Ο "χορός" των επιτοκιακών μειώσεων άνοιξε με επόμενο σταθμό πρωτίστως στην ΕΚΤ, που η κίνησή της θεωρείται προεξοφλημένη από τις αγορές και την Τράπεζα της Αγγλίας. Την αρχή έκανε στις 21 Μαρτίου η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας και συνέχισε την προηγούμενη εβδομάδα η Σουηδία, με μειώσεις των 25 μονάδες βάσης.
Μετά από έναν κύκλο σύσφιγξης που διήρκεσε περίπου δύο χρόνια, οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο ετοιμάζονται για επιτοκιακές μειώσεις, με την ΕΚΤ να προηγηθείται, όπως δείχνουν αυτή τη στιγμή τα πράγματα, από την Fed. Η χρονική συγκυρία ωστόσο προδιαγράφεται δύσκολη και αβέβαιη με φόντο την έκρυθμη γεωπολιτική κατάσταση στη Μέση Ανατολή που θα μπορούσε να ανατρέψει τα δεδομένα για τον πληθωρισμό. Υπό αυτές τις συνθήκες, η συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 6 Ιουνίου γίνεται άκρως ενδιαφέρουσα, όχι μόνο για την πολυαναμενόμενη πρώτη της επιτοκιακή μείωση, αλλά και για τα σήματα που θα στείλει για τις επόμενες κινήσεις της.
Το μεγάλο ερώτημα είναι πόσο γρήγορα θα μειώνονται τα επιτόκια, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις ανησυχίες για τυχόν επανεμφάνιση του πληθωρισμού όσο και τις πιέσεις που θα μπορούσαν να υποστούν τα νομίσματα από ένα ισχυρό δολάριο, εάν η Fed καθυστερήσει να κάνει να κίνηση. Η σουηδική κεντρική τράπεζα δεν έκρυψε την ανησυχία της ότι η πιο χαλαρή νομισματική πολιτική της θα μπορούσε να υπονομεύσει τη σουηδική κορώνα εντείνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις μέσω των εισαγόμενων αγαθών. Την ίδια ακριβώς ανησυχία εκδηλώνουν και οι πιο σκληροπυρηνικοί της Φρανκφούρτης, οι οποίοι φοβούνται ότι εάν η Fed καθυστερήσει να μειώσει τα επιτόκια, το δολάριο θα παραμείνει ισχυρό ασκώντας πτωτικές πιέσεις στο ευρώ με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κόστος εισαγόμενων αγαθών και τον πληθωρισμό.
Όπως ανέφερε πρόσφατο editorial του Insider επικαλούμενο τραπεζικές πηγές, τον Ιούλιο δεν αποκλείεται και δεύτερη μείωση από την ΕΚΤ, για να πέσουν όμως εν συνεχεία οι τόνοι με μία ακόμη μείωση έως τα τέλη του 2024, παρότι υπάρχει και η άλλη πλευρά που θέλει να περιμένει μέχρι το φθινόπωρο για να έχει πιο εμπεριστατωμένη εικόνα.
Πρακτικά της ΕΚΤ και δηλώσεις αξιωματούχων της
Τα πρακτικά από την τελευταία συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 10/11 Απριλίου έδειξαν αυξανόμενες πιθανότητες για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής τον Ιούνιο, ενώ κάποιοι αξιωματούχοι θεωρούσαν σκόπιμη τη μείωση ήδη από τον περασμένο Απρίλιο. Παρότι μια πολύ μεγάλη πλειοψηφία υποστήριξε τη διατήρηση του επιτοκίου καταθέσεων στο 4%, ορισμένα μέλη του δ.σ. εκτίμησαν ότι η στάση πολιτικής έχει αυστηροποιηθεί περαιτέρω στους επτά μήνες από την τελευταία αύξηση επιτοκίων.
Η πλειοψηφία τάχθηκε υπέρ μιας πρώτης μείωσης επιτοκίων τον Ιούνιο, εφόσον ο πληθωρισμός και οι αυξήσεις των μισθών παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα. Ο κίνδυνος μιας καθυστερημένης αντίδρασης όσον αφορά τα επιτόκια, που θα είχε μεγαλύτερο τίμημα ως προς τον περιορισμό της οικονομικής δραστηριότητας, θεωρήθηκε εξίσου υψηλός με τον κίνδυνο μιας πρόωρης αντίδρασης.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής διαφωνούν σχετικά με το πόσο γρήγορα θα μειώσουν το κόστος δανεισμού μετά την κίνηση του Ιουνίου. Τα "γεράκια" θέλουν να προχωρήσουν με προσοχή, καθώς η αύξηση των μισθών και οι ασταθείς τιμές της ενέργειας θα μπορούσαν ακόμη να αναζωπυρώσουν την αύξηση των τιμών, ενώ τα "περιστέρια" υποστηρίζουν ότι ο πληθωρισμός πλησιάζει αρκετά κοντά στο 2% για να επιτρέψει τρεις μειώσεις το 2024.
