Ροή
Την άποψή της πως ο πληθωρισμός θα παραμείνει πάνω από τον στόχο του 2% και το 2025, εξέφρασε την Πέμπτη η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, στην καθιερωμένη Συνέντευξη Τύπου, διαμηνύοντας παράλληλα πως δεν θα υπάρξει καμία προδέσμευση για χρονοδιάγραμμα μειώσεων επιτοκίων, στον απόηχο της σημερινής περικοπής του κόστους δανεισμού κατά 25 μονάδες βάσης που υπήρξε σχεδόν ομόφωνη (μόνο ένα μέλος του ΔΣ ήταν αντίθετο, αλλά δεν αποκαλύφθηκε το όνομά του).
Εμπόδια στην πορεία
«Δεδομένου του αναβαθμισμένου outlook για τον πληθωρισμό, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και της ισχυρής μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι πλέον κατάλληλο να μετριάσουμε τον βαθμό σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής μετά από 9 μήνες αμετάβλητων επιτοκίων», τόνισε η κα. Λαγκάρντ, προσθέτοντας πως η ταχύτητα με την οποία θα κινηθεί η ΕΚΤ για μειώσεις επιτοκίων είναι «πολύ αβέβαιη» και έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για «αναταράξεις και εμπόδια» στη διαδρομή που μπορεί να εκπλήξουν, τόσο ως προς την ύπαρξη όσο και ως προς το μέγεθός τους. «Αυτό που ξέρουμε, όμως, είναι ότι ο δρόμος θα είναι ανώμαλος» συμπλήρωσε. «Κάποια από αυτά γνωστά, με συνέπεια να υφίστανται και άλλες οδοί διαφυγής και κάποια άγνωστα, με αποτέλεσμα να ψάχνονται ήδη οι καλύτερες εναλλακτικές διαδρομές» δήλωσε.
«Δεν θα σας πω σήμερα ή κάποια στιγμή αργότερα αν θα επιλέξουμε να κάνουμε αυτό ή εκείνο. Αυτό που θα σας πω είναι πως πάντα θα πρέπει να έχουμε αρκετά στοιχεία για να λαμβάνουμε τις αποφάσεις μας» αποσαφήνισε, σχολιάζοντας πως δεν θα υπάρξει καμία προδέσμευση για χρονοδιάγραμμα μειώσεων επιτοκίων, με μια νέα περικοπή τον Ιούλιο να απομακρύνεται από το κάδρο και να φαίνεται πως το ραντεβού δίδεται για τον Σεπτέμβριο.
«Βρισκόμαστε σήμερα σε μια φάση επιστροφής; Δεν θα το έλεγα. Παίρνουμε τις αποφάσεις μας βάσει δεδομένων. Θα χρειαστούμε αυτά τα δεδομένα και περισσότερη ανάλυση για να επιβεβαιώσουμε συνεχώς ότι βρισκόμαστε σε αυτήν την αποπληθωριστική πορεία. Ξέρουμε λοιπόν τον προορισμό. Γνωρίζουμε την κατεύθυνση που ακολουθούμε, γνωρίζουμε τη μεθοδολογία. Γνωρίζουμε τον όγκο των πολλαπλών δεδομένων που θα πρέπει να λαμβάνουμε, αλλά δεν μπορώ να επιβεβαιώσω ότι υπάρχει μια διαδικασία απομείωσης των επιτοκίων. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο, αλλά εξαρτάται από τα δεδομένα. Και αυτό που είναι πολύ αβέβαιο, είναι η ταχύτητα με την οποία ταξιδεύουμε και ο χρόνος που θα χρειαστεί για φτάσουμε στον προορισμό μας. Και αυτό θα καθοριστεί και πλάι από τα δεδομένα που λαμβάνουμε», διαπίστωσε.
Όσον αφορά τις προβολές για τον πληθωρισμό, η γλώσσα που χρησιμοποιεί η Γαλλίδα αξιωματούχος δεν προοικονομεί σε καμία περίπτωση νέα μείωση επιτοκίων, καθώς όπως τόνισε ο πληθωρισμός των υπηρεσιών ενισχύθηκε «αισθητά», οι πιέσεις στις τιμές παραμένουν υψηλές ενώ και οι μισθοί εξακολουθούν να αυξάνονται γρήγορα.
Η «Σιδηρά Κυρία» της ΕΚΤ υπογράμμισε ότι αναμένει ότι η οικονομία της Ευρωζώνης θα συνεχίσει να ανακάμπτει καθώς οι υψηλότεροι μισθοί και η βελτίωση των συνθηκών στο εμπόριο θα οδηγήσουν υψηλότερα τα πραγματικά εισοδήματα, ενώ προειδοποίησε ότι μια πιο αδύναμη ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας και μια κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ μεγάλων οικονομιών θα είχαν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία της ζώνης του ευρώ.
