Την «αρχιτεκτονική» των επόμενων διαγωνισμών ΑΠΕ, χάρις στην οποία η χορήγηση λειτουργικής ενίσχυσης θα αποτελέσει κίνητρο για την εξοικονόμηση ηλεκτρικού «χώρου», περιλαμβάνει σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ «Ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των πολυεπίπεδων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στους τομείς: α) της διαχείρισης υδάτων, β) της διαχείρισης και προστασίας των δασών, γ) της αστικής ανθεκτικότητας και πολιτικής, δ) της καταπολέμησης της αυθαίρετης δόμησης, ε) της ενεργειακής ασφάλειας», το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση τα μεσάνυχτα του Σαββάτου, 6 Απριλίου.
Όπως έχει ήδη γράψει το Insider.gr, ο ηλεκτρικός «χώρος» θα εξοικονομηθεί από έργα ΑΠΕ τα οποία δεσμεύουν ήδη δυναμικότητα στο σύστημα, έχοντας λάβει όρους σύνδεσης. Με κίνητρο την «ταρίφα», στόχος είναι οι ιδιοκτήτες τους να συναινέσουν είτε σε ενισχυμένο «κόφτη» στην παραγωγή των μονάδων (περιορισμό έγχυσης) είτε σε αυξημένο «κόφτη» σε συνδυασμό με την προσθήκη μπαταρίας.
Όπως επισημαίνεται στο σχέδιο νόμου, η αλλαγή του υφιστάμενου διαγωνισμού τελεί υπό την έγκριση της Κομισιόν. Όσον αφορά το χαρτοφυλάκιο των έργων που θα πριμοδοτηθούν να αποκτήσουν μπαταρία, το μέγεθός της θα προκύψει από εισήγηση της Ομάδας Διοίκησης Έργου που έχει συστήσει το ΥΠΕΝ, για την αντιμετώπιση των παρενεργειών που εγείρονται από την αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ. Κριτήριο της Ομάδας, όπως αναφέρεται σε άλλο άρθρο, θα είναι η μεγιστοποίηση του οφέλους για το σύστημα, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική βιωσιμότητα των έργων.
Διαγωνισμοί και για τις μικρές μονάδες ΑΠΕ
Οι ενισχυμένοι «κόφτες» θα καθοριστούν με την Υπουργική Απόφαση που θα προσδιορίσει και όλες τις υπόλοιπες παραμέτρους του νέου διαγωνιστικού σχήματος. Τέτοιες παράμετροι είναι η συνολική δημοπρατούμενη ισχύς, ο αριθμός των διαγωνισμών ανά έτος, καθώς και οι κατώτερες και ανώτερες τιμές προσφοράς για κάθε διαγωνισμό.
Επίσης, με την Υπουργική θα καθορίζεται ο χρονικός ορίζοντας για την υλοποίηση των έργων που θα προκριθούν. Όπως έχει γράψει το Insider.gr, καθώς με τους ενισχυμένους περιορισμούς έγχυσης και τις μπαταρίες οι εν λόγω σταθμοί θα απελευθερώσουν ηλεκτρικό «χώρο», στόχος του ΥΠΕΝ είναι να τεθούν «σφιχτά» χρονοδιαγράμματα για την κατασκευή και την έναρξη λειτουργίας τους.
Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει επίσης δραστικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο λαμβάνουν αποζημίωση τα μικρότερα έργα ΑΠΕ – φωτοβολταϊκά έως 500 kW και αιολικά έως 6 MW. Πιο συγκεκριμένα, μέσα στους επόμενους μήνες τα νέα έργα αυτών των κατηγοριών θα σταματήσουν να «κλειδώνουν» διοικητικά οριζόμενες ταρίφες, όπως ισχύει έως τώρα. Για να κατακυρώσουν τιμή αναφοράς, θα πρέπει πλέον να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς.
Για τα τελευταία μικρά φωτοβολταϊκά που θα κατακυρώσουν ταρίφες εκτός διαγωνισμών, ισχύουν τρία χρονικά ορόσημα. Το πρώτο είναι πως θα πρέπει να έχουν υποβάλει μέχρι τις 30 Απριλίου στον ΔΑΠΕΕΠ πλήρη φάκελο για λειτουργική ενίσχυση, ενώ το δεύτερο ότι μέχρι την ψήφιση του νομοσχεδίου θα πρέπει να έχουν συνάψει σύμβαση σύνδεσης.
