Τα νοικοκυριά που μπορούν να κάνουν χρήση του μέτρου της έκπτωσης δαπανών για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών από φυσικά πρόσωπα, έχουν σαφές προβάδισμα στην αξιοποίηση του νέου καθεστώτος αυτοκατανάλωσης (net-billing), αποκομίζοντας σημαντικά οικονομικά οφέλη.
Σύμφωνα με τον πρακτικό Οδηγό που εξέδωσε χθες ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών, για την αυτοκατανάλωση με net-billing, η έκπτωση τέθηκε σε ισχύ από τις αρχές του 2024, ώστε οι δαπάνες που πραγματοποιούνται για την αγορά αγαθών και τη λήψη υπηρεσιών που σχετίζονται με την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, τα οποία δεν έχουν ήδη ενταχθεί ή δεν θα ενταχθούν σε πρόγραμμα αναβάθμισης κτιρίων, να μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο 5 ετών, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε φορολογικό έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τις 16.000 ευρώ.
Πρακτικά, τα παραπάνω σημαίνουν ότι το μέτρο μπορούν να επωφεληθούν όσα φυσικά πρόσωπα έχουν χρεωστικά εκκαθαριστικά – ώστε από το ποσό που κανονικά θα έπρεπε να καταβάλλουν επί μία 5ετία στη εφορία, να αφαιρείται η έκπτωση για την εγκατάσταση του φωτοβολταϊκού. Αντίθετα, εκτός του μέτρου μένουν τα φυσικά πρόσωπα που έχουν επιστροφή φόρου. Όπως σημειώνει πάντως στο Insider.gr ο κ. Ψωμάς, Σύμβουλος του ΣΕΦ, από την έκπτωση δαπανών μπορεί να επωφεληθεί ένα σημαντικό ποσοστό των ελληνικών νοικοκυριών, τα οποία εκτιμάται ότι φτάνουν τα 2 εκατομμύρια.
«Κλειδί» οι φοροεκπτώσεις
Όπως είναι φυσικό, τα 2 εκατομμύρια νοικοκυριά έχουν ένα σημαντικό έμμεσο bonus για να εγκαταστήσουν ένα φωτοβολταϊκό με net-billing, είτε το συνδυάσουν είτε όχι με μπαταρία. Σύμφωνα με τον Οδηγό του ΣΕΦ, οι φοροεκπτώσεις για ένα σύστημα 8.500 ευρώ αγγίζουν τις 4.000 ευρώ, ενώ για ένα σύστημα με μπαταρία με συνολική δαπάνη 16.000 ευρώ, τις 4.500- 5.335 ανάλογα με το φορολογητέο εισόδημα.
Με το έμμεσο «κούρεμα», χάρις στην έκπτωση δαπανών, περιορίζεται ο χρόνος απόσβεσης του φωτοβολταϊκού. Σύμφωνα με τον ΣΕΦ, ένα ηλιακό σύστημα ισχύος 5 kWp χωρίς μπαταρία θα αποσβεστεί σε 7,1 χρόνια. Επομένως, καθώς η σύμβαση έχει 20ετή διάρκεια, ο καταναλωτής θα απολαμβάνει «καθαρό» κέρδος για 12,9 χρόνια.
Ένα σύστημα ισχύος 5 kWp με μπαταρία θα αποσβεστεί σε 6,7 χρόνια, επομένως το «καθαρό» κέρδος θα εκτείνεται για 13,7 χρόνια. Για ένα φωτοβολταϊκό ισχύος 10 kWp, με ή χωρίς μπαταρίας, η απόσβεση θα γίνει σε 5 χρόνια, με συνέπεια για 15 έτη ο καταναλωτής να «βλέπει» όφελος στους λογαριασμούς του.
Σύμφωνα με τον κ. Ψωμά, οι χρόνοι απόσβεσης επιμηκύνονται για έναν ιδιώτη που δεν μπορεί να αξιοποιήσει την έκπτωση δαπανών. Έτσι, π.χ. σε ένα σύστημα ισχύος 5 kWp, η δαπάνη θα έχει καλυφθεί στα 12 χρόνια περίπου. Υπενθυμίζεται ότι η σύσταση της Ε.Ε. για τα οικιακά συστήματα είναι αυτά να αποσβένονται σε λιγότερο από 10 έτη, κάτι που αποτελεί κριτήριο βιωσιμότητας των αντίστοιχων εφαρμογών.
