Ο πληθωρισμός δεν έχει νικηθεί εντελώς, διαμήνυσε η Κριστίν Λαγκάρντ από τη Νέα Υόρκη, σημειώνοντας ότι οι επικεφαλής των δύο κορυφαίων κεντρικών τραπεζών του πλανήτη ανταλλάσσουν απόψεις, αλλά δεν συντονίζονται.
Ο πληθωρισμός είναι το βασικό σημείο αναφοράς της ΕΚΤ η οποία, με βάση τις προβλέψεις της, τον βλέπει να πιάνει το στόχο του 2% στο τέλος του επόμενου έτους. Για το λόγο αυτό, η πρόεδρος της ΕΚΤ δεν χάνει ευκαιρία να επαναλαμβάνει ότι η κεντρική τράπεζα παραμένει απόλυτα εξαρτημένη από τα στοιχεία.
Διαφορετικές οι εντολές ΕΚΤ και Fed
Άλλωστε, η εντολή της ΕΚΤ, βάσει του καταστατικού της, είναι η σταθερότητα των τιμών, τη στιγμή που η Fed έχει διττή εντολή, και τη σταθερότητα των τιμών και την επίτευξη της μέγιστης απασχόλησης. Στην τελευταία συνεδρίασή της, ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, είπε ότι οι κίνδυνοι είναι τώρα ισορροπημένοι μεταξύ του πληθωρισμού και της αγοράς εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι οι δύο πλευρές πορεύονται βάσει διαφορετικών προτεραιοτήτων και βεβαίως εξηγεί και τη στάση αναμονής που διατηρεί η ΕΚΤ.
Η Ιταλία, με το υψηλότερο κόστος δανεισμού στην Ευρωζώνη, έχει επανειλημμένως ζητήσει από την ΕΚΤ μεταρρύθμιση της ιδρυτικής της συνθήκης, έτσι ώστε να μην ασχολείται μόνο με την καταπολέμηση του πληθωρισμού, αλλά να είναι σε θέση να διαχειρίζεται το νόμισμα και να προωθεί την ανάπτυξη.
Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη επιβραδύνθηκε τον Αύγουστο σε χαμηλό τριετίας στο 2,2%, από 2,6% τον Ιούλιο, όμως η ίδια η ΕΚΤ δεν αποκλείει να κλιμακωθεί ελαφρώς στις αρχές του επόμενου έτους.
Η Λαγκάρντ, όταν ρωτήθηκε στη Νέα Υόρκη εάν ο πληθωρισμός έχει νικηθεί, απάντησε «όχι ακριβώς, φτάνουμε εκεί». «Ο στόχος μου είναι το 2%, θέλω να βεβαιωθώ ότι είμαστε στο 2% και ότι θα παραμείνουμε στο 2%», είπε χαρακτηριστικά. Αναφορικά με τις κινήσεις ΕΚΤ και Fed, η Λαγκάρντ υπογράμμισε ότι μετά τη μεγάλη μείωση των 50 μονάδων βάσης από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, βρίσκονται στο ίδιο σημείο όσον αφορά στις μειώσεις των επιτοκίων, αφού η ΕΚΤ μείωσε δύο φορές κατά 25 μονάδες βάσης.
Μελέτη της ίδιας της κεντρικής τράπεζας έδειξε ότι μετριάζονται οι πληθωριστικές πιέσεις, εξέλιξη που ενδεχομένως να αποκλιμακώσει περαιτέρω τον πληθωρισμό. Η αύξηση των μισθών ήταν ραγδαία για χρόνια, με σημαντική ώθηση από τη λεγόμενη «μετατόπιση των μισθών», ή τις πραγματικές πληρωμές που καταβάλλονται στους εργαζόμενους επιπλέον των διαπραγματευόμενων μισθών, με βάση τη μελέτη.
