Ένα φιλόδοξο σχέδιο για την κρουαζιέρα, με διαγωνισμούς παραχώρησης για προβλήτες σε Πάτρα, Καβάλα και Κατάκολο, έχει στα πλάνα του το ΤΑΙΠΕΔ, όπως και πρόσφατα έχει αναφέρει το insider.gr. Προς την κατεύθυνση αυτή, στην εκπνοή του 2024 προχώρησε χτες στην Πρόσκληση υποβολής εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την παραχώρηση της δραστηριότητας κρουαζιέρας στον Λιμένα Κατακόλου, σε τμήμα του παλαιού λιμένα Πάτρας και σε τμήμα του κεντρικού λιμένα Καβάλας «Απόστολος Παύλος». Η προθεσμία παραλαβής των αιτήσεων συμμετοχής ορίστηκε για τις 28/02/2025, ενώ γίνεται λόγος για παραχωρήσεις, στον Λιμένα Κατακόλου, και υπο-παραχωρήσεις σε Πάτρα και Καβάλα, διάρκειας 30 ετών. Στόχο, προφανώς, θα είναι η δημιουργία ή την αναβάθμιση των υποδομών υποδοχής κρουαζιέρας, με την προοπτική να εξελιχθούν ακόμα και σε «home ports» (λιμάνια αναχώρησης) κρουαζιέρας. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν Εκδήλωση Ενδιαφέροντος για ένα ή και για τα δύο Τμήματα του Διαγωνισμού. Τα λιμάνια έχουν εγκεκριμένο master plan.
Η στόχευση
Υπενθυμίζεται ότι είχαν ήδη από τα τέλη Οκτωβρίου προκηρυχθεί διαγωνισμοί πρόσληψης νομικού, χρηματο-οικονομικού και τεχνικού συμβούλου, οι οποίοι θα συμβουλεύσουν το ΤΑΙΠΕΔ σχετικά με το έργο αυτό. Βασική επιδίωξη του ΤΑΙΠΕΔ με τις υπο-παραχωρήσεις αυτές είναι η προσέλκυση επενδυτών, οι οποίοι θα μπορούσαν να ανοίξουν την αγορά της κρουαζιέρας, με οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες, αλλά και ευρύτερα για την χώρα και τον τουρισμό, ώστε να ανοίξει η αγορά. Αλλωστε, το ΤΑΙΠΕΔ έχει προωθήσει πλήθος διαγωνισμών που σχετίζονται με την αξιοποίηση λιμένων και μαρίνων, όχι μόνο μέσω πωλήσεων ποσοστών αλλά και μέσω παραχώρησης, εστιάζοντας μάλιστα και στο πώς μπορούν να αξιοποιηθούν υποδομές και προβλήτες και για την κρουαζιέρα. Όχι μόνο σε hot προορισμούς, αλλά και σε άλλα σημεία της περιφέρειας της χώρας, ενώ θυμίζουμε ότι πρόσφατα επιχείρησε να «βάλει στο παιχνίδι» την αξιοποίηση των λιμενικών υποδομών στη Σαντορίνη αλλά προέκυψαν αντιδράσεις. Σε κάθε περίπτωση, όσον αφορά στο νέο εγχείρημα, τόσο η Καβάλα, μέσω της οποίας θα επιχειρηθεί ενίσχυση της κρουαζιέρας συνολικά στο Βόρειο Αιγαίο, όσο και η Πάτρα, «πύλη της Ελλάδας στα Δυτικά, είναι περιοχές που διαθέτουν κοντά τους πολλά επισκέψιμα σημεία, κάτι που ισχύει και για το Κατάκολο (π.χ. Ολυμπία, Πύλος κ.α.).
Οι 3 υποδομές
Η περαιτέρω ανάπτυξη της δραστηριότητας κρουαζιέρας σε υφιστάμενους και νέους προορισμούς είναι σύμφωνη με την πολιτική για τον εξορθολογισμό των τουριστικών ροών σε δημοφιλείς λιμένες κρουαζιέρας και την αντιμετώπιση φαινομένων υπερσυγκέντρωσης.