Αναλυτικά παραδείγματα
Yπενθυμίζεται ότι στο net-billing, το όφελος αυξάνεται όσο μεγαλύτερος είναι ο ταυτοχρονισμός, δηλαδή όσο περισσότερη από την παραγωγή του φωτοβολταϊκού καταναλώνεται την ίδια στιγμή, ή αποθηκεύεται στην μπαταρία (αν υπάρχει μονάδα αποθήκευσης) για να καταναλωθεί αργότερα. Η παραγωγή που «περνά» στο δίκτυο αποζημιώνεται με την εκάστοτε χονδρεμπορική τιμή.
Σύμφωνα με τον κ. Ψωμά, η διαστασιολόγηση του φωτοβολταϊκού εξαρτάται από την κατανάλωση του νοικοκυριού. Έτσι, για μία κατοικία με τυπική κατανάλωση η πιο κατάλληλη λύση είναι η επιλογή ενός συστήματος ισχύος 5 kWp (με ή χωρίς μπαταρία). Από την άλλη πλευρά, για ένα νοικοκυριό με υψηλές καταναλώσεις (επειδή π.χ. διαθέτει αντλία θερμότητας ή ηλεκτρικό αυτοκίνητο), πιο κατάλληλο είναι ένα σύστημα 10 kWp.
Στην περίπτωση ενός φωτοβολταϊκού 5 kWp χωρίς μπαταρία, το ενδεικτικό κόστος ανέρχεται σε 8.550 ευρώ, με τα ετήσια λειτουργικά έξοδα στα 100 ευρώ. Η ενδεικτική τιμή πώλησης της περίσσειας ενέργειας εκτιμάται στα 3,36 λεπτά ανά κιλοβατώρα, με το ενδεικτικό μέσο όφελος ανά παραγόμενη κιλοβατώρα (ιδιοκατανάλωση + πώληση) στα 11 λεπτά.
Αν ο καταναλωτής μπορεί να αξιοποιήσει τις φοροεκπτώσεις, ο χρόνος αποπληρωμής είναι στα 7,1 χρόνια, με το καθαρό όφελος στην 20ετία να ανέρχεται στα επίπεδα των 8.000 ευρώ.
Για ένα πιο ενεργοβόρο νοικοκυριό, που θα χρειαστεί ένα φωτοβολταϊκό 10 kWp, το ενδεικτικό κόστος ανέρχεται σε 11.050 ευρώ, με τα ετήσια λειτουργικά έξοδα στα 135 ευρώ. Η ενδεικτική τιμή πώλησης της περίσσειας ενέργειας εκτιμάται στα 3,36 λεπτά ανά κιλοβατώρα, με το ενδεικτικό μέσο όφελος ανά παραγόμενη κιλοβατώρα (ιδιοκατανάλωση + πώληση) στα 11,4 λεπτά.
Στην περίπτωση που ο καταναλωτής μπορεί να αξιοποιήσει τις φοροεκπτώσεις, ο χρόνος αποπληρωμής είναι στα 4,85 χρόνια, με το καθαρό όφελος στην 20ετία να ανέρχεται στα επίπεδα των 20.000 ευρώ. Αιτία για το μεγαλύτερο όφελος είναι οι υψηλότερες ανάγκες για ρεύμα, που πλέον μεγάλο μέρος τους θα καλύπτονται δωρεάν από τον ήλιο.
Οι επιχειρήσεις
Όσον αφορά τις επιχειρήσεις, όσες έχουν ημερήσιο ωράριο λειτουργίας μπορούν να πετύχουν υψηλά επίπεδα ταυτοχρονισμού. Επομένως, το οικονομικό όφελος είναι ακόμη μεγαλύτερο.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με τον Οδηγό του ΣΕΦ, ένα εμπορικό κατάστημα στη χαμηλή τάση που θα εγκαταστήσει ένα φωτοβολταϊκό 20 kWp, θα αποσβέσει τη δαπάνη σε 3,6 χρόνια, έχοντας καθαρό όφελος για 16,4 χρόνια. Μία πιο μεγάλη και ενεργοβόρα επιχείρηση -για παράδειγμα μία αποθήκη logistics στη μέση τάση που θα εγκαταστήσει ένα φωτοβολταϊκό 650 kWp- θα κάνει απόσβεση της επένδυσης σε 4,5 χρόνια.
