Αποφάσεις σε δύο «μέτωπα» καλείται να λάβει η κυβέρνηση το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, ώστε να οριστικοποιήσει το πλαίσιο παροχής επιδοτήσεων τον Δεκέμβριο στους καταναλωτές ρεύματος. Έτσι, από τη μία πλευρά θα πρέπει να αποφασίσει από ποιον «κουμπαρά» θα εκταμιευθούν άμεσα οι επιδοτήσεις.
Η πηγή αυτή θα κληθεί να καλύψει μεταβατικά τις επιδοτήσεις στους καταναλωτές, καθώς αυτές πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από την επιβολή έκτακτης εισφοράς στους ηλεκτροπαραγωγούς. Κι αυτό γιατί, όπως έγραψε το Insider.gr, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ και το κλιμάκιο της Κομισιόν συνέκλιναν στη σύσκεψη της Παρασκευής σε παρέμβαση δημοσιονομικού χαρακτήρα.
Επομένως, από την άλλη πλευρά η κυβέρνηση θα χρειαστεί να σχεδιάσει τον φόρο – οι παράμετροι του οποίου είναι αυτή τη στιγμή ανοικτές, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr. Μάλιστα, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, οι κοινοτικοί αξιωματούχοι προσφέρθηκαν για τεχνική συνδρομή στην ελληνική πλευρά, με βάση τις καλύτερες πρακτικές που έχουν χρησιμοποιηθεί προς αυτή την κατεύθυνση από άλλα κράτη-μέλη. Έτσι, όταν «κλειδώσει» το μέτρο και ενεργοποιηθεί, το σχετικό ποσό να επιστραφεί στον «κουμπαρά» που επιστρατεύθηκε σε πρώτη φάση.
Συνδρομή του ΤΕΜ
Οι παραπάνω κινήσεις προετοιμασίας θα γίνουν στη σκιά της διατήρησης της ελληνικής χονδρεμπορικής αγοράς (όπως και των υπόλοιπων στη ΝΑ Ευρώπη) σε υψηλά επίπεδα, η οποία προοιωνίζεται ότι ο Νοέμβριος θα κλείσει με σημαντικές ανατιμήσεις σε σχέση με τον Οκτώβριο. Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι και σήμερα ο τρέχων μήνας «τρέχει» με 136,59 ευρώ ανά MWh, ενισχυμένος κατά 52%.
Η προετοιμασία σε δύο επίπεδα είναι απαραίτητη από το γεγονός ότι τα δύο σκέλη του πλαισίου στήριξης έχουν διαφορετικό χρονισμό. Η παροχή των επιδοτήσεων, και επομένως η χρηματοδότησή τους, θα πρέπει να γίνει την επόμενη εβδομάδα – λίγα 24ωρα μετά την Κυριακή 1η Δεκεμβρίου, όταν οι προμηθευτές θα ανακοινώσουν τις χρεώσεις για τον επόμενο μήνα. Καθώς όμως για την εξασφάλιση των σχετικών κονδυλίων προκρίθηκε ένα δημοσιονομικό μέτρο -δηλαδή έκτακτη εισφορά- είναι αναγκαίο ένα εύλογο χρονικό διάστημα τόσο η σχεδίαση του μέτρου, όσο και η υλοποίησή του.
Όσον αφορά την αρχική κάλυψη των επιδοτήσεων, είναι δεδομένο πως ένα μέρος του ποσού θα προέλθει από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) – το Ταμείο που δημιουργήθηκε από την έναρξη της ενεργειακής κρίσης, για τη χρηματοδότηση της στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, το αποθεματικό στο ΤΕΜ αυτή τη στιγμή κινείται κάτω από 10 εκατ., επομένως είτε θα ενισχυθούν οι πόροι του Ταμείου, θα αξιοποιηθεί κάποια επιπλέον πηγή ώστε να καλυφθούν οι επιδοτήσεις Δεκεμβρίου.
