Η υπογειοποίηση της Γραμμής 1 του Ηλεκτρικού, του γνωστού μας παλιά και ως ΗΣΑΠ, στο τμήμα από το Νέο Φάληρο έως τον Πειραιά αποτελούσε διαχρονικό και πάγιο αίτημα, σχεδόν 20ετίας, της Δημοτικής Αρχής της πόλης του μεγάλου λιμανιού, που έγινε πιο έντονο και εμφατικό επί δημαρχίας Γιάννη Μώραλη στον Πειραιά. Πολλές και συχνές είναι οι αναφορές του για την ανάγκη το εν λόγω «κομμάτι» να υπογειοποιηθεί για να μην «κόβει» την πόλη στα δύο, να αποσυμφορήσει το κυκλοφοριακό πρόβλημα, δίνοντας παράλληλα και περαιτέρω αναπτυξιακή διάσταση για τον Πειραιά. Μάλιστα, για την υπογειοποίηση των γραμμών του ΗΣΑΠ έχουν προηγηθεί επαφές και συσκέψεις, όπως και αυτή μεταξύ του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χρήστου Σταϊκούρα και του δημάρχου Πειραιά Γιάννη Μώραλη, ενώ συμφωνήθηκε να υπάρξουν κι άλλες συναντήσεις για το ίδιο θέμα.
Η θετική ανταπόκριση από τον Πρωθυπουργό στην «πάσα» Μώραλη
Ωστόσο, προ ημερών μόλις, σχετική αναφορά του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στην ομιλία του στο πλαίσιο των επίσημων εγκαινίων του Πύργου Πειραιά, επανέφερε, σε… ανώτατο πλέον επίπεδο, το θέμα του Ηλεκτρικού. Ο Πρωθυπουργός, αναφέροντας ότι τα μεγάλα έργα που υλοποιούνται στην περιοχή αλλάζουν την εικόνα του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας, και σε συνέχεια του αιτήματος της πόλης για υπογειοποίηση των γραμμών του ΗΣΑΠ, σημείωσε ότι η κυβέρνηση βλέπει θετικά την προοπτική υπογειοποίησης. «Η κυβέρνηση βλέπει πολύ θετικά το σχέδιο της υπογειοποίησης του Ηλεκτρικού. Αναμένουμε την τελική μελέτη, τη συνεννόηση με το Υπουργείο Πολιτισμού, την εξεύρεση χρηματοδοτικών πόρων. Αντιλαμβάνομαι, όμως, τη μεγάλη σημασία την οποία το έργο αυτό έχει για την ουσιαστικά ποιοτική ανάπλαση μιας περιοχής του Πειραιά που χρήζει περαιτέρω επεμβάσεων», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, απαντώντας στον Γ. Μώραλη.
Είχε προηγηθεί σχετική αναφορά του Δημάρχου του «λιμανιού» που είπε τα εξής: «Βρίσκεστε σήμερα εδώ και μας τιμάτε σε αυτή την εορταστική για την πόλη μας μέρα και σας ευχαριστούμε θερμά. Από εδώ λοιπόν, ατενίζοντας το μεγάλο λιμάνι της χώρας, σας ζητώ να δει η Κυβέρνηση με θετική διάθεση το ζήτημα της υπογειοποίησης των γραμμών του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου από το Νέο Φάληρο ως το λιμάνι. Δεν πρόκειται για ένα τοπικό ζήτημα, αλλά για ένα μεγάλο έργο υποδομής, καθώς δεν αφορά μόνο τον Δήμο του Πειραιά. Αφορά κυρίως τη λειτουργία του μεγάλου και ταχέως αναπτυσσόμενου λιμανιού της χώρας, από το οποίο διέρχονται πολλά εκατομμύρια άνθρωποι με τα αντίστοιχα οχήματα ετησίως, με την πόλη μας να δέχεται σημαντική επιβάρυνση σε κυκλοφοριακό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Είναι λοιπόν ένα έργο εθνικής εμβέλειας και κομβικής σημασίας με άκρως θετικό πρόσημο. Ήδη η εταιρία Dimand έχει αναλάβει να δωρίσει την επικαιροποιημένη μελέτη της υπογειοποίησης. Μένει η απόφαση της Κυβέρνησης για να υλοποιηθεί».
