Μπορεί η ΕΚΤ να διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκιά της, όπως άλλωστε αναμενόταν, αποφεύγοντας οποιαδήποτε νύξη για την επόμενη κίνησή της, όμως προειδοποίησε ότι οι πιέσεις στις τιμές παραμένουν υψηλές και ο πληθωρισμός θα συνεχίσει υψηλότερα του στόχου και το επόμενο έτος. Επιπλέον, η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, φαίνεται να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις δυνητικές επιπτώσεις από την εμπορική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού σε περίπτωση επανεκλογής του, ενώ τόνισε τη σημασία να παραμείνουν οι χώρες μέλη σταθερά προσηλωμένες στις δημοσιονομικές γραμμές της Κομισιόν, σε μία έμμεση αναφορά για τα δημοσιονομικά προβλήματα της Γαλλίας.
Με τον πληθωρισμό να παραμένει επίμονα υψηλός και με τον ρυθμό των μισθολογικών αυξήσεων σταθερό, η ΕΚΤ εμφανίζεται πιο συγκρατημένη ως προς τα επόμενα βήματά της, επαναλαμβάνοντας ότι δεν θα δεσμευθεί εκ των προτέρων σε οποιαδήποτε διαδρομή για την πορεία των επιτοκίων και ότι τα δεδομένα είναι αυτά που θα καθοδηγήσουν τις αποφάσεις. Παρ΄όλα αυτά, η Λαγκάρντ ανέφερε ότι η πόρτα για μία κίνηση το Σεπτέμβριο είναι «ορθάνοικτη», επιλέγοντας ωστόσο να μην επαναλάβει το σχόλιο του Ιουνίου, μετά τη μείωση των επιτοκίων, ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής να είναι σε εξέλιξη. Πάντως, η απόφαση να παραμείνουν τα επιτόκια σταθερά ήταν ομόφωνη, όπως άλλωστε και το γεγονός ότι όλοι οι αξιωματούχοι συμφώνησαν να προχωρούν σταδιακά με βάση τα στοιχεία σε κάθε συνεδρίαση.
Ανάπτυξη και πληθωρισμός
Οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη της οικονομίας τείνουν καθοδικοί, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η Λαγκάρντ, αποκλίνοντας από την προηγούμενη γραμμή ότι οι κίνδυνοι είναι εξισορροπημένοι, τουλάχιστον σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. «Μία ασθενέστερη παγκόσμια οικονομία ή μία κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των κορυφαίων οικονομιών του πλανήτη θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τις προοπτικές της οικονομίας της Ευρωζώνης», είπε στη συνέντευξη Τύπου, προσθέτοντας ότι τα υψηλά επιτόκια θα μπορούσαν να πλήξουν την οικονομική δραστηριότητα περισσότερο απ΄ ό,τι αναμένεται. Οι δείκτες υποδηλώνουν μία υποτονική ανάπτυξη για φέτος, που σημαίνει ότι η οικονομία της Ευρωζώνης αναπτύχθηκε με βραδύτερο ρυθμό το τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου συγκριτικά με το 0,3% του πρώτου τριμήνου. Η παραγωγικότητα έχει προς το παρόν περιορισμένο αντίκτυπο στην ανάκαμψη και δεν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στο μέτωπο αυτό.
Επίσης, μία από τις βασικές ανησυχίες της ΕΚΤ είναι οι εγχώριες τιμές, ειδικά στις υπηρεσίες, ενώ ο σχετικά γρήγορος ρυθμός αύξησης των μισθών απειλεί να επαναφέρει σε άνοδο τον πληθωρισμό. Ο πληθωρισμός αναμένεται να κυμανθεί γύρω από τα σημερινά επίπεδα έως το τέλος του έτους, εν μέρει λόγω επιπτώσεων που έχουν να κάνουν με την ενέργεια, σύμφωνα με την Λαγκάρντ, προσθέτοντας ότι εν συνεχεία θα υποχωρήσει προς το στόχο στο δεύτερο εξάμηνο του 2025, λόγω του ασθενέστερου ρυθμού αύξησης του κόστους εργασίας. Τα τελευταία στοιχεία για τις αποδοχές επιβεβαιώνουν τις προσδοκίες της ΕΚΤ και οι δείκτες σηματοδοτούν ότι η αύξηση των μισθών θα συγκρατηθεί κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους.
Επιπλέον, τα εταιρικά κέρδη συρρικνώθηκαν στο πρώτο τρίμηνο, συμβάλλοντας στην αντιστάθμιση των πληθωριστικών επιπτώσεων του υψηλότερου κόστους εργασίας και τα στοιχεία της ΕΚΤ υποδηλώνουν ότι τα θα συνεχίσουν να μειώνονται βραχυπρόθεσμα. Η μείωση των επιτοκίων του Ιουνίου μεταδόθηκε ομαλά στα επιτόκια της διατραπεζικής αγοράς, ενώ οι γενικότερες χρηματοοικονομικές συνθήκες παραμένουν ασταθείς και το κόστος χρηματοδότησης περιοριστικό. Σύμφωνα με αναλυτές, ο τόνος του ανακοινωθέντος δεν φαίνεται λιγότερο ή περισσότερο συγκρατημένος σε σχέση με τον Ιούνιο.