Το λιμάνι του Κατάκολου κατατάχθηκε μεταξύ των 10 λιμένων κρουαζιέρας με τη μεγαλύτερη επιβατική κίνηση το 2023, κυρίως λόγω της εγγύτητάς του με την Αρχαία Ολυμπία, με 206 κρουαζιερόπλοια και 390.153 επιβάτες. Έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετεί έως τρία (3) κρουαζιερόπλοια με μήκος άνω των 350 μέτρων.
Το λιμάνι της Πάτρας κατατάσσεται ως λιμάνι διεθνούς σημασίας και αποτελεί μέρος του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ). Ο παλιός λιμένας Πάτρας έχει χερσαία ζώνη έκτασης 106.474 τ.μ. και στο υφιστάμενο masterplan προβλέπεται μία θέση ελλιμενισμού αποκλειστικά για κρουαζιερόπλοια. Το 2023 13 κρουαζιερόπλοια κατέπλευσαν στο λιμάνι της Πάτρας με 800 επιβάτες.
Ο κεντρικός λιμένας Καβάλας «Απόστολος Παύλος» διαθέτει δύο θέσεις ελλιμενισμού για την εξυπηρέτηση κρουαζιερόπλοιων με μήκος άνω των 200 μέτρων. Σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος, η επιβατική κίνηση στον τομέα της κρουαζιέρας ανήλθε το 2023 σε 21.052 (36 κρουαζιερόπλοια), κατατάσσοντας το λιμάνι της Καβάλας μέσα στα 20 λιμάνια κρουαζιέρας με τη μεγαλύτερη κίνηση το περασμένο έτος.
Ο διαγωνισμός και οι παραχωρήσεις
Όπως αναφέρεται, το ΤΑΙΠΕΔ προκηρύσσει διεθνή διαγωνιστική διαδικασία σε δύο φάσεις. Ο Διαγωνισμός αποτελείται από δύο Τμήματα:
(α) Το Τμήμα 1 του Διαγωνισμού έχει ως αντικείμενο την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, συντήρησης, λειτουργίας και εκμετάλλευσης του Λιμένα Κατάκολου, με προέχουσα δραστηριότητα την κρουαζιέρα, με ελάχιστη διάρκεια παραχώρησης τριάντα (30) έτη, και την υπο-παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, συντήρησης, λειτουργίας και εκμετάλλευσης σε τμήμα του λιμένα Πάτρας αποκλειστικά για την άσκηση της δραστηριότητας κρουαζιέρας, με ελάχιστη διάρκεια υπο-παραχώρησης τριάντα (30) έτη.
(β) Το Τμήμα 2 του Διαγωνισμού έχει ως αντικείμενο την υπο-παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, συντήρησης, λειτουργίας και εκμετάλλευσης τμήματος του (επιβατικού) κεντρικού λιμένα Καβάλας «Απόστολος Παύλος», αποκλειστικά για την άσκηση της δραστηριότητας κρουαζιέρας, με ελάχιστη διάρκεια υπο-παραχώρησης τριάντα (30) έτη.
Κατά την Α’ Φάση, οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές, φυσικά πρόσωπα ή νομικά πρόσωπα ή εταιρείες επενδύσεων (private equity firms) ή επενδυτικά κεφάλαια (funds) ή κοινοπραξίες ή ενώσεις ή ομάδες νομικών και / ή φυσικών προσώπων και / ή εταιρειών επενδύσεων και / ή επενδυτικών κεφαλαίων, θα εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους υποβάλλοντας σχετική μη δεσμευτική έγγραφη επιστολή, σύμφωνα με τις διατάξεις της Πρόσκλησης. Σκοπός της Α΄ Φάσης είναι να προκριθούν και να κληθούν να συμμετάσχουν στη Β’ Φάση οι Ενδιαφερόμενοι που πληρούν τα Κριτήρια Προεπιλογής σύμφωνα με την Πρόσκληση, αφού το Ταμείο αξιολογήσει τις υποβληθείσες εκδηλώσεις ενδιαφέροντος ξεχωριστά για κάθε Τμήμα του Διαγωνισμού. Οι Ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν εκδήλωση ενδιαφέροντος για το Τμήμα 1 ή για το Τμήμα 2 ή και για τα δύο Τμήματα του Διαγωνισμού. Κατά τη Β’ Φάση οι Προεπιλεγέντες Επενδυτές θα υποβάλλουν τις Δεσμευτικές Προσφορές τους για το Τμήμα ή τα Τμήματα που έχουν προεπιλεγεί, με σκοπό την ανάδειξη του Προεπιλεγέντος Επενδυτή ή των Προεπιλεγέντων Επενδυτών.
