Μικρή υποχώρηση κατέγραψε το οικονομικό κλίμα στη χώρα μας το Νοέμβριο με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις 106,1 μονάδες από τις 107 μονάδες του Οκτωβρίου, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Οι προσδοκίες στον βιομηχανικό τομέα που είχαν υποχωρήσει έντονα τον Οκτώβριο φαίνεται να ανακάμπτουν αυτόν τον μήνα χωρίς όμως να καλύπτουν το χαμένο έδαφος, ενώ την ίδια στιγμή ιδιαίτερα βελτιωμένες είναι οι προσδοκίες στον κλάδο του λιανεμπορίου ενόψει της εορταστικής περιόδου. Στις υπηρεσίες οι προσδοκίες υποχωρούν ελαφρώς παραμένοντας θετικές, ενώ από την άλλη στις κατασκευές κυριαρχούν οι… απαισιόδοξοι κυρίως λόγω των δημοσίων έργων.
Η καταναλωτική εμπιστοσύνη κατέγραψε για έναν ακόμη μήνα βελτίωση, παραμένοντας ωστόσο σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα με μεγάλη διαφορά από τους μέσους όρους της ΕΕ και της Ευρωζώνης, καθώς συνεχίζεται η πίεση στα νοικοκυριά από την ακρίβεια και τον πληθωρισμό που επιμένει σε σχετικά υψηλά επίπεδα.
Κυριαρχεί η αβεβαιότητα
Βασικό στοιχείο που καταγράφεται από την έρευνα οικονομικής συγκυρίας είναι η αύξηση της αβεβαιότητας. Οι πολιτικές αλλαγές στις ΗΠΑ, οι πολιτικές κρίσεις στη Γερμανία και άλλες χώρες της Ευρωζώνης και βέβαια οι γεωπολιτικές εξελίξεις σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή δημιουργούν άγνωστές συνθήκες, ειδικά για τους κλάδους με έντονα εξαγωγικά χαρακτηριστικά όπως η βιομηχανία που εξαρτώνται από την εξωτερική ζήτηση.
Πρόκειται για στοιχεία τα οποία είχε υπογραμμίσει και το ΙΟΒΕ στην έρευνα οικονομικής συγκυρίας του Οκτωβρίου αναφέροντας πως «οι γεωπολιτικές αναταράξεις που εντείνονται και οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν έντονα αρνητικές επιδράσεις στο παγκόσμιο εμπόριο και τις διεθνείς αγορές κεφαλαίου, φαίνεται να επηρεάζουν το εξωστρεφές τμήμα της εγχώριας βιομηχανίας και να προκαλούν αβεβαιότητες, παρά την έως τώρα γενικά θετική πορεία των εξαγωγών προϊόντων».
Δεν αποκλείεται, αυτές οι τάσεις να συνεχίσουν να επηρεάζουν αρνητικά τις επιχειρηματικές προσδοκίες. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί πως οι επιχειρηματικές προσδοκίες είναι σταθερά πιο αισιόδοξες από αυτές των καταναλωτών.
Την ίδια στιγμή όμως ο ισχυρός τουρισμός και τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης συνεχίζουν να επιδρούν πολλαπλασιαστικά στην οικονομία, ενώ και οι κατασκευές έχουν έντονη δραστηριότητα και υψηλό ανεκτέλεστο, με πολλούς επόμενους μήνες εξασφαλισμένης δραστηριότητας.
Σταθερό το οικονομικό κλίμα στην Ευρώπη
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ευρωζώνης οι δείκτες οικονομικού κλίματος παρέμειναν σταθεροί, αν και οι αναλυτές ανέμεναν περαιτέρω υποχώρηση αυτόν τον μήνα. Όπως αναφέρει ανάλυση της Oxford Economics η σταθερότητα είναι καλό σημάδι, αν και οι σχετικοί δείκτες παραμένουν σταθερά κάτω από τους μακροχρόνιους μέσους όρους. Έτσι η οικονομία της Ευρώπης δεν αναμένεται να χειροτερέψει, αλλά να παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα.
Σε επίπεδο χωρών, υπήρξε μια ξαφνική βελτίωση στο οικονομικό κλίμα της Γαλλίας αν και όπως σημειώνει η Oxford Economics αυτό από μόνο του δεν θα είναι αρκετό για να παρηγορήσει τους επενδυτές. Οι προσδοκίες υποχώρησαν στη Γερμανία, μετά και από τις τελευταίες εξελίξεις και την κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού, ενώ εξακολουθεί να βελτιώνεται το οικονομικό κλίμα στην Ισπανία.
