Μέσα στο τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα γνωρίζουν τις κατευθυντήριες οδηγίες της Κομισιόν για την κατάρτιση των εθνικών μεσοπρόθεσμων σχεδίων που θα καταθέσουν το φθινόπωρο με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, όπως δήλωσε σήμερα ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πάολο Τζεντιλόνι κατά την παρουσίαση των εαρινών προβλέψεων της Κομισιόν.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο επίτροπο 11 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν το 2023 πάνω από 3% δημοσιονομικό έλλειμμα και ο αριθμός αυτός θα παραμείνει σταθερός το 2024 πριν υποχωρήσει στα εννέα κράτη-μέλη το 2025. Αντίστοιχα μέχρι το 2025 το χρέος προς το ΑΕΠ θα είναι υψηλότερο του 80% σε 12 κράτη μέλη της ΕΕ.
Ο ίδιος δεν προχώρησε σε κάποια πρόβλεψη για το αν κάποια και ποια από αυτά τα κράτη-μέλη θα πουν σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (EDP), καθώς αυτό όπως είπε θα φανεί από τις κατευθυντήριες οδηγίες («reference trajectory») για τις πρωτογενείς δαπάνες που θα δώσει η Κομισιόν στα κράτη μέλη στα τέλη Ιουνίου, ώστε να προετοιμαστούν και τα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά σχέδια που θα υποβληθούν τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου.
Σημειώνεται πως αυτές τις κατευθυντήριες οδηγίες αναμένει και η χώρα μας για τη σύνταξη του τετραετούς προϋπολογισμού με βάση το ανώτατο όριο αύξησης των δαπανών που θα καθοριστεί μετά από τις συζητήσεις με την Κομισιόν.
Ενόψει αυτών των κρίσιμων διαπραγματεύσεων μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ και της Κομισιόν ο κ. Τζεντιλόνι επανέλαβε τις δηλώσεις του για ένα «θερμό δημοσιονομικό καλοκαίρι» σημειώνοντας και πάλι ότι θα υπάρξει η απαραίτητη ευελιξία.
Μιλώντας για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες σημείωσε πως «όταν ξεκινάς μια νέα διαδικασία θέλει υπομονή και ευελιξία. Σχεδόν όλες οι χώρες δουλεύουν για το νέο περιβάλλον. Θα έχουμε ένα θερμό δημοσιονομικό καλοκαίρι ξεκινώντας από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Θα υπάρξει μια περίοδος προσαρμογής λόγω του πολιτικού κύκλου και των νέων κανόνων αλλά θα τηρήσουμε τα χρονοδιαγράμματα με την απαραίτητη ευελιξία», πρόσθεσε.
Όπως είπε ο κ. Τζεντιλόνι τα δημοσιονομικά ελλείμματα των κρατών-μελών της ΕΕ παρέμειναν σταθερά το 2023 και αναμένεται να μειωθούν το 2024 και το 2025 κυρίως της ολοκλήρωσης της διαδικασίας απόσυρσης των μέτρων στήριξης λόγω των υψηλών τιμών ενέργειας. Από την άλλη μεριά λόγω του αυξημένου κόστους εξυπηρέτησης του χρέους και της χαμηλότερης ανάπτυξης η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να παραμείνει σταθερή φέτος στο 82,9% και να αυξηθεί οριακά κατά 0,4 μονάδες βάσης το 2025.
Η ευρωπαϊκή οικονομία αλλάζει σελίδα
Σε ό,τι αφορά τις μακροοικονομικές προβλέψεις ο κ. Τζεντιλόνι σημείωσε πως η «ευρωπαϊκή οικονομία αλλάζει σελίδα» και τόνισε τον σημαντικό ρόλο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που υποστηρίζει τις δημόσιες επενδύσεις σε μια εποχή που οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα υποχωρούν.
Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν η ανάπτυξη του ΑΕΠ της Ευρώπης το 2024 αναμένεται στο 1% και της Ευρωζώνης στο 0,8%. Το 2025 αναμένεται επιτάχυνση της ανάπτυξης στο 1,6% στην ΕΕ και στο 1,4% στην Ευρωζώνη. Ο πληθωρισμός της ΕΕ αναμένεται να επιβραδυνθεί από το 6,4% το 2023, στο 2,7% το 2024 και το 2,2% το 2025. Στην Ευρωζώνη αντίστοιχα αναμένεται να διαμορφωθεί στο 2,5% το 2024 και το 2,1% το 2025 φτάνοντας στον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (2%) στα τέλη της επόμενης χρονιάς.
Υπενθυμίζεται ότι για τη χώρα μας η Κομισιόν εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι της τάξης του 2,2% φέτος (και πάλι υπερδιπλάσιος από ότι στην ΕΕ), έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για 2,3%, ενώ για το 2025 διατηρεί την πρόβλεψη στο 2,3%.
Βασικός οδηγός της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας θα είναι η ιδιωτική κατανάλωση, καθώς οι μισθοί αυξάνονται και δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας υποστηρίζοντας το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Αντισταθμιστικά όμως λειτουργούν οι αυξημένες διαθέσεις των νοικοκυριών για αποταμίευση που μπορεί να περιορίσουν την κατανάλωση. Όπως είπε ο κ. Τζεντιλόνι όσο υπάρχει αβεβαιότητα λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων στην ευρύτερη περιοχή θα αυξάνεται η διάθεση για αποταμίευση.
Από την άλλη μεριά οι συνολικές επενδύσεις αναμένεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση να παραμείνουν σε πτωτική τροχιά το 2024 και να καταγράψουν σταδιακή άνοδο το 2025, κυρίως λόγω της μείωσης των επενδύσεων σε κατοικίες αλλά και της πιο αργής υποχώρησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Υπό αυτή την σκοπιά όπως είπε ο ευρωπαίος επίτροπος φαίνεται η σημασία του NextGenerationEU που αυξάνει τις δημόσιες επενδύσεις, ενώ οι χώρες που οδηγούν σε καλύτερη εφαρμογή των σχεδίων Ανάκαμψης εμφανίζουν και υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης.
Κίνδυνοι και προοπτικές
Μιλώντας για τους βασικούς κινδύνους ο κ. Τζεντιλόνι είπε πως αυτοί προέρχονται «κυρίως από το εξωτερικό περιβάλλον και έχουν να κάνουν με την πολιτική αβεβαιότητα που δημιουργούν οι πολλές εκλογικές αναμετρήσεις εντός του 2024, αλλά και τις γεωπολιτικές εντάσεις με τους πολέμους στην ευρύτερη περιοχή».
Ακόμη, ο Ευρωπαίος επίτροπος προειδοποίηση πως το «τελευταίο μίλι της αντιμετώπισης του πληθωρισμού μπορεί να είναι πολύ δύσκολο, και τελικά να μειωθούν τα επιτόκια με χαμηλότερο ρυθμό από τον αναμενόμενο.
Από την άλλη, όπως είπε ο κ. Τζεντιλόνι η ιδιωτική κατανάλωση μπορεί να εκπλήξει θετικά ειδικά αν μειωθεί η τάση αποταμίευσης από τα νοικοκυριά, ενώ οι επενδύσεις στην αγορά κατοικίας μπορεί να ανακάμψουν γρηγορότερα από το αναμενόμενο.
