«Άνοιξε η στρόφιγγα», έστω και με σημαντική καθυστέρηση σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις – εκτιμήσεις, της δημόσιας χρηματοδότησης για τα έργα αποκατάστασης βλαβών σε υποδομές σε Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα, συνεπεία των έντονων καιρικών φαινομένων Daniel και Elias πέρυσι. Λίγες ημέρες μετά το «κλείδωμα» πόρων από τον εγχώριο κρατικό «κορβανά» για την υλοποίηση των έργων αποκατάστασης των ζημιών σε οδικές υποδομές, ύψους σχεδόν 400 εκατ. ευρώ (για την ακρίβεια 396,9 εκατ.), όπως είχε αναδείξει το insider.gr, ήρθε και η σειρά του σιδηρόδρομου. Χτες, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών δημοσιοποίησε την ανακοίνωση πρόθεσης χρηματοδότησης, ή αλλιώς ότι δόθηκε το «πράσινο φως» για την εκταμίευση 226.860.000 ευρώ δημόσιων πόρων προκειμένου να καλυφθούν τα «Kατεπείγοντα έργα για την αποκατάσταση βλαβών σιδηροδρομικών υποδομών, συνεπεία των έντονων καιρικών φαινομένων Daniel και Elias, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας».
Προφανώς, η κυρίαρχη διάσταση είναι ο κοινωνικός και περιβαλλοντικός αντίκτυπος που θα έχουν αυτά τα έργα, με τις εικόνες της καταστροφής στη Βαλένθια να είναι νωπές ακόμα και την κυβέρνηση να ανησυχεί για τυχόν επανάληψη ακραίων φαινομένων στην Ελλάδα, χωρίς καν να έχουν αντιμετωπιστεί σε επίπεδο υποδομών οι περσινές βλάβες.
Επόμενο βήμα οι δημοπρατήσεις – προσκλήσεις
Πλέον, αναμένονται οι δημοπρατήσεις και οι προσκλήσεις προς τους μεγάλους του κλάδου υποδομών (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, AKTOR, ΑΒΑΞ, ΜΕΤΚΑ), οι οποίοι προβλέπεται να κληθούν στο πλαίσιο fast track διαδικασιών να αναλάβουν τα έργα, καθώς είναι και πιο σφιχτά τα χρονοδιαγράμματα των δράσεων που συνδέονται με το πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανασυγκρότησης (ΤΑΑ). Να σημειωθεί ότι μέχρι χτες δεν είχαν δημοσιοποιηθεί επισήμως αντίστοιχες αποφάσεις για τους πόρους του ΤΑΑ, στο πρότυπο των ανακοινώσεων για τη δημόσια συνεισφορά.
Υπενθυμίζεται ότι κατ’ εκτίμηση των αρμοδίων χρειάζονται έργα συνολικού ύψους περίπου 1,35 – 1,4 δισ. ευρώ, για οδικές και σιδηροδρομικές υποδομές, με μέρος αυτών, περίπου 600 εκατ. ευρώ, να χρηματοδοτούνται από το πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. Πρόσφατα, το υπουργείο γνωστοποιούσε, όπως και κυκλοφορούσε ως το πλέον πιθανό σενάριο στην αγορά, ότι αναλαμβάνει το ίδιο, μέσω των εσωτερικών του δομών και διευθύνσεων, ως φορέας υλοποίησης για τα κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών των σιδηροδρομικών υποδομών σε περιοχές που κηρύχθηκαν ή παρέμειναν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκη στις Περιφέρειες Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας.
Τον περασμένο Ιούνιο με υπουργική απόφαση καθορίστηκαν τα τέσσερα οδικά έργα, συνολικού προϋπολογισμού 900 εκατ. ευρώ. Επίσης, έχουν «κλειδώσει» και οι 4+1 εργολαβίες για τον Σιδηρόδρομο, ύψους άνω των 460 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει δημοσιεύσει την χρηματοδότηση τόσο για τα οδικά έργα όσο και για τα σιδηροδρομικά, με την ένταξή τους στο Τομεακό Πρόγραμμα (Προγράμματα Ανάπτυξης του ΕΠΑ), που αφορούν σε μέρος της δημόσιας συνδρομής - δαπάνης. Υπενθυμίζεται ότι τόσο από το ΥΠΟΙΚ όσο και από το υπ. Υποδομών έχει γίνει λόγος για αύξηση του ΠΔΕ ώστε να καλυφθεί η εγχώρια συνεισφορά. Το άθροισμα πόρων των δύο παραπάνω αποφάσεων «βγάζει» συνολικό ποσό δημόσιας συνδρομής σχεδόν 623,5 εκατ. ευρώ. Είτε το συνολικό ποσό των σχεδόν 1,25-1,4 δις ευρώ έχει μερικώς αναθεωρηθεί, είτε η συνδρομή του RRF είναι τελικά πάνω από 600 εκατ., είτε θα δοθούν κάποιοι επιπλέον πόροι από εθνικά προγράμματα.
