεις που τυχόν απαιτηθούν στην ΑΚΟ ή και στην αίτηση μετά από την υποβολή τους».
Στον «αέρα» (προς το παρόν) οι νέοι δρόμοι στην Αττική – Αναζητείται χρηματοδότηση
Όπως είχαμε αναφέρει και περίπου προ μηνός, για την ώρα φαίνεται να μην υπάρχουν αποφάσεις, ή να μην προβλέπονται, τουλάχιστον άμεσα, εξελίξεις, ούτε να υπάρχει διαθέσιμη χρηματοδότηση, τουλάχιστον από πλευράς του Δημοσίου, αναφορικά με την προώθηση των περίφημων επεκτάσεων της Αττικής Οδού. Υπενθυμίζεται ότι ένα τέτοιο σχέδιο έχει υποβάλει το κοινό σχήμα των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, ΑΒΑΞ για υλοποίηση νέων οδικών αξόνων στην Αττική προς Ραφήνα, Λαύριο και Ελληνικό, που κρίνονται αναγκαίοι για την αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού προβλήματος στο Λεκανοπέδιο, μέσω Πρότυπης Πρότασης (σύμβασης παραχώρησης) εκτιμώμενου ύψους 1,5 – 2 δισ. ευρώ. Παράλληλα, στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών είναι σε αναζήτηση λύσης για έργα άνω των 350 εκατ. ευρώ που αφορούν στην επέκταση της Λεωφόρου Κύμης, επί της ουσίας της πρώτης επέκτασης της Αττικής Οδού (αλλά ως δημόσιο έργο), που πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα projects για την βελτίωση του κυκλοφοριακού της Αθήνας.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών επισημαίνει σε όλους τους τόνους, και σε κάθε ευκαιρία, ότι προτεραιότητα του υπουργείου είναι ο εξορθολογισμός του χαρτοφυλακίου των έργων με βάση τους διαθέσιμους πόρους και τα νέα δεδομένα που δημιούργησαν οι φυσικές καταστροφές. Προφανώς και δηλώνει ότι τα έργα που είναι προχωρημένα (έχουν γίνει διαγωνισμοί, με αναδόχους κ.α.) πρέπει να υλοποιηθούν, αναφέρει ότι θα κάνει ότι είναι δυνατόν για να εξασφαλιστούν πόροι, ωστόσο, μάλλον από τα γεγονότα διαφαίνεται και ο προβληματισμός της για το πώς τα ήδη συμβασιοποιημένα έργα θα υλοποιηθούν.
Οι επεκτάσεις Αττικής Οδού και η Λ. Κύμης
Στην αγορά αλλά και στην κοινωνία έχει καταστεί εμφανές και σαφές ότι οι κεντρικοί οδικοί άξονες της πόλης, αλλά και η Αττική Οδός, έχουν «φρακάρει» και χρειάζονται λύσεις, κι ενώ στο Ελληνικό χτίζεται μια νέα πόλη, με πλήθος υποδομών, που θα προκαλέσει νέο «έμφραγμα» στους δρόμους της Αθήνας. Όπως είχε πει πρόσφατα ο υφυπουργός Υποδομών, Ν. Ταχιάος, μιλώντας στη Βουλή, «όταν υπάρχει μια πρότυπη πρόταση για την υπόγεια σήραγγα που οδηγεί στη Βουλιαγμένης και αντίστοιχα μία πρόθεση δωρεάς μελέτης από τη μεριά ενός άλλου ενδιαφερόμενου, εν προκειμένου της LAMDA, είναι προφανές ότι αυτές οι δύο προτάσεις πρέπει να μπορούν να συζητηθούν. Το βασικότερο, όμως είναι ότι πρέπει να είναι ξεκάθαρο στον κόσμο ότι την πρωτοβουλία των κινήσεων, την πρωτοβουλία όλων των έργων την έχει το Υπουργείο». Ωστόσο, όπως πηγάζει από αυτό, υπάρχει πρόβλημα με τη χρηματοδότηση οδικών αξόνων στην Αττική. «Στην Αττική δεν χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ οδικά έργα. Δεν είναι επιλέξιμα τα οδικά έργα στο πρόγραμμα Μεταφορές στην περιοχή της Αττικής ή την περιοχή της Θεσσαλονίκης», είχε δηλώσει ο κ. Ταχιάος.
