Εντατικές προσπάθειες προκειμένου το κύμα ακρίβειας που συντηρείται σε αρκετά καταναλωτικά αγαθά να ανακοπεί εντός του 2024 και να περάσει, ει δυνατόν, σημαντικά εξασθενημένο στο 2025 βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ κυβέρνηση, σούπερ μάρκετ και προμηθευτές βρίσκονται διαρκώς σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας.
Και μπορεί το τελευταίο εξάμηνο ο πληθωρισμός στα τρόφιμα να κινείται κάτω του 1%, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που στέλνουν τα σούπερ μάρκετ στο υπουργείο Ανάπτυξης, ωστόσο σε πολλά βασικά είδη διατροφής οι τιμές παραμένουν σε υψηλότερα επίπεδα έναντι του 2021 όταν και ξεκίνησε να «φουσκώνει» ο πληθωρισμός. Άλλωστε η αγοραστική δύναμη των ελληνικών νοικοκυριών έχει μειωθεί αισθητά το τελευταίο διάστημα, καθώς το διαθέσιμο εισόδημα έχει περιοριστεί σημαντικά μετά από 30 και πλέον μήνες πληθωριστικών πιέσεων.
Το τρίπτυχο Θεοδωρικάκου και οι δράσεις κατά της ακρίβειας
«Έλεγχοι, πίεση και διάλογος για κοινωνική ευθύνη φρενάρουν τις τιμές στα σούπερ μάρκετ», δήλωσε χθες ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, τονίζοντας χαρακτηριστικά πως «την προσπάθεια για να αποκλιμακωθούν οι τιμές δεν πρόκειται να τη σταματήσουμε ποτέ, μας ενδιαφέρουν τα νοικοκυριά που τα φέρνουν δύσκολα βόλτα και φυσικά η μεσαία τάξη».
Όπως άλλωστε έχει προαναγγείλει από τα τέλη Οκτωβρίου ο κ. Θεοδωρικάκος, το πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους στα προϊόντα των σούπερ μάρκετ παρατείνεται και το 2025, ενώ είναι ξεκάθαρο πως αφορά σε ένα μέτρο που λειτουργεί ως μοχλός πίεσης προς τους φορείς της αγοράς, ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα αισχροκέρδειας σε βάρος των ελληνικών νοικοκυριών.
Πρόκειται για ένα μέτρο που έχει επιβληθεί από το 2021, μετρά ήδη τέσσερα χρόνια κι ενώ είχε ορίζοντα λήξης τον Δεκέμβριο του 2024, τελικά θα παραταθεί και την επόμενη χρονιά. Το μέτρο δε αφορά σε όλα τα είδη που κρίνονται απαραίτητα για τη διατροφή και την αξιοπρεπή διαβίωση των καταναλωτών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Υπενθυμίζεται εδώ ότι, βάσει του εν λόγω μέτρου, οδηγός για το περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων είναι, κατ’ ανώτατη τιμή, το περιθώριο κέρδους του Σεπτεμβρίου του 2021.
Πέραν αυτού, ο υπουργός Ανάπτυξης έχει προαναγγείλει και παρεμβάσεις σε ό,τι αφορά το πλαίσιο που διέπει το καθεστώς προσφορών και εκπτώσεων στο ράφι, προκειμένου να μπει «φρένο» σε φαινόμενα παραπλανητικών πρακτικών. «Βρισκόμαστε σε συζητήσεις με τους προμηθευτές και τα σούπερ μάρκετ για το θέμα των προσφορών», δήλωσε πρόσφατα σε τηλεοπτική του παρέμβαση, εκτιμώντας πως το ζήτημα θα έχει επιλυθεί πλήρως εντός διμήνου.
Πάνω από 500 κωδικοί με μειωμένες τιμές στο ράφι
Την ίδια στιγμή, ανεβάζει «ρυθμούς» και η νέα πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης για τις μειώσεις τιμών στο ράφι που «τρέχει» από τις 22 Οκτωβρίου. Όπως προκύπτει από την ανανεωμένη λίστα που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, περισσότερα από 500 κωδικοί – και συγκεκριμένα 523 – από 54 συνολικά εταιρείες τροφίμων και λοιπών βασικών αγαθών – φιγουράρουν πλέον στα ράφια των σούπερ μάρκετ όλης της χώρας με μειώσεις τιμών από 5% έως 24%.