Η «ειδική» Dimand
Άλλωστε, η εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων ξέρει από… αναπλάσεις χώρων και κτηρίων αλλά και την ευρύτερη περιοχή, αν συνυπολογίσουμε και άλλες επενδύσεις της στον Πειραιά (και όχι μόνο), όπως η αναμόρφωση μεγάλης έκτασης της πρώην καπνοβιομηχανίας Παπαστράτου στον Άγιο Διονύσιο, όπου δημιουργήθηκε το Piraeus Port Plaza, που φιλοξενεί περίπου 7.500 εργαζομένους, η κατασκευή του Νέου Δικαστικού Μεγάρου Πειραιά. Αν προσθέσουμε και άλλα έργα ανάπτυξης (κτηριακά, ξενοδοχεία, αναπλάσεις κ.α.) ή υποδομών (π.χ. Μετρό), γίνεται σαφές ότι η «εικόνα» του μεγάλου λιμανιού της χώρας αλλάζει, μαζί με τις νέες αναπτύξεις – επενδύσεις ιδιωτών, οπότε, και σε σχέση με την «βύθιση» του Ηλεκτρικού, θα πρέπει να γίνει μάλλον μια μελέτη ευρύτερη και όχι «στενά» για τις γραμμές.
Ζητούμενο οι μελέτες, οι ευρύτερες παρεμβάσεις και η χρηματοδότηση
Κατά συνέπεια, αναμένονται πλέον εξελίξεις το προσεχές διάστημα σχετικά με το έργο για την υπογειοποίηση της γραμμής 1 του Μετρό στο τμήμα Φάληρο – Πειραιάς. Προφανώς, βέβαια, προηγείται η εκπόνηση νέων μελετών και η εξασφάλιση χρηματοδότησης, καθώς, μάλλον θα χρειαστούν δεκάδες εκατ. ευρώ. Με παλιά μοντέλα και παλιότερες μελέτες, το κόστος «έδειχνε» προς τα επίπεδα των 100 εκατ. ευρώ, ίσως και άνω, πλην όμως, μένει να φανεί τι θα «βγάλει» η επικαιροποιημένη μελέτη. Η πόλη, που ταυτόχρονα είναι «ναυτιλιακή βάση» και το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, εκτός των εργαζομένων ή των επισκεπτών, δέχεται και μεγάλες τουριστικές ροές, ιδίως το καλοκαίρι. Κατά συνέπεια, χρειάζεται ίσως επικαιροποιημένη κυκλοφοριακή μελέτη. Το δε τμήμα από το Ν. Φάληρο μέχρι και τον Πειραιά να «κόβει» στα δύο την πόλη, επιβαρύνοντας και τα κυκλοφοριακά προβλήματα. Σύμφωνα με παλιότερες μελέτες, προβλέπονταν βύθιση των γραμμών μετά τον σταθμό του Φαλήρου, οι οποίες θα «ανέβαιναν» προς την επιφάνεια πριν την είσοδο στον τερματικό σταθμό του Πειραιά. Επίσης, στα παλιά σχέδια προβλεπόταν ενδιάμεσος σταθμός στην περιοχή του παλιού εργοστασίου του Κεράνη. Προφανώς, λοιπόν, το ζήτημα δεν είναι μόνο να γίνουν νέες μελέτες (τεχνικές κ.α.) για την υπογειοποίηση, αλλά και όσες άλλες απαραίτητες χρειάζονται για το σύνθετο θέμα του κυκλοφοριακού, της ανάπτυξης του Πειραιά, του πώς θα διαμορφωθούν οι περιοχές πέριξ των γραμμών, αν χρειαστούν και παρεμβάσεις στις διπλανές οδούς (στις γραμμές), πώς θα μεγιστοποιηθούν οι χώροι πρασίνου κ.α.. Κατά συνέπεια, πρόκειται για μια «δύσκολη άσκηση», στην οποία, όπως είπε ο κ. Μώραλης, θα βοηθήσει και η Dimand, ενώ να σημειωθεί ότι ήδη το Μετρό «πιάνει» λιμάνι (Γραμμή 3) και το ενώνει με το Αεροδρόμιο στα Σπάτα.
Πάντως, η δημοτική αρχή Πειραιά θεωρεί ότι η υλοποίηση του έργου σε συνδυασμό με την παρουσία του τραμ και κυρίως του μετρό, θα συμβάλλει ώστε να ενοποιηθεί ο Πειραιάς και να αποσυμφορηθεί σε μεγάλο βαθμό το κυκλοφοριακό. Σημειώνουν, μάλιστα, ότι το κυκλοφοριακή πρόβλημα, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι οξύ. Ωστόσο, πέραν αυτών, δεν παύει να υπάρχει και ένα σημαντικό ζήτημα, όπως και στην αρχή αναφέρθηκε: η εξασφάλιση χρηματοδότησης σε μια συγκυρία στην οποία έχουν αναδειχθεί νέες ανάγκες και προτεραιότητες στον τομέα των υποδομών.