Ωστόσο, οι περισσότεροι υποστηρίζουν ότι η αναμενόμενη μείωση του Ιουνίου δεν θα είναι η μοναδική, ακόμα κι αν ο συγχρονισμός για περαιτέρω κινήσεις δεν πρέπει να είναι προκαθορισμένη προκειμένου να διατηρήσουν την ευελιξία σε περίπτωση απότομων αλλαγών στις οικονομικές συνθήκες. Σε μία ακόμη ανεπαίσθητη, αλλά σημαντική στροφή στο μήνυμα της ΕΚΤ, οι διαμορφωτές πολιτικής της τοποθετούν τώρα το κόστος της υποτίμησης του στόχου για τον πληθωρισμό στο ίδιο επίπεδο με την υπέρβαση του στόχου, μία αλλαγή λεκτικής για πολλούς που υποστήριζαν ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος ήταν μία υπερβολικά απότομη αύξηση των τιμών.
Ενώ επίσης η ΕΚΤ διακηρύσσει δημοσίως ότι η πολιτική της είναι ανεξάρτητη από αυτή της Fed, οι αποφάσεις της μεγαλύτερης κεντρικής τράπεζας του πλανήτη έχουν αντίκτυπο στις χρηματοοικονομικές συνθήκες διεθνώς, περιορίζοντας συνεπώς την ελευθερία κινήσεων της ΕΚΤ εφόσον μία διεύρυνση της επιτοκιακής απόκλισης αποδυναμώνει το ευρώ και πυροδοτεί εισαγόμενο πληθωρισμό.
Ο Αυστριακός κεντρικός τραπεζίτης Ρόμπερτ Χόλτσμαν, αναφέρθηκε στην Fed και στο δολάριο, το οποίο, όπως είπε, της δίδει τεράστια επιρροή, κάτι που οι διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής της Ευρωζώνης θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους. Υπογράμμισε ότι έως κάποιο βαθμό, τα στοιχεία και οι αποφάσεις της ΕΚΤ επηρεάζονται από την Fed, χαρακτηρίζοντας την Fed και το δολάριο "γορίλα στο δωμάτιο" και εφιστώντας την προσοχή να μην γίνουν βιαστικές κινήσεις.
Ο Βέλγος κεντρικός τραπεζίτης Πιέρ Βουνς δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η ΕΚΤ μπορεί να πιέσει για μειώσεις φέτος, όμως θα πρέπει να επανεξετάσει τον τρόπο με τον οποίο προβλέπει τον πληθωρισμό και διαμορφώνει τη νομισματική πολιτική της, αναφερόμενος προφανώς στο προβληματικό μοντέλο των προβλέψεων της ΕΚΤ. Τάχθηκε υπέρ περισσότερων κινήσεων, υποστηρίζοντας ότι το να παραμένει η ΕΚΤ υπερβολικά αυστηρή για υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα συνιστά μεγαλύτερο κίνδυνο από το προχωρήσει πολύ γρήγορα σε μείωση.
Ωστόσο, ο Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουί ντε Γκίντος, θεωρεί ότι η επιβράδυνση της διαδικασίας παγκοσμιοποίησης θα μπορούσε να πυροδοτήσει πληθωρισμό στο μέλλον. Όπως είπε χαρακτηριστικά στο Reuters, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, το πιθανό σενάριο είναι περισσότερος πληθωρισμός και λιγότερη ανάπτυξη.
Εκτιμήσεις JPMorgan, ING
Η JPMorgan κατεβάζει τον πήχη ως προς το βαθμό χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής φέτος, σημειώνοντας ότι η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός ξεπέρασαν τις προσδοκίες της το προηγούμενο τρίμηνο, πλήττοντας ωστόσο την αισιοδοξία για σημαντικές μειώσεις επιτοκίων. Συνεπώς, οι αναλυτές του αμερικανικού επενδυτικού οίκου εκτιμούν ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν περιορισμένα περιθώρια για νομισματική χαλάρωση φέτος.
Η ευρωπαϊκή οικονομία βγαίνει από τη στασιμότητα, με την JP Morgan να προβλέπει ανάπτυξη 0,7% στην Ευρωζώνη φέτος από 0,5% πέρυσι, αναβαθμίζοντας τις προβλέψεις του για τη γερμανική οικονομία στο 0,2% για φέτος, όπως και για τη Γαλλία στο 0,9%, την Ιταλία στο 0,8% και την Ισπανία στο 2,2%. Την ίδια στιγμή, ο παγκόσμιος πληθωρισμός επιταχύνθηκε στο 3,5% το περασμένο τρίμηνο, με την αύξηση των τιμών να προέρχεται κυρίως από ΗΠΑ και Ευρωζώνη. Τα στοιχεία αυτά ενισχύουν την άποψη ότι οι κεντρικές τράπεζες θα έχουν περιορισμένα περιθώρια χαλάρωσης για φέτος, σύμφωνα με την JP Morgan, η οποία βλέπει μεν κίνηση από την ΕΚΤ τον Ιούνιο, αλλά περιμένει λιγότερες μειώσεις επιτοκίων για το σύνολο του έτους (συνολικά 75 μονάδες βάσης).