Επισκόπηση Λιμένα Κατάκολου
Ο λιμένας Κατάκολου αποτελεί το επίνειο της πόλης του Πύργου, πρωτεύουσας του Νομού Ηλείας και βρίσκεται στη δυτική ακτή της Ελλάδας. Ο λιμένας Κατάκολου αποτελεί σημαντικό λιμάνι κρουαζιέρας για την Ελλάδα, λόγω της γεωγραφικής του θέσης και των κοντινών αξιοθέατων, όπως η Αρχαία Ολυμπία, και πύλη εισόδου στην Ελλάδα των χωρών της Δυτικής Μεσογείου, προσφέροντας τα πλεονεκτήματα ενός σύγχρονου και ασφαλούς λιμανιού. Ο λιμένας Κατάκολου διαθέτει σύγχρονες υποδομές, με ολοκληρωμένες υπηρεσίες φιλοξενίας, υγιεινής και συνθήκες ασφάλειας. 2 Ο λιμένας Κατάκολου εξυπηρετεί κυρίως κρουαζιερόπλοια. Διαθέτει λιμενική εγκατάσταση υποδοχής κρουαζιέρας ικανή να φιλοξενήσει την άφιξη τριών (3) κρουαζιερόπλοιων συγχρόνως. Ο λιμένας Κατάκολου μπορεί ήδη να φιλοξενήσει κρουαζιερόπλοια τρίτης γενιάς μήκους άνω των 350 μέτρων. Το μέγιστο βάθος στις θέσεις ελλιμενισμού κρουαζιερόπλοιων είναι περίπου εννέα (9) μέτρα. Παράλληλα, ο λιμένας Κατάκολου υποδέχεται ορισμένα μικρά πλοία γενικού φορτίου, δεξαμενόπλοια, ενώ διαθέτει και μια μικρή λεκάνη για τον ελλιμενισμό σκαφών αναψυχής και αλιευτικών σκαφών.
Ο Παραχωρησιούχος θα αναλάβει την παροχή λιμενικών υπηρεσιών στο σύνολο του λιμένα Κατάκολου, συμπεριλαμβανομένων υπηρεσιών ελλιμενισμού φορτηγών πλοίων, τουριστικών σκαφών και αλιευτικών σκαφών.
Επισκόπηση Λιμένα Πάτρας
Ο λιμένας Πάτρας βρίσκεται σε στρατηγική θέση στη βορειοδυτική ακτή της Πελοποννήσου και αποτελεί κρίσιμη πύλη μεταξύ της Ελλάδας και της Δυτικής Ευρώπης. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομική ζωή της Πάτρας, της Δυτικής Ελλάδας και της Ελλάδας στο σύνολό της. Χωρίζεται σε δύο κύριες περιοχές: το «παλιό» λιμάνι, που βρίσκεται πιο κοντά στην πόλη της Πάτρας, και το «νέο» λιμάνι, που βρίσκεται λίγο νοτιότερα. Οι κύριοι τύποι φορτίων που διακινούνται στον λιμένα Πάτρας περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, επιβατηγά πλοία προς την Ιταλία και πλοία γενικού φορτίου. Το νότιο (νέο) λιμάνι είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις θαλάσσιες συνδέσεις μεταξύ της Ελλάδας και των γειτονικών χωρών, προσφέροντας δρομολόγια προς την Ανκόνα, τη Βενετία και το Μπάρι.