Ο σιδηρόδρομος
Σύμφωνα με το ΥΠΥΜΕ, «υπάρχει άμεση συνάφεια μεταξύ των βλαβών του Σιδηροδρομικού Δικτύου και των βλαβών του Οδικού Δικτύου, καθώς προήλθαν από τα ίδια ακραία καιρικά φαινόμενα και εμφανίστηκαν την ίδια χρονική στιγμή. Απαιτείται η κατά τόπους ταυτόχρονη ή/και παράλληλη ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης σε τμήματα του Σιδηροδρομικού Δικτύου που συνδέονται άρρηκτα με σημειακές ή εν σειρά αστοχίες του Οδικού Δικτύου. Κρίνεται αναγκαία η στενή παρακολούθηση της πορείας και του χρονοδιαγράμματος των κατεπειγόντων έργων, μέσω ενός κοινού φορέα του Υπουργείου, με πρότερη εμπειρία στην εκτέλεση έργων αποκατάστασης. Ο ΟΣΕ, ως εποπτευόμενος Φορέας του Υπουργείου, προχώρησε στην ολοκλήρωση της προπαρασκευαστικής διαδικασίας που απαιτείται για τη δημοπράτηση των παραπάνω έργων, ήτοι τη σύνταξη των τευχών Τεχνικής Περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, των χρονοδιαγραμμάτων εκτέλεσης αυτών, των Προϋπολογισμών δημοπράτησης και των τευχών Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων (Ε.Σ.Υ.). Επίσης έχει εκτελέσει προσωρινές εργασίες αποκατάστασης σε εντοπισμένα τμήματα των γραμμών όπου διεκόπη η κυκλοφορία, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ασφαλής διέλευση των συρμών».
Τα έργα που θα δημοπρατηθούν είναι τα εξής:
· Αποκατάσταση της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών – Θεσσαλονίκης, από την έξοδο του Σ.Σ. Δομοκού (Χ.Θ. 288+600) έως την είσοδο του Σ.Σ. Κραννώνα (Χ.Θ. 328+840), με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 173.600.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
· Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Παλαιοφαρσάλου – Καλαμπάκας, σε εντοπισμένα τμήματα της γραμμής, με προϋπολογισμό 57.660.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
· Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας – Βόλου, με προϋπολογισμό 181.660.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
· Εργασίες αποκατάστασης της σιδηροδρομικής γραμμής Βόλου – Μηλεών από τον Σ.Σ. Άνω Λεχωνίων (Χ.Θ. 12+500) έως τον Σ.Σ. Μηλεών (Χ.Θ. 28+200), με προϋπολογισμό 1.860.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
· Αποκατάσταση των συστημάτων Σηματοδότησης, ETCS L1, Τηλεδιοίκησης και Ηλεκτροκίνησης στο τμήμα της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής από το ΣΣ Παλαιοφάρσαλο (Χ.Θ 296+245) έως ΣΣ Κράννων (ΧΘ 336+330), με προϋπολογισμό 37.200.000 ευρώ (με ΦΠΑ).
Τα οδικά έργα
Τα οδικά έργα αποκατάστασης, συνολικού ύψους σχεδόν 900 εκατ. ευρώ, αφορούν σε πάνω από 1.000 θέσεις επέμβασης, στις περιφερειακές ενότητες Τρικάλων, Καρδίτσας, Λάρισας, Μαγνησίας, Φθιώτιδας και Εύβοιας. Οι εργασίες θα γίνουν σε συνολικό μήκος 159 χιλιομέτρων του οδικού δικτύου και συμπεριλαμβάνουν 110 γέφυρες.
Με βάση την καταγραφή των ζημιών, οι πόροι θα διατεθούν ως εξής: 33% του ποσού στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας, 25% στην Περιφερειακή ενότητα Τρικάλων, 21% στην Περιφερειακή ενότητα Καρδίτσας, 9,5% στην Περιφερειακή ενότητα Λάρισας, 9,5% στην Περιφερειακή ενότητα Ευβοίας και 2% στην Περιφερειακή ενότητα Φθιώτιδας. Αντικείμενο, η αποκατάσταση ζημιών σε δρόμους και γέφυρες.
Βάσει της Υπουργικής Απόφασης για τον προσδιορισμό και την εξειδίκευση του φυσικού αντικειμένου των έργων αποκατάστασης του οδικού δικτύου, τα 4 τμήματα για την αποκατάσταση ζημιών ελέω «Daniel» και «Elias» είναι:
· Κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών Δήμων: Ζαγοράς – Μουρεσίου, Νοτίου Πηλίου, Βόλου και Ρήγα Φεραίου, με προϋπολογισμό: 278.200.000.
· Κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών των υποδομών Δήμων: Αργιθέας, Λίμνης Πλαστήρα, Μετεώρων και Πύλης, με προϋπολογισμό: 267.500.000 ευρώ.
· Κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών Δήμων: Τεμπών, Τυρνάβου, Ελασσόνας, Αγιάς, Λαρισαίων, Φαρκαδόνας, Κιλελέρ, Παλαμά, Μουζακίου, Τρικκαίων και Καρδίτσας, με προϋπολογισμό: 184.000.000 ευρώ.
· Κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών των υποδομών Δήμων: Ιστιαίας-Αιδηψού, Μαντουδίου Λίμνης-Αγίας Άννας, Δομοκού, Λαμίας, Αλμυρού, Φαρσάλων και Σοφάδων, με προϋπολογισμό: 170.000.000 ευρώ.