«Κλειδί» το ποσό της επιδότησης
Το ερωτηματικό αυτό, ωστόσο, θα απαντηθεί εν πολλοίς μετά την ανακοίνωση των χρεώσεων για τον επόμενο μήνα από τις εταιρείες προμήθειας. Κι αυτό γιατί, όπως ανέφεραν υψηλόβαθμα στελέχη του ΥΠΕΝ, με βάση τις χρεώσεις θα καθοριστεί το ύψος των απαιτούμενων επιδοτήσεων και, κατά συνέπεια, το ποσό που χρειάζεται για να τις καλύψει.
Με την ίδια λογική, καθώς αυτό το ποσό θα ανακτηθεί στη συνέχεια μέσω της έκτακτης εισφοράς, το ύψος του θα επηρεάσει τη σχεδίαση του φόρου. Μεταξύ άλλων, για να «κλειδώσει» ο φόρος, θα πρέπει να οριστικοποιηθεί η διάρκειά και το ποσοστό του, όπως και επί ποιων εσόδων θα επιβληθεί.
Αξίζει να σημειωθεί πως η προοπτική της έκτακτης εισφοράς αποτελεί κίνητρο για τους καθετοποιημένους Ομίλους, ώστε με τις χρεώσεις τους να απορροφήσουν ένα σεβαστό ποσό των ανατιμήσεων της λιανικής. Ο λόγος είναι πως όσο μικρότερες είναι οι ανάγκες για επιδότηση, τόσο μικρότερη θα είναι η απαιτούμενη «απόδοση» της έκτακτης εισφοράς.
Υπεραντίδραση «βλέπουν» οι παραγωγοί
Αν και η δημοσιονομική παρέμβαση είναι χρονοβόρα -έναντι του πλαφόν στην αγορά, με το οποίο η ανάκτηση του ποσού θα γινόταν στην «πηγή»- στην ελληνική πλευρά επικρατεί ικανοποίηση για το γεγονός ότι οι Βρυξέλλες αναγνώρισαν το πρόβλημα. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, η Κομισιόν δεν θα ήταν αντίθετη στην εκ νέου επιβολή φόρου στο αέριο για ηλεκτροπαραγωγή, το οποίο ωστόσο απορρίπτει η ελληνική πλευρά, καθώς με αυτό τον τρόπο θα προκληθεί ανατιμητική πίεση στις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.
Το γεγονός αυτό δείχνει πως βρήκε έδαφος το επιχείρημα του ΥΠΕΝ ότι το ράλι στην ελληνική αγορά έχει αποκλειστικά εξωγενή αιτία. Και πιο συγκεκριμένη τις αθρόες εξαγωγές, οι οποίες παρασύρουν προς τα πάνω και τις εγχώριες τιμές.
Από την άλλη πλευρά, στελέχη των παραγωγών εκφράζουν τον προβληματισμό τους για τη δρομολόγηση ενός νέου έκτακτου μέτρου στην αγορά, όταν έχει περάσει μόλις ένα τρίμηνο από τον έκτακτο φόρο στο αέριο. Μιλούν για «υπεραντίδραση» της κυβέρνησης, υποστηρίζοντας πως ήταν καλύτερο να μην προεξοφλήσει από τώρα την παρέμβαση, αναμένοντας πρώτα να ανακοινώσουν τις χρεώσεις τους οι προμηθευτές – με δεδομένο ότι πρόθεση τουλάχιστον των καθετοποιημένων Ομίλων είναι να προχωρήσουν σε γενναίες εκπτώσεις.
Οι ίδιοι εκπρόσωποι επισημαίνουν επίσης πως με τις έκτακτες επιδοτήσεις η κυβέρνηση υπονομεύει το «σήμα» προς τους καταναλωτές, για στροφή στα σταθερά τιμολόγια. Όπως συμπληρώνουν, αν οι καταναλωτές εμπεδώσουν τη λογική ότι σε κάθε ανοδικό ράλι θα παρεμβαίνει το κράτος, τότε χάνεται το έρεισμα αποχώρησης από τις κυμαινόμενες χρεώσεις.