Για την δε Λ. Κύμης, ο σχετικός διαγωνισμός ύψους άνω των 350 εκατ. ευρώ που προκηρύχθηκε προ διετίας, έχει προσωρινό ανάδοχο την κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ – ΙΝΤΡΑΚΑΤ, πλην όμως, η σύμβαση παραμένει μετέωρη λόγω έλλειψης διαθέσιμων πόρων, όπως από καιρό έχουμε αναφέρει. Την ίδια ώρα, ως γνωστόν, το project «ταλαιπωρείται» και από προσφυγές. Για το έργο, ως γνωστόν, έχει κατατεθεί στο ΣτΕ προσφυγή από τον Δήμο Νέου Ηρακλείου, με τον νυν δήμαρχο να υποστηρίζει πως ο δήμος είναι μεν υπέρ του έργου καθώς θα υπάρξει αποσυμφόρηση στους δρόμους της πόλης, ωστόσο ο Δήμος διεκδικεί να επεκταθεί η Λεωφόρος Κύμης με «σκεπαστό» το κομμάτι της συνέχειας της λεωφόρου που θα διέρχεται από το Ηράκλειο ώστε να αποφευχθεί, όπως υποστηρίζεται, η διχοτόμηση της πόλης στο τμήμα αυτό. Η εκδίκαση της υπόθεσης παίρνει συνεχώς αναβολές. Κατά πόσο, πάντως, το χρηματοδοτικό «κενό» μπορεί να «κλείσει» με άλλο τρόπο, με άλλο μοντέλο, με διασύνδεση με άλλες συμβάσεις παραχώρησης κ.λπ., αποτελεί μια δύσκολη «άσκηση», παρά τα σενάρια που κατά καιρούς κυκλοφορούν.
Η επέκταση της Λεωφόρου Κύμης έως την Εθνική Οδό σχεδιάζονταν να υλοποιηθεί μέσα στα διοικητικά όρια των Δήμων Λυκόβρυσης - Πεύκης, Ηρακλείου και Κηφισιάς και αναμένονταν να αποσυμφορήσει το δίκτυο των τριών παραπάνω δήμων, και βέβαια να διευκολύνει την πρόσβαση πολλών περιοχών των βορείων προαστίων στην Εθνική Οδό. Με το έργο θα υλοποιηθεί ένα οδικό by pass σε δύσκολο τμήμα της Αττικής Οδού και θα αποσυμφορηθεί η έξοδος Μεταμόρφωσης η οποία σηκώνει όλο το βάρος των μετακινήσεων από/προς την Λεωφόρο Κηφισού. Προβλέπονταν να εξυπηρετεί μέση ημερήσια κυκλοφορία 35.000 οχημάτων την ημέρα, τα οποία θα διακινούνται μεταξύ του κέντρου της Αθήνας (περιλαμβανομένων των περιοχών Ψυχικού, Χαλανδρίου, Αμαρουσίου) και της εθνικής οδού Αθηνών – Λαμίας, βόρεια της Κηφισιάς. Κατά συνέπεια, από την αγορά και το υπουργείο είχε κριθεί ως αναγκαίο για το Λεκανοπέδιο.
Οι Πρότυπες Προτάσεις
Πάντως, όπως ειπώθηκε, οι κατασκευαστές έχουν προτείνει νέα έργα «ανάσα» για το Λεκανοπέδιο μέσω του μοντέλου των Πρότυπων Προτάσεων, για το οποίο όμως επίσης στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών φαίνεται να έχουν ενστάσεις και να θεωρούν ότι χρειάζονται θεσμικές αλλαγές. Ο υφυπουργός Υποδομών κ. Νίκος Ταχιάος έχει ταχθεί υπέρ του νέου εργαλείου μόνο για έργα ΣΔΙΤ και για παραχωρήσεις. Υπενθυμίζεται ότι πέραν της κοινής πρότασης των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού, από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει υποβληθεί και Πρότυπη Πρόταση για τη δημιουργία οδικού άξονα μήκους 40 χιλιομέτρων, που θα συνδέσει την περιοχή της Ελευσίνας με τον ΠΑΘΕ στο ύψος των Οινοφύτων για να αποσυμφορηθεί ο Κηφισός. Ένα έργο που βέβαια, δεν μπορεί να γίνει δίχως τον όμιλο καθώς θα θεωρηθεί ευθέως ανταγωνιστικό της εθνικής οδού Αθηνών – Λαμίας (που η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ελέγχει στο πλαίσιο σύμβασης παραχώρησης).