Δασμοί και δημοσιονομική πολιτική
Σε ό,τι αφορά στο ενδεχόμενο αύξησης των δασμών από μία νέα θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, η Λαγκάρντ διαμήνυσε ότι θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι συνέπειες των πολιτικών που διαμορφώνονται εκτός της Ευρωζώνης και ειδικότερα από τις χώρες με τις οποίες η Ευρωζώνη έχει είτε ισχυρούς εμπορικούς είτε χρηματοοικονομικούς δεσμούς. Και λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος των αμερικανικών χρηματοοικονομικών αγορών, οι εξελίξεις στις ΗΠΑ χρήζουν στενής προσοχής για τις συνέπειες που μπορεί να έχουν στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη ειδικότερα. «Έχουμε ήδη ξεκινήσει συζητήσεις στο πλαίσιο του Δ.Σ. για τον κίνδυνο που απορρέει από τις πολιτικές κατακερματισμού, καθώς και από την αύξηση των δασμών. Και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξαγωγές είναι μίας από τις κινητήριες μηχανές ανάκαμψης», είπε η Λαγκάρντ.
Στο μέτωπο της δημοσιονομικής πολιτικής, η Λαγκάρντ τόνισε ότι η ΕΚΤ στηρίζει τη σύσταση της Κομισιόν προς τις χώρες μέλη να ενισχύσουν τη δημοσιονομική τους σταθερότητα αλλά και το ανακοινωθέν του Eurogroup για τη δημοσιονομική στάση της Ευρωζώνης για το 2025.
Αναφερόμενη στην επόμενη αξιολόγηση της στρατηγικής της ΕΚΤ, η Λαγκάρντ διευκρίνισε ότι δεν θα περιλαμβάνει κάποια νευραλγικά ζητήματα, όπως ο αριθμητικός στόχος για τον πληθωρισμό ή η δημοσιοποίηση των προβλέψεων για τα επιτόκια. Πρόκειται, όπως είπε, για μία κυρίως εσωτερική αξιολόγηση των στρατηγικών και όχι τόσο για επανεξέταση. Ήδη, αρκετοί οικονομολόγοι και διαμορφωτές πολιτικής υποστηρίζουν ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να γίνει περισσότερο ανεκτική σε αποκλίσεις από το στόχο του 2%, ειδικά όταν ο πληθωρισμός ξεπερνά το στόχο.
Τι περιμένουν οι αγορές
Oι αγορές προεξοφλούν δύο ακόμη επιτοκιακές μειώσεις από την ΕΚΤ έως το τέλος του έτους και περίπου πέντε ακόμη κινήσεις έως τα τέλη του επόμενου έτους, μία θέση που κανένας διαμορφωτής νομισματικής πολιτικής δεν έχει διαψεύσει ανοικτά. Η κίνηση της ΕΚΤ στη συνεδρίαση στις 12 Σεπτεμβρίου ενδεχομένως να συμπέσει και με την απόφαση της Fed να μειώσει την ίδια περίοδο τα επιτόκιά της. Ωστόσο, ακόμη ένας λόγος που η ΕΚΤ δεν θέλησε να κάνει καμία δέσμευση είναι και το γεγονός ότι έως το Σεπτέμβριο μεσολαβούν αρκετά οικονομικά στατιστικά στοιχεία τα οποία μπορεί να δείξουν απρόσμενη αναζωπύρωση του πληθωρισμού. Έως τον πρώτο μήνα του φθινοπώρου αναμένονται τριμηνιαία στοιχεία για την ανάπτυξη, τους μισθούς και την παραγωγικότητα, καθώς και δύο αναγνώσεις στοιχείων του πληθωρισμού, ενώ και η ίδια η ΕΚΤ θα δημοσιοποιήσει τις δικές της προβλέψεις για τον πληθωρισμό και την οικονομία στην επόμενη συνεδρίαση.
Το βέβαιο προς το παρόν είναι ότι υπάρχει έντονη αβεβαιότητα, λαμβάνοντας υπόψη τις γεωπολιτικές εντάσεις και τον αντίκτυπο από την κλιματική αλλαγή. Για το λόγο αυτό και το ΔΝΤ προειδοποίησε πρόσφατα ότι ο πληθωρισμός στις μεγάλες οικονομίες του πλανήτη δεν αποκλιμακώνεται τόσο γρήγορα όσο αναμενόταν, με αποτέλεσμα να ελλοχεύει τώρα ο κίνδυνος τα επιτόκια να παραμείνουν σε υψηλότερα επίπεδα για ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αντίστοιχα, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) κάλεσε τις κεντρικές τράπεζες να μην μειώσουν τα επιτόκιά τους υπερβολικά γρήγορα για να αποφύγουν ανάφλεξη του πληθωρισμού.
