Στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος εισέρχεται από σήμερα η αγορά σχολικών ειδών, καθώς κάνει «ντεμπούτο» - για δεύτερη διαδοχική χρονιά μάλιστα - η πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης για το «καλάθι του μαθητή» με στόχο τη διατήρηση των τιμών σε ανεκτά επίπεδα για τα ελληνικά νοικοκυριά και καθώς μαθητές, δάσκαλοι και γονείς έχουν μπει στην τελική ευθεία για το… πρώτο κουδούνι που αναμένεται στα μέσα Σεπτεμβρίου.
Η πρωτοβουλία για το «καλάθι του μαθητή» που ανακοίνωσε το υπουργείο Ανάπτυξης θα διαρκέσει έως τις 15 Οκτωβρίου, ενώ σε αυτό εντάσσονται:
- Σχολικές τσάντες
- Κασετίνες
- Τετράδια / μπλοκ (και ετικέτες τετραδίων και καλύμματα)
- Μολύβια ξύλινα ή μηχανικά
- Χρωματιστοί μαρκαδόροι / ξυλομπογιές
- Στυλό
- Γόμες
- Ξύστρες
- Διαβήτες
- Χάρακες (σετ γεωμετρικών οργάνων)
- Φωτοτυπικό χαρτί
Οι καταναλωτές θα μπορούν να επισκέπτονται την ηλεκτρονική πλατφόρμα e-katanalotis (https://e-katanalotis.gov.gr/) και να συγκρίνουν τις τιμές των σχολικών ειδών στα καλάθια που έχουν δημιουργήσει οι αλυσίδες και τα καταστήματα που συμμετέχουν στο μέτρο, ώστε να αποφασίζουν στη συνέχεια ποιες είναι οι πιο συμφέρουσες αγορές για εκείνους.
Οι συστάσεις Θεοδωρικάκου
Ήδη, σε σύσκεψη με φορείς του κλάδου την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος απέστειλε μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση πως είναι απόλυτη ανάγκη να στηριχθεί η ελληνική οικογένεια, να εξαντληθούν όλα τα περιθώρια μείωσης του κέρδους και οι τιμές να είναι καλύτερες από πέρυσι, τονίζοντας μάλιστα πως «δεν δικαιολογείται καμία ανατίμηση στα σχολικά είδη».
Υπενθυμίζεται ότι το ανώτερο πρόστιμο για σχετικές παραβάσεις έχει πενταπλασιαστεί και έχει ανέβει στα 5 εκατ. ευρώ μετά από νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης.
Οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία «καλάθι του μαθητή» εντάσσουν στον κατάλογο που αποστέλλουν στο υπουργείο Ανάπτυξης ένα τουλάχιστον προϊόν, εφόσον διαθέτουν προϊόντα της κατηγορίας αυτής προς πώληση στους καταναλωτές. Οι υπόχρεοι αποστέλλουν στο υπουργείο Ανάπτυξης κατάλογο καταναλωτικών προϊόντων σε εβδομαδιαία βάση, κάθε Τετάρτη έως τις 9:00 π.μ..
Η ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού για τα προϊόντα που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία γίνεται υποχρεωτικά: α) Μέσω ειδικού σήματος που τοποθετείται επί των προϊόντων ή στο φυσικό ή στον ηλεκτρονικό χώρο πώλησής τους ή σε κάθε μέσο με το οποίο τα προϊόντα διαφημίζονται στον καταναλωτή, β) μέσω ανάρτησης, στην είσοδο κάθε καταστήματος, ευκρινούς λίστας/καταλόγου των προϊόντων που συνθέτουν το καλάθι του νοικοκυριού καθώς και των τιμών στις οποίες προσφέρονται τα προϊόντα και γ) μέσω ενός τουλάχιστον ξεχωριστού σημείου πώλησης, σε περίοπτη θέση του καταστήματος, στο οποίο τοποθετούνται και διατίθενται στο καταναλωτικό κοινό συγκεντρωμένα τα προϊόντα.
Οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία μπορούν να αποκτούν πρόσβαση στο ειδικό σήμα αποστέλλοντας σχετικό αίτημα στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected]. Επίσης, οφείλουν να διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα που δηλώνονται στον κατάλογο καταναλωτικών προϊόντων που αποστέλλεται στο Υπουργείο Ανάπτυξης βρίσκονται στα καταστήματά τους σε επάρκεια και διατίθενται απρόσκοπτα στο καταναλωτικό κοινό.