Παράλληλα, οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη είναι «ισορροπημένοι βραχυπρόθεσμα», αλλά κινούνται καθοδικά μεσοπρόθεσμα, σύμφωνα με την , ενώ όπως επεσήμανε το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να μειώσει τα επιτόκια «επειδή η εμπιστοσύνη στο μονοπάτι που ακολουθούμε έχει αυξηθεί τους τελευταίους μήνες».
Οι 3 τομείς - «κλειδί» για ερμηνεία των δεδομένων
Επίσης, η κα Λαγκάρντ εξήρε την «αξιοπιστία» και την «στιβαρότητα» των προβλέψεων της ΕΚΤ, που επανήλθαν μετά το κύμα «αμφισβήτησης» και «δυσπιστίας» που ξέσπασε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, επαναλαμβάνοντας πως οι αποφάσεις των υπεύθυνων χάραξης νομισματικής πολιτικής θα εξαρτηθούν από τα εισερχόμενα δεδομένα και θα μείνουν data - depended, ενώ αποκάλυψε πως ο τρόπος αποκωδικοποίησης των δεδομένων είναι το κλειδί και βασίζεται σε 3 τομείς:
- Προβολές για τον πληθωρισμό
- Υποκείμενος πληθωρισμός
- Ισχύς μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής
Ακόμη, επέστησε την προσοχή στη σημασία των μισθών, διευκρινίζοντας ότι τους τελευταίους μήνες, υπήρξε απόκλιση μεταξύ των αποφάσεων που έλαβαν διάφορα κράτη - μέλη της ΕΕ. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας επαναδιαπραγματεύονται κάθε τρία χρόνια. «Η συμφωνία του δημόσιου τομέα που τέθηκε σε ισχύ φέτος έχει σκοπό να αποκαταστήσει τα εισοδήματα των εργαζομένων απέναντι στον πληθωρισμό κατά τα τελευταία έτη», σημείωσε.
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, οι ευρωπαϊκοί θα παραμείνουν υψηλοί, αλλά εκτιμά πως θα προκύψει μια μικρή μείωση. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, ξεκαθάρισε πως «δεν θα είναι εύκολη υπόθεση». Συνολικά, η ΕΚΤ εξακολουθεί να βλέπει τους μισθούς «σε πτωτική πορεία». Σχετικά με το εάν η ΕΚΤ είναι πιο πιθανό να μειώσει τα επιτόκια όταν θα είναι διαθέσιμες νέες προβολές, απέφυγε να πάρει θέση, κρατώντας κλειστά τα χαρτιά της.
«Τον Οκτώβριο του 2022 ο πληθωρισμός ήταν στο 10,6%, ενώ λιγότερο από ένα χρόνο μετά, τον Σεπτέμβριο του 2023 ήταν στο 5,2% και σήμερα έχει πέσει στο 2,6%. Σε κάθε βήμα της πολιτικής μειώνουμε τον πληθωρισμό δια του δύο, δεν θέλω να συνεχίσουμε έτσι γιατί αν μειώσουμε το 2,6% θα πάμε στο 1,3%. Η κατεύθυνση όμως της νομισματικής πολιτικής είναι ακόμα περιοριστική και θα συνεχίσει να είναι περιοριστική μέχρι να φτάσουμε στον στόχο του 2%» διευκρίνισε.
Ανοδική αναθεώρηση για πληθωρισμό - Η πρόβλεψη για ανάπτυξη
Ταυτόχρονα, το ΔΣ της ΕΚΤ υπογραμμίζει πως παρά την πρόοδο που σημειώθηκε τα τελευταία τρίμηνα, οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές εξακολουθούν να είναι ισχυρές καθώς ο ρυθμός ανόδου των μισθών είναι αυξημένος, και ο πληθωρισμός είναι πιθανόν να παραμείνει πάνω από τον στόχο για μεγάλο διάστημα του επόμενου έτους επίσης. Οι πιο πρόσφατες προβολές εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος για τον γενικό πληθωρισμό και τον πυρήνα του πληθωρισμού έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω για το 2024 και το 2025 σε σύγκριση με τις προβολές του Μαρτίου. Οι εμπειρογνώμονες αναμένουν τώρα ότι ο γενικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,5% το 2024, 2,2% το 2025 και 1,9% το 2026. Όσον αφορά τον πληθωρισμό χωρίς την ενέργεια και τα είδη διατροφής, προβλέπουν ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,8% το 2024, 2,2% το 2025 και 2,0% το 2026. Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης αναμένεται να επιταχυνθεί σε 0,9% το 2024, 1,4% το 2025 και 1,6% το 2026.
«Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Θα διατηρήσει τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να ακολουθεί μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και να λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης έκτασης και διάρκειας της συσταλτικής μεταβολής της νομισματικής πολιτικής. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις του για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοοικονομικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων» προστίθεται στην ανακοίνωση.
Τι ισχύει για APP και PEPP
Αναφορικά με το PEPP, το ΔΣ της ΕΚΤ επιβεβαίωσε επίσης σήμερα ότι θα μειώσει τους τίτλους που διακρατεί το Ευρωσύστημα στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP) κατά 7,5 δισ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο το β΄ εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Οι λεπτομερείς όροι της μείωσης αυτής θα είναι γενικά παρεμφερείς με εκείνους που ίσχυσαν για το πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP).
Το χαρτοφυλάκιο APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους. «Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να επανεπενδύει πλήρως τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP κατά τη λήξη τους μέχρι το τέλος του Ιουνίου 2024. Στη διάρκεια του β΄ εξαμήνου του έτους, θα μειώσει το μέγεθος του χαρτοφυλακίου PEPP κατά 7,5 δισεκ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο. Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να τερματίσει τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP στο τέλος του 2024» αναφέρεται.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπίζονται οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
«Καθώς οι τράπεζες αποπληρώνουν τα ποσά που δανείστηκαν στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης και η συνεχιζόμενη αποπληρωμή τους συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής του. Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διαφυλάξει την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument - TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμίζει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για σταθερότητα των τιμών» καταλήγει η ανακοίνωση.
Θολό το τοπίο για το β' μισό του 2024
Ωστόσο, ο δρόμος για την ΕΚΤ μόνο... στρωμένος με ροδοπέταλα δεν είναι, σε μία Ευρώπη που έχει απωλέσει δύο ισχυρά ατού της: την οικονομική ρωσική ενέργεια και την φθηνή κινεζική εργασία. Επιπροσθέτως, στα τέλη της χρονιάς το ΑΡΡ και το ΡΕΡΡ, τα δύο έκτακτα εργαλεία άτυπης «εγγύησης» των κρατικών ομολόγων, θα αρχίσουν να αποκαλύπτουν την πραγματική διάσταση των προβλημάτων που επικρατεί στις αγορές και ειδικά στην Ευρωζώνη, καθώς η απόσυρσή τους, συνεπάγεται την επίσημη λήξη της δυνατότητας αναχρηματοδότησης του κρατικού - ιδιωτικού χρέους.
Με τα 2 εν λόγω εργαλεία η ΕΚΤ στόχευσε στην αποτροπή της κατάρρευσης το συστήματος αναχρηματοδότησης του ευρωπαϊκού χρέους, καθώς σε συνθήκες πανδημίας, όταν και εισήχθησαν, όλα τα κράτη - μέλη έπρεπε να δύνανται να δανείζονται ώστε να διατηρηθούν στα πόδια τους και να μην βρεθούν αντιμέτωπες με την χρεοκοπία, που θα είχε σαν αποτέλεσμα να ξεσπάσει ένα ντόμινο αρνητικών αλυσιδωτών εξελίξεων.
Μέσα σε μόλις μερικούς μήνες, η ΕΚΤ αγόρασε σχεδόν δύο τρισ. ευρώ κρατικού ομολογιακού χρέους. Ωστόσο, η αποθήκευση πολλών εκατοντάδων δισ. ευρωπαϊκού χρέους στα «σπλάχνα» της ΕΚΤ ολοκληρώθηκε και η επανείσοδός τους στις αγορές, με ό,τι συνέπειες επακολουθήσουν θα αρχίζουν να εκδηλώνονται στα τέλη του 2024.
Η νέα πραγματικότητα θα ανατρέψει τη σημερινή κανονικότητα καθώς αφενός η ΕΚΤ θα πάψει να λειτουργεί ως εγγυήτρια της ασφάλειας των επενδυτών στην αγορά ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων και αφετέρου δεν θα επανεπενδύει τα κεφάλαια των ομολόγων που έχει, πράγμα που σημαίνει πως ο μεγαλύτερος αγοραστής κρατικών ομολόγων αποσύρεται από την αγορά.
Ταυτόχρονα, με τη Fed να μην αναμένεται να προχωρήσει άμεσα σε μειώσεις επιτοκίων, η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ (και άλλων νομισμάτων) έναντι του δολαρίου θα διολισθήσει καθώς οι επενδυτές θα αναζητήσουν ασφαλέστερα καταφύγια, ειδικά προς τις ΗΠΑ, όπου η οικονομία, χρηματοδοτείται από το υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα εν μέσω της δραματικής αύξησης του χρέους, μια συνθήκη που όπως φαίνεται δεν θα αλλάξει μέχρι τις εκλογές του Νοεμβρίου.
