Θετικά αποτελέσματα ως προς το αντίκτυπο που θα έχει στην Κύπρο η ηλεκτρική διασύνδεσή της με την Ελλάδα (μέσω της Κρήτης), προέκυψαν από την επικαιροποιημένη μελέτη κόστους – οφέλους που πραγματοποίησε ο ΑΔΜΗΕ για το έργο. Τα αποτελέσματα αυτά πρόκειται να παρουσιαστούν από τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ στο κυπριακό Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, στο πλαίσιο της διήμερης επίσκεψης που θα πραγματοποιήσουν τα στελέχη του Διαχειριστή από αύριο, 4 Ιουνίου.
Υπενθυμίζεται ότι η διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, προϋπολογισμού 1,9 δισ. ευρώ, αποτελεί το πρώτο σκέλος του Great Sea Interconnector, στο πλαίσιο του οποίου προβλέπεται σε δεύτερο χρόνο η διασύνδεση Κύπρου – Ισραήλ. Φορέας υλοποίησης είναι ο ΑΔΜΗΕ, με τη διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου να βρίσκεται υπό υλοποίηση, καθώς η Nexans ήδη κατασκευάζει το υποβρύχιο καλώδιο.
Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα έγινε το πρώτο βήμα ώστε, έστω και πρόσκαιρα, να αποτραπεί ο κίνδυνος να σταματήσει η κατασκευή του καλωδίου από τη γαλλική εταιρεία. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έκανε δεκτές τις εισηγήσεις του ΑΔΜΗΕ, ενσωματώνοντάς τις στην απόφαση που έλαβε την προηγούμενη εβδομάδα για τη μεθοδολογία εσόδου για το έργο.
Όφελος για την Κύπρο
Πέρα από το γεγονός ότι θα άρει την ενεργειακή απομόνωση της μόνης πλέον χώρας της Ε.Ε. που δεν διασυνδέεται με κάποιο άλλο κράτος-μέλος, η διασύνδεση εντάσσεται στα σχέδια των Ευρωπαίων Διαχειριστών για τη δημιουργία ηλεκτρικών «λεωφόρων» που θα διασχίζουν τη Γηραιά Ήπειρο (και τις όμορες χώρες) και θα επιτρέψουν τη μέγιστη διείσδυση των ΑΠΕ, με ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού.
Όσον αφορά την οικονομική της βιωσιμότητα, αυτή έχει αποδειχθεί από τη μελέτη κόστους – οφέλους, που έχει ήδη πραγματοποιηθεί. Εξάλλου, στη συγκεκριμένη μελέτη βάσισε η Κομισιόν την απόφασή της να χρηματοδοτήσει το πρότζεκτ με 657 εκατομμύρια.
Η επικαιροποίηση της μελέτης ζητήθηκε επίσημα από την Κυπριακή Δημοκρατία, ώστε να τεκμηριωθεί ότι το όφελος για το νησί είναι μεγαλύτερο από το κόστος που θα κληθούν να αναλάβουν οι Κύπριοι καταναλωτές για την υλοποίηση της διασύνδεσης. Υπενθυμίζεται ότι το έργο θα επιβαρύνει τους καταναλωτές σε Ελλάδα και Κύπρο, μέσω των χρεώσεων χρήσης συστήματος, κατά 37% και 63%, αντίστοιχα. Η τεκμηρίωση αυτή τέθηκε ως προϋπόθεση στην απόφαση που έλαβε το Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου τον περασμένο Φεβρουάριο, ώστε το κυπριακό Δημόσιο να «εισέλθει» ως μέτοχος τον φορέα υλοποίησης.
Η νέα ανάλυση βασίστηκε στην ίδια μεθοδολογία της αρχικής μελέτης, με επικαιροποιημένα ωστόσο στοιχεία για τις δύο αγορές ηλεκτρικής ενέργειας – όπως π.χ. για τη διείσδυση των ΑΠΕ. Αν και τα ακριβή της αποτελέσματα θα γίνουν γνωστά μετά την αυριανή παρουσίασή της στο κυπριακό Υπουργείο Ενέργειας, το γενικό συμπέρασμα είναι πως από το έργο προκύπτει σημαντικό όφελος για το νησί.