Η ING θεωρεί "τελειωμένη υπόθεση" τη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ τον Ιούνιο. Το γεγονός ότι ορισμένα μέλη του δ.σ. της ΕΚΤ είχαν ήδη ζητήσει επιτοκιακή μείωση από τη συνεδρίαση του Απριλίου, καθώς και η επικοινωνιακή πολιτική της κεντρικής τράπεζας από τον Απρίλιο δείχνουν ότι είναι σχεδόν αδύνατον να μην γίνει μείωση τον επόμενο μήνα. Πέραν του Ιουνίου ωστόσο, το μονοπάτι της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ είναι δύσβατο, σύμφωνα με την τράπεζα, η οποία βλέπει τον κίνδυνο του πληθωρισμού να έχει επανέλθει. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ καθοδήγησε την άνοδο του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη τα τελευταία δύο έτη και βρίσκεται και πάλι σε ανοδική τροχιά, αλλά και ότι θα μπορούσε ξανά να ωθήσει τις προβλέψεις της ΕΚΤ για το 2025 πάνω από το 2%. Η όποια ένδειξη επανεμφάνισης πληθωρισμού σε συνδυασμό με μεγαλύτερη βελτίωση της οικονομίας θα περιορίσουν τα περιθώρια χειρισμών της ΕΚΤ. Για το λόγο αυτό, η ING δεν αναμένει μεγαλύτερες μειώσεις από 75 μονάδες βάσης από την ΕΚΤ φέτος.
Όσο για την Τράπεζα της Αγγλίας, η ING εκτιμά ότι μετά την πρόσφατη συνεδρίασή της δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ότι βρίσκεται πολύ κοντά στην πρώτη μείωση των επιτοκίων και αυτό είναι πιθανόν να γίνει τον Ιούνιο, παρότι θα προηγηθούν δύο ανακοινώσεις για τον πληθωρισμό πριν από αυτή τη συνεδρίαση. Η τράπεζα θεωρεί ότι η Τράπεζα της Αγγλίας θα μειώσει τα επιτόκια πριν από την Fed και συνολικά αναμένει για φέτος τρεις μειώσεις των επιτοκίων.
Πώς επηρεάζονται μετοχές, ομόλογα
Εν αναμονή της κίνησης της ΕΚΤ τον Ιούνιο, οι επενδυτές βλέπουν τις ευρωπαϊκές μετοχές και τα ομόλογα να καθοδηγούν τις διεθνείς αγορές φέτος, καθώς οι επιτοκιακές μειώσεις θα τονώσουν τις δαπάνες και θα οδηγήσουν σε πτώση των ομολογιακών αποδόσεων.
"Πρόκειται για σημείο καμπής για την Ευρώπη", αναφέρει στο Reuters ο Φλόριαν Λέλπο της ελβετικής Lombard Odier Investment Management, ο οποίος είναι θετικά διακείμενος απέναντι στις ευρωπαϊκές και βρετανικές μετοχές.
Ο Πολ Φλουντ, διαχειριστής χαρτοφυλακίου της Newton Investment Management, ανέφερε ότι αγοράζει βρετανικές μετοχές και ότι είναι θετικός απέναντι στα βρετανικά κρατικά ομόλογα επειδή υπάρχει μεγαλύτερη δυναμική για επιτοκιακές μειώσεις από την Τράπεζα της Αγγλίας.
Ο δείκτης FTSE 100 στο Λονδίνο άγγιξε νέο ιστορικό υψηλό μετά τη συνεδρίαση της Τράπεζας της Αγγλίας. Ο STOXX 600 της Ευρώπης ενισχύθηκε 3% αυτή την εβδομάδα, στην καλύτερη εβδομάδα από τον Ιανουάριο.
Τα ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα θα μπορούσαν να παρουσιάσουν καλύτερες επιδόσεις από τις ΗΠΑ, εξακολουθώντας ωστόσο να παρουσιάζουν έντονη μεταβλητότητα, καθώς οι προοπτικές για τον πληθωρισμό είναι απρόβλεπτες, σύμφωνα με αναλυτές και επενδυτές.
Ωστόσο, η απόκλιση ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού θα αποτυπωθεί πιο έντονα στις αγορές συναλλάγματος με το δολάριο να παραμένει ισχυρό. Το ευρώ υποχωρεί μέχρι στιγμής φέτος κατά 2,6% στο 1,07 έναντι του δολαρίου, ενώ η στερλίνα σημειώνει πτώση 2%. Ο Μάθιου Σγουάνελ, οικονομολόγος της BNP Paribas, θεωρεί ωστόσο ότι αυτό δεν συνιστά ιδιαίτερο κίνδυνο για τη Βρετανία, ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της οποίας είναι η ΕΕ.