Επίσης, θα πρέπει μέχρι τις 31 Αυγούστου να είναι έτοιμα να ηλεκτριστούν, έχοντας υποβάλει δήλωση ετοιμότητας ή έτοιμα ενεργοποίησης στον αρμόδιο Διαχειριστή. Το χρονικό ορόσημο για τα μικρά αιολικά τοποθετείται στις 31 Δεκεμβρίου 2024.
Νέα δεδομένα στην αυτοπαραγωγή
Ρυθμίσεις του νομοσχεδίου φέρνουν επίσης νέα δεδομένα στην αυτοπαραγωγή, διατηρώντας το καθεστώς του net-metering σε συγκεκριμένες κατηγορίες καταναλωτών και μέχρι συγκεκριμένα όρια ισχύος. Έτσι, με τη ψήφισή του, το net-metering καταργείται για τα νοικοκυριά, εκτός από εκείνα που θα ενταχθούν στο «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη», όσο διατηρείται σε ισχύ το πρόγραμμα.
Επίσης, θα καταργηθεί πλήρως για τις επιχειρήσεις, ενώ στην περίπτωση των αγροτών θα συνεχίσει να εφαρμόζεται για φωτοβολταϊκά έως 30 kW. Χωρίς όριο ισχύος, θα παραμείνει σε ισχύ για σταθμούς ΑΠΕ από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (στους οποίους εντάσσονται και οι ΟΤΑ), όπως και για νομικά πρόσωπα, δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, που επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους δημόσιους σκοπούς καθώς και σταθμών ΑΠΕ που αναπτύσσονται αποκλειστικά, για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και νοικοκυριών που πλήττονται από την ενεργειακή ένδεια.
Για τη σύνδεση συστημάτων αυτοπαραγωγής, ήδη προβλέπεται η αποκλειστική διάθεση 10 MW ανά υποσταθμό στο δίκτυο διανομής. Από αυτά, τα 3 MW προορίζονται για οικιακά συστήματα (έως 10,8 KW εγκατεστημένης ισχύος), ενώ τα 3 MW για αυτοπαραγωγούς του πρωτογενούς τομέα (αγρότες) (έως 50kW). Τα υπόλοιπα 4 MW στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα (λοιπές χρήσεις), σε Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας και σε Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών.
Περικοπές «πράσινης» παραγωγής
Με δεδομένο ότι η διείσδυση των ΑΠΕ πρόκειται να αυξηθεί, με άλλες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, δρομολογούνται επίσης δυνατότητες στον ΑΔΜΗΕ να λειτουργεί το ηλεκτρικό δίκτυο με αυξημένη «πράσινη διείσδυση». Οι δυνατότητες αυτές αφορούν την ευελιξία στην περικοπή «πράσινης» παραγωγής για λόγους ευστάθειας του συστήματος – όταν για παράδειγμα η παραγωγή των ΑΠΕ υπερβαίνει την κατανάλωση ρεύματος (και τις τυχόν εξαγωγές). Σε αυτές τις περιπτώσεις, και με τα υφιστάμενα δεδομένα του συστήματος, η απόρριψη μέρους των «πράσινων» κιλοβατώρων είναι μονόδρομος, για να αποφευχθεί το μπλακάουτ.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ομάδα Διοίκησης Έργου του ΥΠΕΝ θα ετοιμάσει μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2025 ένα μόνιμο πλαίσιο περικοπών, ώστε να δημιουργηθεί μία σειρά προτεραιότητας για την εφαρμογή του «ψαλιδιού» ανά κατηγορία έργων. Επίσης, στο μόνιμο πλαίσιο θα καθορίζονται αρχές διαχείρισης των μπαταριών, όπως και αποδεκτά όρια περικοπών.
Παράλληλη, η δυνατότητα περικοπών θα πρέπει να διευρυνθεί στα μικρά φωτοβολταϊκά, στο δίκτυο διανομής. Για αυτό τον σκοπό, άλλη ρύθμιση προβλέπει πως εντός 6 μηνών θα πρέπει να προστεθεί από τους παραγωγούς ο απαραίτητος εξοπλισμός σε ηλιακά πάρκα ισχύος άνω του 1 MW. Σε βάθος χρόνους, εξοπλισμός τηλεποπτείας θα προστεθεί σε όλα τα έργα στο δίκτυο με ισχύ άνω των 400 kW. Παράλληλα, για όσα μικρά έργα στο δίκτυο διανομής δεν θα υποβάλλονται σε περικοπές, λόγω τεχνικής αδυναμίας, ανοίγει «παράθυρο» να αποζημιώνουν τα μεγαλύτερα έργα, τα οποία για αυτό τον λόγο υφίστανται μεγαλύτερες περικοπές από όσες θα έπρεπε κανονικά.