Αν τα αποθέματα προϊόντος που συμμετέχει στην πρωτοβουλία εξαντληθούν σε ένα ή περισσότερα καταστήματα, οι επιχειρήσεις οφείλουν να αντικαθιστούν προσωρινά το προϊόν που εξαντλήθηκε με αντίστοιχο προϊόν που διατίθεται στην ίδια ή χαμηλότερη τιμή και στην ίδια ή μεγαλύτερη ποσότητα. Αν δεν υπάρχει τέτοιο προϊόν στο κατάστημα, οι υπόχρεοι μεριμνούν για την τροφοδοσία του καταστήματος στο οποίο εξαντλήθηκε το προϊόν εντός δύο ημερών με επαρκή ποσότητα του προϊόντος που εξαντλήθηκε ή ενημερώνουν το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και την ψηφιακή πλατφόρμα e-katanalotis για την οριστική αντικατάσταση του προϊόντος στο σύνολο των καταστημάτων τους.
Το νέο προϊόν θα πρέπει επίσης να βρίσκεται σε επάρκεια. Η οριστική αντικατάσταση προϊόντος επιτρέπεται για μία μόνο φορά μέχρι τη νέα τακτική υποβολή καταλόγου προϊόντων.
Οι προσδοκίες της αγοράς σχολικών και το στοίχημα διαμόρφωσης των τιμών
Από σήμερα και τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται να κορυφωθεί η κινητικότητα στην αγορά των σχολικών ειδών, με το φορτίο των γονέων να αποδεικνύεται εξαιρετικά βαρύ, καθώς η οικονομική κόπωση των ελληνικών νοικοκυριών μετά από σχεδόν τρία χρόνια επίμονων ανατιμήσεων είναι πιο αισθητή από ποτέ.
Το επόμενο διάστημα οι γονείς θα κληθούν να προμηθευτούν την απαραίτητη σχολική τσάντα των παιδιών τους, αλλά και να αγοράσουν όλα όσα ζητηθούν από δασκάλους και καθηγητές για τις καθημερινές ανάγκες των μαθητών (γραφική ύλη κλπ).
Την ίδια στιγμή, σύσσωμος ο κλάδος του λιανεμπορίου – περί τα 2.500 βιβλιοπωλεία σε όλη τη χώρα, πολυκαταστήματα, αλυσίδες παιχνιδιών και ειδών τεχνολογίας, ακόμη και τα σούπερ μάρκετ – ετοιμάζονται να διεκδικήσουν μερίδια αγοράς από μια συνολική πίτα που ξεπερνά τα 150 εκατ. ευρώ. Ήδη από τα μέσα Αυγούστου, οι μεγάλες αλυσίδες Jumbo, Public, Μax Stores κλπ ξεκίνησαν τις προσφορές, ενώ και στα συνοικιακά βιβλιοπωλεία έχουν από καιρό κάνει την εμφάνισή τους στις βιτρίνες οι σχολικές τσάντες.
Ωστόσο, το στοίχημα διατήρησης των τιμών στα περυσινά επίπεδα δεν θα είναι εύκολο, δεδομένου ότι αρκετές από τις πρώτες ύλες για την παραγωγή σχολικών ειδών μετρούν νέες ανατιμήσεις από πέρυσι, ενώ την ίδια ώρα τα μεταφορικά κόστη βρίσκονται στα ύψη, λόγω της αναταραχής στη διώρυγα του Σουέζ, γεγονός που επηρεάζει τις τιμές σε αρκετά σχολικά είδη, καθώς μεγάλο μέρος αυτών είναι εισαγόμενα από τις χώρες της Ασίας.