Η μετατόπιση των μισθών οφείλεται στα μπόνους, στις πληρωμές για την αντιστάθμιση του πληθωρισμού και στις περισσότερες ώρες εργασίας, αλλά τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η ψαλίδα μεταξύ των διαπραγματεύσιμων και των πραγματικών πληρωμών κλείνει, ένα πιθανό σημάδι ότι οι πληθωριστικές πιέσεις θα μειωθούν, όπως έχει προβλέψει εδώ και καιρό η ΕΚΤ, ανέφερε το Reuters.
Ωστόσο, στη Γερμανία αναμένονται μεγάλες αυξήσεις μισθών το 2025, γεγονός που δημιουργεί κάποιες αμφιβολίες για τις προοπτικές της ΕΚΤ.
Tα επόμενα σημαντικά στοιχεία
Την Παρασκευή θα δημοσιοποιηθούν τα στοιχεία της Κομισιόν για το οικονομικό και επιχειρηματικό κλίμα καθώς και η έρευνα για την καταναλωτική εμπιστοσύνη, ενώ την επόμενη Τρίτη αναμένονται τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat για τον πληθωρισμό Σεπτεμβρίου στην Ευρωζώνη, τα οποία θεωρούνται κρίσιμα για την απόφαση της ΕΚΤ στην επόμενη συνεδρίαση του Οκτωβρίου. Την Τετάρτη και την Πέμπτη θα ανακοινωθούν τα στοιχεία για την ανεργία Αυγούστου και για τις τιμές παραγωγού στη βιομηχανία επίσης για τον Αύγουστο. Στις 7 Οκτωβρίου θα δημοσιοποιηθούν και τα στοιχεία για τις πωλήσεις λιανικής Αυγούστου.
Ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρωζώνη επιβραδύνθηκε στο 0,2% στο δεύτερο τρίμηνο, με το μεγαλύτερο πλήγμα να δέχονται η βαριά βιομηχανία και οι κατασκευές. Η μεταποιητική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη διολίσθησε ακόμη πιο βαθιά στην ύφεση το Σεπτέμβριο, ενώ ο κλάδος παροχής υπηρεσιών που αντιστάθμιζε έως τώρα την κάμψη της βιομηχανίας, μπήκε σε στασιμότητα. Στη Γερμανία, η μεταποιητική δραστηριότητα συρρικνώθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων επτά μηνών, υποδηλώνοντας ότι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης βρίσκεται ήδη σε ύφεση. Το γερμανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε 0,1% στο δεύτερο τρίμηνο και οι προβλέψεις κάνουν τώρα λόγο για συρρίκνωση 0,2% στο τρίτο τρίμηνο, που σημαίνει ότι η Γερμανία θα εισέλθει σε τεχνική ύφεση.
Επίσης, η πτώση της βιομηχανικής παραγωγής στη Γερμανία και την Ιταλία εγείρουν ανησυχίες ότι η οικονομία της Ευρωζώνης επιβραδύνεται μετά από μια σύντομη περίοδο ανάπτυξης στις αρχές του έτους. Το επιχειρηματικό κλίμα στη Γερμανία παρουσίασε επιδείνωση για τέταρτο διαδοχικό μήνα το Σεπτέμβριο, με σημάδια ύφεσης.
Την ίδια στιγμή, οι χορηγήσεις δανείων στην Ευρωζώνη εκτιμάται ότι δεν θα παρουσιάσουν καθόλου αύξηση φέτος, υποχωρώντας 4,9% από τα επίπεδα του 2022, σύμφωνα με την EY, βάσει στοιχείων της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής. Επίσης, οι χορηγήσεις δανείων σε επιχειρήσεις συρρικνώθηκαν 0,1% πέρυσι και φέτος αναμένεται να αυξηθούν μόλις 0,5%, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία.
Πληθωρισμός versus ύφεσης
Με φόντο τα στοιχεία για τον πληθωρισμό και το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, η ΕΚΤ θα κληθεί να λάβει τις επόμενες αποφάσεις της, κρατώντας μία λεπτή ισορροπία ανάμεσα σε αυτές τις δύο συνιστώσες.