Μεταξύ των κωδικών με τις μεγαλύτερες μειώσεις τιμών ξεχωρίζουν προϊόντα όπως ρολό κουζίνας (με μείωση τιμής έως 24%), ροφήματα, γλυκά, κρουασάν (με μείωση τιμής έως 20%), τυροκομικά και κατεψυγμένα ψάρια (με μείωση τιμής έως 18%), αλεύρι και υγρό καθαρισμού πιάτων (με μείωση τιμής έως 15%), κέτσαπ, μαγιονέζα (με μείωση τιμής έως 14%), κριθαράκι (με μείωση τιμής έως 12%) κ.α. Πέραν του εύρους των μειώσεων, αυτό που έχει ενδιαφέρον στη νέα λίστα είναι ότι συμπεριλαμβάνεται η ημερομηνία έναρξης των μειωμένων τιμών, γεγονός που διευκολύνει έτι περαιτέρω τους καταναλωτές να εντοπίσουν αλλά και να ελέγξουν τα προϊόντα με τις χαμηλότερες τιμές.
Όπως άλλωστε έχει ήδη γράψει το insider.gr, το υπουργείο έχει παροτρύνει τα σούπερ μάρκετ να επεκτείνουν τον στόχο για μειώσεις τιμών σε περισσότερους από 600 κωδικούς, να παρατείνουν χρονικά τη διάρκεια της πρωτοβουλίας, καθώς και να τοποθετήσουν ειδική σήμανση στα ράφια με στόχο τη διευκόλυνση των καταναλωτών.
«Η αποδοχή της εν λόγω πρωτοβουλίας είναι μεγάλη. Εμείς ως Ένωση Σούπερ Μάρκετ ανταποκριθήκαμε θετικά στις παροτρύνσεις του υπουργού και θα τις συζητήσουμε με τα μέλη μας», δήλωνε την περασμένη εβδομάδα στο insider.gr ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος, Απόστολος Πεταλάς. Όπως δε ανέφερε «εάν φυσικά το επιτρέψουν οι συνθήκες, στόχος μας είναι να υπάρξουν σημαντικές μειώσεις τιμών σε πολύ περισσότερους από 600 κωδικούς και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι δύο μήνες είναι το μίνιμουμ χρονικό όριο που τέθηκε εξαρχής κατά τις συζητήσεις μας για τη νέα πρωτοβουλία». «Με την έναρξη της πρωτοβουλίας, κάποια σούπερ μάρκετ τοποθέτησαν ταμπελάκια στα ράφια, κάποια όχι. Τώρα θα το δούμε συνολικά ως ένωση, είμαστε θετικοί για να ενημερώνονται πιο εύκολα και οι καταναλωτές», σημείωνε επίσης ο κ. Πεταλάς, υπενθυμίζοντας όμως ότι η τοποθέτηση νέας ειδικής σήμανσης σε 4.500 σούπερ μάρκετ στη χώρα απαιτεί και μεγάλο κόστος και πολύ χρόνο.
Ταυτόχρονα, στις στρατηγικές προτεραιότητες του υπουργείου Ανάπτυξης περιλαμβάνεται η εντατικοποίηση των ελέγχων της αγοράς, προκειμένου να αποφευχθούν περιπτώσεις αδικαιολόγητων ανατιμήσεων. Όπως έχει αποκαλύψει εδώ και καιρό ο κ. Θεοδωρικάκος, 26 μεγάλες εταιρείες βρίσκονται υπό έλεγχο για το πλαφόν κέρδους σε σχέση με το 2021. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο μικροσκόπιο των αρχών 2.500 κωδικοί που παράγουν και εμπορεύονται οι 26 εταιρείες και ελέγχεται η πορεία των τιμών τους από το χωράφι στο ράφι, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν μεγάλες αυξομειώσεις τιμών και τυχόν παραβάσεις της νομοθεσίας στο πλαφόν κέρδους. Σύμφωνα με τον υπουργό, «οι έλεγχοι θα διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα», ενώ όπως ο ίδιος έχει γνωστοποιήσει, έχει ζητήσει από την Επιτροπή Ανταγωνισμού να προτεραιοποιήσει τους ελέγχους στις πολυεθνικές για αθέμιτο κέρδος. Υπενθυμίζεται εδώ ότι το ανώτατο όριο προστίμου για παράβαση της νομοθεσίας που αφορά στο πλαφόν κέρδους έχει πενταπλασιαστεί και έχει πλέον αυξηθεί στα 5 εκατ. ευρώ από 1 εκατ. ευρώ που ήταν μέχρι πρότινος.