«Η ένταση στη Μέση Ανατολή σε συνδυασμό με την κορύφωση των καθυστερήσεων στις παραδόσεις εμπορευμάτων κατά το κρίσιμο δεύτερο εξάμηνο του έτους, έχουν δημιουργήσει νέα, ασύμμετρα προβλήματα στην τροφοδοτική αλυσίδα. Ο χρόνος παράδοσης των εμπορευμάτων έχει διπλασιαστεί και το κόστος έχει εκτοξευθεί, καθιστώντας αδύνατο τον προγραμματισμό και την ομαλή εξυπηρέτηση της αγοράς... Ενώ αρχικά, το ‘κλείσιμο’ της διώρυγας του Σουέζ είχε προσωρινό χαρακτήρα, τώρα πια φαίνεται να επηρεάζει ολόκληρο το 2024 αφού -προς το παρόν- δεν διακρίνονται σημάδια προόδου», προειδοποίησε πρόσφατα ο όμιλος Jumbo, υποβαθμίζοντας μάλιστα τις προβλέψεις του για τις πωλήσεις της τρέχουσας χρονιάς. Ο όμιλος Jumbo αποτελεί άλλωστε μια από τις πιο γνωστές αλυσίδες στις οποίες στρέφονται τα νοικοκυριά για την πραγματοποίηση μέρους των σχολικών τους αγορών.
«Τα σχολικά είδη στα βιβλιοχαρτοπωλεία βρίσκονται πάντα σε χαμηλές τιμές, με ένα ποσοστό κέρδους πολύ μικρό και λογικό», σχολίαζε την περασμένη εβδομάδα στο insider.gr ο Γιώργος Φερούσης, αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς που δραστηριοποιείται στον κλάδο των βιβλιοχαρτοπωλείων. «Τα περισσότερα βιβλιοχαρτοπωλεία προσφέρουν τα προϊόντα τους σε τρία επίπεδα τιμών. Υπάρχουν σχολικά είδη πολύ φτηνά, υπάρχουν τα οικονομικά είδη και φυσικά όποιος το επιθυμεί μπορεί να βρει και πιο ακριβά προϊόντα», εξηγεί και σπεύδει να προσθέσει πως «πάντοτε υπάρχουν φθηνότερες λύσεις».
Όπως τόνιζε χαρακτηριστικά, «αν δούμε τη λίστα των σχολικών ειδών ενός μαθητή, θα διαπιστώσουμε ότι κοστίζει πολύ λίγα χρήματα. Αυτό που πραγματικά κοστίζει είναι το κόστος των βιβλίων και ειδικά των ξενόγλωσσων βιβλίων που μπορούν να φτάσουν ακόμη και τα 50 ευρώ. Τόσο δεν κοστίζει μία ακριβή επώνυμη σχολική τσάντα, που είναι τόσο καλή που μπορεί να αντέξει δύο σχολικές χρονιές και ακόμα περισσότερο». Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Φερούση, «η σχολική τσάντα είναι, με μεγάλη διαφορά, το ακριβότερο είδος των σχολικών. Τα υπόλοιπα είναι αξίας λίγων ευρώ ή και λεπτών».
Πόσο θα κοστίσει το καλάθι του μαθητή
Σύμφωνα δε με μια πρώτη καταγραφή της εικόνας στην αγορά, γίνεται αντιληπτό ότι υπάρχει μεγάλη ποικιλία προϊόντων και… τιμών στα σχολικά είδη. Ειδικότερα, το κόστος για μια σχολική τσάντα μπορεί να ξεκινάει από τα 5-10 ευρώ και να φτάνει ή ακόμη και να ξεπερνάει τα 60 ευρώ αν πρόκειται για τσάντα τρόλευ (με ροδάκια) ή για τσάντα με φιγούρα κάποιου από τους γνωστούς υπερήρωες που λατρεύουν τα παιδιά. Μια οικονομική κασετίνα μπορεί να κοστίζει περί τα 6 ευρώ, όπως επίσης και το φωτοτυπικό χαρτί Α4 (500 φύλλα), ενώ περί τα 5-6 ευρώ θα απαιτηθούν και για την αγορά τετραδίων. Οι γονείς μπορούν την ίδια στιγμή να προμηθευτούν για τα παιδιά τους οικονομικά στυλό, μολύβια ξύλινα και μηχανικά, γόμες, ξύστρες με 0,50-1 ευρώ το καθένα, διαβήτες από 2,50 ευρώ και χάρακες από 1,50 ευρώ.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το κόστος για τα πιο βασικά σχολικά είδη – αγοράζοντας από ένα τεμάχιο και με αρκετά οικονομικές επιλογές επώνυμων ωστόσο προϊόντων – φτάνει τα 35 ευρώ. Ωστόσο αυτό μπορεί να ανέβει κατακόρυφα εάν ένα παιδί χρειάζεται πολύ περισσότερα τεμάχια από κάθε προϊόν (τετράδια, μολύβια, γόμες κλπ) ή αν θελήσει να αποκτήσει μια πιο ακριβή τσάντα. Πόσω μάλλον αν στην οικογένεια υπάρχουν περισσότερα από ένα παιδιά. Και σε αυτό το κόστος δεν συμπεριλαμβάνονται τα βιβλία και δη τα ξενόγλωσσα.
