Δικαιότερη θα γίνει η κατανομή των περικοπών ΑΠΕ από την 1η Ιανουαρίου, καθώς το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει αποφασίσει πως από τις αρχές του επόμενου έτους θα τεθεί σε εφαρμογή ένα μέτρο για την αποζημίωση των αιολικών και φωτοβολταϊκών που υφίστανται υπέρμετρο «ψαλίδι».
Το μέτρο αυτό ονομάζεται Μηχανισμός Αντιστάθμισης Περικοπών ΑΠΕ και έχει στόχο να εξορθολογιστεί η απώλεια των εσόδων των παραγωγών. Για αυτό τον σκοπό, όπως έχει γράψει το insider.gr, μέσω του Μηχανισμού θα ανακτώνται έσοδα από έργα ΑΠΕ που κανονικά θα έπρεπε να «ψαλιδιστεί» η παραγωγή τους, αλλά αυτό δεν κατέστη εφικτό για τεχνικούς λόφους. Τα ποσά αυτά θα αξιοποιούνται για την αποζημίωση για τις υπέρμετρες περικοπές που υπέστησαν άλλες μονάδες ΑΠΕ, ακριβώς γιατί τα πρώτα έργα «γλίτωσαν» το ψαλίδι.
Προς ώρας, περικοπές εφαρμόζονται μόνο σε όσα έργα υπάρχει η τεχνική δυνατότητα για απορρίψεις από απόσταση. Αυτά είναι όλοι οι σταθμοί ΑΠΕ που συνδέονται στο σύστημα μεταφοράς, καθώς και ένα περιορισμένο χαρτοφυλάκιο (της τάξης του 1,5 GW) στο δίκτυο διανομής. Είναι ενδεικτικό ότι αν πέρυσι εφαρμοζόταν σε όλα τα έργα το «ψαλίδι», οι περικοπές θα έφταναν το 1,2% για κάθε μονάδα, ενώ στην πραγματικότητα οι απορρίψεις που υπήρξαν (σε όσες μονάδες έδιναν αυτή την τεχνική δυνατότητα) έφτασαν το 2%.
Εκτίναξη των περικοπών από την άνοιξη
Ο Μηχανισμός πρόκειται να ενεργοποιηθεί με την έκδοση Υπουργικής Απόφασης, η οποία μεταξύ άλλων θα περιγράφει τη λεπτομερή λειτουργία του. Ωστόσο, καθώς η Υπουργική αναμένεται να εκδοθεί στις αρχές του επόμενου έτους, και το ΥΠΕΝ έχει αποφασίσει οι ανακτήσεις – αποζημιώσεις να τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου, θα προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση ώστε το μέτρο να έχει αναδρομική ισχύ.
Η αλήθεια είναι πως έχει ήδη δρομολογηθεί η επέκταση των περικοπών και σε όλα τα έργα ΑΠΕ στο δίκτυο διανομής, με ισχύ άνω των 400 kW. Ωστόσο, η επέκταση αυτή αναμένεται να καθυστερήσει τουλάχιστον κάποιους μήνες, καθώς υπάρχουν εμπόδια στην προμήθεια του σχετικού εξοπλισμού. Επομένως, ο μηχανισμός παρακάμπτει αυτά τα εμπόδια. Κι αυτό γιατί αν ενεργοποιηθεί την 1η Ιανουαρίου, τότε από την επόμενη ημέρα θα αρχίσουν να «τρέχουν» οι ανακτήσεις και οι αποζημιώσεις, ακόμη κι αν τα σχετικά ποσά θα «μεταφερθούν» σε δεύτερο χρόνο – όταν θα είναι έτοιμο να τεθεί σε λειτουργία το μέτρο.
Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι τη δεδομένη χρονική στιγμή οι περικοπές έχουν εξαλειφθεί, λόγω της ενισχυμένης ζήτησης σε ρεύμα και των αυξημένων εξαγωγών. Παρ΄ όλα αυτά, από τις αρχές της επόμενης άνοιξης, με τον περιορισμό της κατανάλωσης, αναμένεται να εκτιναχθούν οι περικοπές σε ακόμη μεγαλύτερη επίπεδα από το 2024 – με δεδομένο ότι στους 12 μήνες που μεσολάβησαν έχουν εγκατασταθεί επιπλέον ΑΠΕ συνολικής ισχύος περί το 1 GW.
Έτσι, για το 2025 προβλέπεται ένα ακόμη μεγαλύτερο άλμα, από την ετήσια αύξηση που έχει καταγραφεί φέτος. Σύμφωνα με τα ενδεικτικά στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής, οι απορρίψεις εντός του 2024 ξεπερνούν τις 888 Γιγαβατώρες. Επομένως, είναι ήδη αυξημένες κατά 290% έναντι όλου του 2023, όπου είχαν διαμορφωθεί σε 228 Γιγαβατώρες.
Και δομική παρέμβαση
Εκτός από την ενεργοποίηση του Μηχανισμού Αντιστάθμισης, το ΥΠΕΝ σε συνεργασία με τη Ρυθμιστική Αρχή πρόκειται να προχωρήσει και σε μία δοκιμή παρέμβαση για τον εξορθολογισμό των περικοπών. Η παρέμβαση αυτή αφορά την επαναφορά των αρνητικών τιμών στην αγορά Εξισορρόπησης, στο πλαίσιο της οποίας μεταβατικά θα τεθεί ως κατώτατο όριο τα -50 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Για την εν λόγω παρέμβαση, η Ρυθμιστική Αρχή πρόκειται να ενημερώσει σχετικά την Κομισιόν. Η άρση της αναστολής των αρνητικών τιμών (μέτρο που είχε υιοθετηθεί τους πρώτους μήνες λειτουργίας του Target Model) θα δώσει οικονομικό αντικίνητρο στους παραγωγούς ΑΠΕ (και τους Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης) ώστε να εγχέουν στο σύστημα μόνο τις ποσότητες ενέργειας που έχουν βρει αγοραστή στις χονδρεμπορικές αγορές.
Το μέτρο αυτό θα εξασφαλίσει πως αν «περάσουν» στο σύστημα «πράσινες» Μεγαβατώρες που δεν έχουν πουληθεί, τότε σε συνθήκες μεγάλης παραγωγής ΑΠΕ, θα είναι πιθανό να πρέπει να αποζημιώσουν για τις συγκεκριμένες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτή τη στιγμή, τα έργα δεν επιβαρύνονται όταν δηλώνουν μικρότερη παραγωγή – ή μπορεί να λάβουν αμοιβή για τις πλεονάζουσες ποσότητες. Επίσης, θα επιτρέψει την πραγματοποίηση περικοπών με όρους αγοράς, καθώς γίνονται με τη «φόρμουλα» των υπηρεσιών εξισορρόπησης.