Καταλύτης για επόμενες κινήσεις
Όπως είναι φυσικό, η επικαιροποίηση δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε να ενεργοποιηθεί άμεσα η «είσοδος» της Κύπρου στον φορέα υλοποίησης. Μία εξέλιξη που με τη σειρά της μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για να δρομολογηθούν νέες θετικές εξελίξεις για τη διασύνδεση – κατ' αρχάς αναφορικά με τη διεύρυνση της μετοχικής σύνθεσης του φορέα.
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα το κρατικό αμερικανικό fund DFC εξέφρασε επίσημα το ενδιαφέρον του να συμμετάσχει στο Great Sea Interconnector -έπειτα από οικονομική και τεχνική αξιολόγηση του έργου- με τη συμμετοχή του να έχει τη μορφή είτε συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο, είτε δανειοδότησης, είτε συνδυασμού των δύο. Ενδιαφέρον για είσοδο στον φορέα υλοποίησης έχουν εκφράσει επίσης το ισραηλινό fund Aluma όπως και η TAQA, μεγάλο επενδυτικό fund με έδρα το Άμπου Ντάμπι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της διήμερης επίσκεψης στην Κρήτη, η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ θα έχει επίσης συναντήσεις με παραγωγικούς φορείς του νησιού, με αντικείμενο τη μεσοπρόθεσμη μείωση του ενεργειακού κόστους που μπορεί να επιφέρει η διασύνδεση. Επίσης, θα γίνουν συναντήσεις με τοπικούς παραγωγούς ενέργειας, με τους οποίους θα συζητηθούν θέματα όπως η εξέλιξη της διείσδυσης των ΑΠΕ.
Αναγκαία η στήριξη από τους Ρυθμιστές
Συνάντηση θα υπάρξει και με την Ολομέλεια της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), στο πλαίσιο της οποίας θα συζητηθούν οι τροποποιήσεις που είναι απαραίτητο να γίνουν στη μεθοδολογία εσόδου από την κυπριακή πλευρά. Οι τροποποιήσεις θα γίνουν στη μεθοδολογία που ενέκρινε πέρυσι η ΡΑΕΚ.
Το γεγονός πάντως ότι έως τώρα το ρυθμιστικό πλαίσιο για το έργο ήταν στον αέρα (και στις δύο χώρες), είχε ως συνέπεια τη μη καταβολή των επόμενων δόσεων προς τη Nexans, με τη γαλλική εταιρεία να στείλει τελεσίγραφο για την παύση των εργασιών κατασκευής του καλωδίου. Έτσι, το πρόσφατο «πράσινο φως» της ελληνικής Ρυθμιστικής Αρχής δημιουργεί «χώρο» για διαπραγμάτευση του ΑΔΜΗΕ με τη Nexans, ώστε η γαλλική εταιρεία να συνεχίσει τις εργασίες.
Προκειμένου πάντως να εκλείψει πλήρως αυτός ο κίνδυνος, θα πρέπει να δρομολογηθούν άμεσα οι αποφάσεις που εκκρεμούν από τις Ρυθμιστικές Αρχές των δύο χωρών. Έτσι, τη στιγμή που το έργο αντιμετωπίζει σημαντικούς γεωπολιτικούς κινδύνους, όπως και τεχνικές προκλήσεις για να υλοποιηθεί -αποτελώντας την πιο περίπλοκη ηλεκτρική διασύνδεση που υλοποιείται αυτή τη στιγμή- είναι απαραίτητο οι Ρυθμιστές των δύο χωρών να σταθούν αρωγοί στην υλοποίησή του. Κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας «οδικός χάρτης» για τη διευθέτηση όλων των ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων, μέσα σε ορατό χρονικό ορίζοντα.