«Τα βιβλιοχαρτοπωλεία δημιούργησαν και πέρυσι ‘καλάθι του μαθητή’, το οποίο είχε μεγάλη ανταπόκριση. Φυσικά και θα το κάνουμε και φέτος και σε αυτό θα συμπεριλάβουμε οικονομικά προϊόντα, τα οποία θα είναι ταυτόχρονα και ποιοτικά», σημείωνε χαρακτηριστικά ο κ. Φερούσης.
«Ο Σεπτέμβριος είναι παραδοσιακά ο μήνας του παιδιού», σχολίαζε πρόσφατα στο insider.gr ο αντιπρόεδρος της ΕΣΕΕ και πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς, Θεόδωρος Καπράλος, καθώς μετά τους αναιμικούς τζίρους των θερινών εκπτώσεων (σ.σ. λήγουν στις 31 Αυγούστου) πλέον το λιανεμπόριο στρέφει το βλέμμα του στην αγορά των σχολικών ειδών.
«Το καλάθι του μαθητή έρχεται για να συγκρατήσει τις τιμές των βασικών σχολικών ειδών. Πέρυσι, οι τιμές στα σχολικά αναλώσιμα είδη εμφάνισαν αύξηση άνω του 10%, ενώ, σύμφωνα με την ετήσια μείωση 6% των τιμών στα χαρτικά τον Ιούλιο, εκτιμάται πως φέτος δεν θα έχουμε αυξήσεις, παρά τον τετραπλασιασμό του μεταφορικού κόστος των εισαγωγών από Κίνα το 2024. Έτσι, υπολογίζεται, πως το μέσο κόστος της σχολικής λίστας θα κυμαίνεται, ανάλογα τη σχολική ηλικία, από 20 έως 50 ευρώ. Βεβαίως, πρέπει να επισημανθεί ότι η σχολική λίστα δεν εξαντλείται στη γραφική ύλη και στα αναλώσιμα, αφού συνήθως περιλαμβάνει και άλλα είδη, όπως σχολικά βοηθήματα, είδη ζωγραφικής και χειροτεχνίας, ξενόγλωσσα βιβλία, φόρμες γυμναστικής και άλλα συμπληρωματικά προϊόντα και δραστηριότητες, οι τιμές των οποίων δεν συμπεριλαμβάνονται στο καλάθι», αναφέρει από την πλευρά του ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ), Βασίλης Κορκίδης.
«Οι εισαγωγείς, οι ελληνικές επιχειρήσεις κατασκευής σχολικών και χαρτικών ειδών και, βεβαίως, εμπορικά και βιβλιοχαρτοπωλεία καλούνται για άλλη μια φορά να βάλουν πλάτη και να κρατήσουν τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα, καθώς είναι απόλυτη ανάγκη να στηριχθεί η ελληνική οικογένεια, ώστε τα παιδιά να έχουν πρόσβαση σε όλα τα απαραίτητα εφόδια. Επίσης, εάν θέλουμε να σταματήσουμε την απώλεια των περίπου 9 δισ. ευρώ ετήσιων πωλήσεων από e-shops τρίτων χωρών στην ελληνική αγορά, είμαστε υποχρεωμένοι να γίνουμε όσο το δυνατόν πιο ανταγωνιστικοί. Πρέπει λοιπόν να δώσουμε κίνητρα με προσιτές τιμές, όλο τον χρόνο στους εγχώριους διαχρονικούς πελάτες μας, ώστε να επιλέγουν να κάνουν τις αγορές τους, είτε φυσικά, είτε ψηφιακά από τα ράφια ελληνικών καταστημάτων», σημειώνει επίσης ο κ. Κορκίδης.