Την επομένη της συνεδρίασης της ΕΚΤ, η Λαγκάρντ έσπευσε να διευκρινίσει ότι η κεντρική τράπεζα είναι ανοικτή στο να εξετάσει και νέα επιτοκιακή μείωση τον Οκτώβριο, εάν η οικονομία δεχθεί σοβαρό πλήγμα. Πηγές, τις οποίες επικαλείται το Bloomberg, αναφέρουν ότι θα πρέπει να μεσολαβήσει μία πολύ πιο σοβαρή επιβράδυνση της οικονομίας ή μία επιθετική πολιτική χαλάρωσης από την Fed προκειμένου να φύγει η ΕΚΤ από τον ρυθμό των τριμηνιαίων μειώσεων. Ωστόσο, επειδή ο Δεκέμβριος απέχει ακόμη πολύ και πολλά μπορεί να συμβούν στο μεταξύ, η ΕΚΤ προσπαθεί να κρατά όλες τις επιλογές ανοικτές. Το μέλος του δ.σ. της ΕΚΤ και κεντρικός τραπεζίτης της Εσθονίας, Μάντις Μίλερ, δήλωσε πρόσφατα πως δεν αποκλείει εντελώς μία μείωση τον επόμενο μήνα.
Τα στοιχήματα των αγορών
Τraders ποντάρουν ολοένα και περισσότερο σε νέα μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ στη συνεδρίαση του Οκτωβρίου, δίδοντας ποσοστό 55% σε αυτό το ενδεχόμενο συγκριτικά με 20% την προηγούμενη εβδομάδα. Η επαναξιολόγηση αυτή καθοδηγήθηκε από τα τελευταία αποθαρρυντικά στοιχεία για την οικονομία της Ευρωζώνης.
Ο Λι Χάρντμαν της MUFG σημειώνει, σε δηλώσεις του στο Bloomberg, ότι ακόμη και εάν η ΕΚΤ δεν κάνει μείωση τον Οκτώβριο, οι επενδυτές θεωρούν ότι είναι θέμα χρόνου προτού η ΕΚΤ επιταχύνει τις επιτοκιακές μειώσεις, κάνοντας ενδεχομένως και μία μείωση των 50 μονάδων βάσης το Δεκέμβριο.
Οικονομολόγοι της HSBC εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια σε κάθε συνεδρίαση μεταξύ Οκτωβρίου και Απριλίου. «Ακόμα και εάν η πλευρά της προσφοράς στην οικονομία παραμείνει αδύναμη και η αγορά εργασίας επιβραδυνθεί μόνο σταδιακά, περισσότεροι αξιωματούχοι ίσως να πειστούν ότι κάποιες μειώσεις επιτοκίων είναι αναγκαίες ως «δικλείδα ασφάλείας», αναφέρουν οι οικονομολόγοι του οίκου, σύμφωνα με το Bloomberg.
«Η ΕΚΤ μπορεί να ελπίζει ότι τα χαμηλότερα επιτόκια θα ενθάρρυναν τα νοικοκυριά να αποταμιεύουν λιγότερο, καθώς ο υψηλός ρυθμός των αποταμιεύσεων είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που επιβαρύνουν την αύξηση των δαπανών τελευταία».
Η HSBC περιμένει πέντε μειώσεις των επιτοκίων μέχρι να φθάσουν στο 2,25%. Προηγουμένως, προέβλεπε ότι θα γίνονταν μειώσεις σε κάθε δεύτερη συνεδρίαση της ΕΚΤ, οδηγώντας τα επιτόκια στο 2,5% τον Σεπτέμβριο.
Όπως σημειώνει ο οίκος, οι ανησυχίες στο κομμάτι της προσφοράς και η αβεβαιότητα για τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης, όπου το τοπίο δεν αναμένεται να ξεκαθαρίσει πριν από το πρώτο ήμισυ του 2025, σημαίνουν ότι η ΕΚΤ δεν θα ακολουθήσει την Fed με κάποια μεγάλη μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης.