Επί του παρόντος ο λιμένας Πάτρας έχει ελάχιστη κίνηση κρουαζιέρας πλην όμως αναπτύσσει έντονη στρατηγική για την είσοδο στην τουριστική αγορά ως λιμάνι εξυπηρέτησης κρουαζιερόπλοιων. Στο πλαίσιο αυτό, το τελευταίο Στρατηγικό Σχέδιο (Masterplan) του λιμένα Πάτρας (έτος εκπόνησης 2023), περιλαμβάνει τις ακόλουθες αναφορές ως προς τις δραστηριότητες κρουαζιέρας οι οποίες χωροθετούνται στον παλιό λιμένα: • Μια (1) αποκλειστική θέση ελλιμενισμού κρουαζιέρας (θέση ελλιμενισμού αριθ. 14), με μήκος κρηπιδώματος περίπου 280 μέτρα και βάθος περίπου 9 μέτρα. • Κτήριο τερματικού σταθμού κρουαζιέρας, ακριβώς πίσω από την θέση ελλιμενισμού αριθ. 14, το οποίο κατασκευάστηκε ως επιβατικός σταθμός και μπορεί ευχερώς να ανακαινιστεί για να φιλοξενήσει επιβάτες κρουαζιέρας και άλλες σχετικές υπηρεσίες.
Στην περίμετρο Παραχώρησης θα περιλαμβάνονται ενδεικτικώς, για χρήση από τον Παραχωρησιούχο τα ακόλουθα στοιχεία: • Θέση ελλιμενισμού. • Προκυμαία: ακριβώς πίσω από τη θέση ελλιμενισμού. • Κτήριο επιβατών το οποίο ο ΥποΠαραχωρησιούχος θα αναλάβει να ανακαινίσει και να μετατρέψει σε κτήριο τερματικού σταθμού κρουαζιέρας, όπου ενδέχεται να συστεγάζει τις δραστηριότητες κρουαζιέρας με άλλες υπάρχουσες χρήσεις. • Εσωτερικός δρόμος λιμένα.
Επισκόπηση Κεντρικού Λιμένα Καβάλας «Απόστολος Παύλος»
Ο κεντρικός λιμένας Καβάλας «Απόστολος Παύλος» βρίσκεται στο παράκτιο μέτωπο της πόλης της Καβάλας στη βορειοανατολική Ελλάδα (περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας). Ο κεντρικός λιμένας Καβάλας έχει νότιο προσανατολισμό, ενώ η είσοδός του είναι προσανατολισμένη προς τα νοτιοδυτικά. Οι κύριες δραστηριότητες του κεντρικού λιμένα Καβάλας περιλαμβάνουν τον ελλιμενισμό πλοίων ακτοπλοΐας, κρουαζιερόπλοιων, σκαφών αναψυχής, αλιευτικών σκαφών, και άλλων σκαφών υπηρεσιών.
Επί του παρόντος, τα κρουαζιερόπλοια που προσεγγίζουν τον κεντρικό λιμένα Καβάλας ελλιμενίζονται στο νότιο τμήμα της λιμενολεκάνης, όπου υπάρχουν δύο θέσεις ελλιμενισμού για κρουαζιερόπλοια: μία μεγάλη θέση ελλιμενισμού μήκους 470 μέτρων, και μία μικρότερη θέση ελλιμενισμού μήκους 160 μέτρων. Η τελευταία χρησιμοποιείται επί του παρόντος και για ακτοπλοϊκά δρομολόγια. Το μέγιστο διαθέσιμο βάθος και στις δύο θέσεις ελλιμενισμού είναι περίπου 8,8 μέτρα.
Στην περίμετρο Υπο-Παραχώρησης θα περιλαμβάνονται ενδεικτικώς, για αποκλειστική χρήση από τον Υπο-Παραχωρησιούχο τα ακόλουθα στοιχεία: • Θέση ελλιμενισμού: Η μεγάλη θέση ελλιμενισμού μήκους 470 μέτρων • Κτήριο: Υπάρχον κτήριο εντός της λιμενικής ζώνης του λιμένα Καβάλας προς χρήση για εμπορικές ή άλλες χρήσεις από τον υποπαραχωρησιούχο.
Την περσινή χρονιά, με βάση τα στοιχεία της Ένωσης Λιμένων Ελλάδος (Ε.ΛΙΜ.Ε.), σε περίπου 50 λιμάνια της χώρας, οι συνολικές αφίξεις κρουαζιεροπλοίων ανήλθαν σε 5.231 και ο αριθμός επιβατών σε σχεδόν 7 εκατ., δηλαδή επιπλέον 450 αφίξεις πλοίων, με επιπλέον 2,37 εκατ. επιβάτες έναντι του 2022. Και για φέτος υπήρχαν εκτιμήσεις για επιπλέον άνοδο της τάξεως του 20%.
